Handelsmissies helpen bedrijven internationaal op weg

© Hollandse Hoogte / Berlinda van Dam
Handelsmissies vergroten de kans van deelnemende bedrijven om te gaan handelen met of investeren in het land dat wordt bezocht. Bedrijven die na een economische missie onder leiding van een bewindspersoon gaan handeldrijven, blijven net zo lang actief op de buitenlandse markt als niet-ondersteunde bedrijven, wat aantoont dat het instrument een blijvend effect heeft. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het CBS in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Handelsmissies kunnen bedrijven helpen om contacten te leggen en nieuwe buitenlandse markten te verkennen en te betreden. In de periode 2008-2022 hebben ruim 4 duizend verschillende Nederlandse bedrijven minimaal een keer deelgenomen aan 192 verschillende handelsmissies onder leiding van een minister of staatssecretaris.

Missiedeelname verhoogt de kans dat bedrijven gaan handelen met het bestemmingsland met ruim 7 procent en de kans dat zij er gaan investeren met 2 procent. Na deze ondersteuning zijn deze nieuwe handelaren vervolgens net zo succesvol als onafhankelijke starters. Startende investeerders die na een handelsmissie gingen investeren, blijven zelfs significant langer actief in het bezochte land dan bedrijven die zijn gaan investeren zonder die markt eerst bezocht te hebben middels een handelsmissie.

Toename kans dat een bedrijf binnen twee jaar na handelsmissiedeelname begint met handelen of investeren in bezocht land
 Handel goederen (%)Directe buitenlandse investeringen (%)
Type bedrijf
Totaal7,22,3
Zelfstandig mkb8,92,2
Grootbedrijf6,22,5
Bestemming
OESO-landen11,62,9
BRICS-landen15,44,7
Ontwikkelingslanden00

Handelsmissies niet alleen voor grote bedrijven

Gemiddeld was twee derde van alle missiedeelnemers in de periode 2008-2022 een zelfstandig midden- of kleinbedrijf. Dit aandeel is door de jaren heen gegroeid van 63 procent in 2010 naar 75 procent in 2022. Zelfstandige mkb’ers hebben gemiddeld een grotere kans om binnen twee jaar na een missie te beginnen met handelen dan grootbedrijven: 8,9 procent tegenover 6,2 procent.

Zelfstandige mkb’ers hebben dus het meeste te winnen bij deelname aan een handelsmissie. Dit is logisch, gezien het doel van handelsmissies, namelijk om informatie in te winnen over bijvoorbeeld mogelijke leveranciers, afzetmarkten of lokale regelgeving. Voor bedrijven met de grootste informatieachterstand is doorgaans de meeste winst te behalen, zo blijkt uit dit en vergelijkbaar academisch onderzoek.

Aantal deelnames aan handelsmissies
jaarZelfstandig mkb (bedrijven)Grootbedrijf (bedrijven)Type bedrijf onbekend (bedrijven)
20081249
2009795
201030117962
201143123694
201254625996
2013715390110
201436823168
201549826967
201649722061
201727511243
201834917254
201933116940
202027312737
20212469524
20222157311

Vooral veel animo voor handelsmissies naar China en India

In de onderzochte periode zijn 63 verschillende landen bezocht. Met twaalf handelsmissies en in totaal 656 deelnemers was China daarbij de meestbezochte bestemming, gevolgd door India en Vietnam. De zogenoemde BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika) staan allemaal hoog in deze lijst. Van alle bezochte landen was de kans op een handelsrelatie na een handelsmissie aan een BRICS-land het grootst, namelijk 15,4 procent.

Het feit dat vooral missies in BRICS-landen een hoge kans van slagen hebben, kan opnieuw verklaard worden uit de behoefte aan informatie. In landen waar het al makkelijk zakendoen is, bijvoorbeeld in OESO-landen, is de bijdrage van een handelsmissie beperkter. Handelsmissies naar overige ontwikkelingslanden blijken geen significant effect te hebben op de kans dat deelnemende bedrijven er gaan ondernemen.

Deelnemers handelsmissies per bestemmingsland 1), 2008-2022
DoellandDeelnemers (bedrijven)
China656
India623
Duitsland504
Verenigde Staten495
Vietnam445
Brazilië389
Indonesië353
Turkije336
Rusland316
Japan300
Frankrijk222
Zuid-Afrika216
Verenigde Arabische Emiraten191
Polen170
Zuid-Korea164
België156
Colombia150
Mozambique120
Iran116
Saoedi-Arabië101
1)Met minimaal 100 deelnemende bedrijven

Nederland is een klein land met een kleine binnenlandse markt. Ongeveer een derde van het bbp wordt via export in het buitenland verdiend. Dat maakt het voor bedrijven interessant om de stap over de grens te zetten.

Naast dit onderzoek naar het effect van missiedeelname op bedrijven die beginnen met handelen met of investeren in het buitenland is ook onderzocht wat het effect van missiedeelname is op bedrijven die al actief zijn in het bestemmingsland. Bovendien is onderzocht in welke mate de effectiviteit van economische missies samenhangt met de vraag of het deelnemende bedrijf een man of een vrouw op handelsmissie stuurt. De bevindingen zijn te lezen in het onderzoeksrapport Vervolgonderzoek economische missies onder leiding van bewindspersonen.