Organisatie

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maakt het mogelijk dat maatschappelijke debatten gevoerd kunnen worden op basis van betrouwbare statistische informatie.

Het CBS

In een samenleving waarin informatie explosief toeneemt, is het vrij kunnen beschikken over betrouwbare en integrale data cruciaal. Het CBS levert als hét statistische bureau van Nederland met betrouwbare statistische informatie en data inzicht in maatschappelijke vraagstukken. Daarmee voedt het CBS het maatschappelijk debat, de beleidsontwikkeling en de besluitvorming en draagt zo bij aan welvaart, welzijn en democratie.

Het CBS werd in 1899 opgericht vanuit de behoefte aan onafhankelijke, betrouwbare informatie om maatschappelijke vraagstukken te begrijpen. Deze rol heeft het CBS nog altijd. De organisatie is inmiddels uitgegroeid tot een innovatieve kennisorganisatie, die voortdurend nieuwe technologieën en ontwikkelingen toepast om de kwaliteit van de gegevens en de onafhankelijke positie te kunnen blijven borgen.

Onafhankelijkheid CBS in de wet

De wettelijke grondslag voor CBS is de Wet op het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Daarnaast is er een bestuursreglement en zijn er wettelijke regelingen en besluiten voor het aanleveren van gegevens:

Wat er allemaal wel en niet mag met uw persoonsgegevens staat in de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en de Uitvoeringswet AVG.

Zelfstandig Bestuursorgaan

Als zelfstandig bestuursorgaan (zbo) voert CBS overheidstaken uit, maar valt het niet direct onder het gezag van een ministerie. De minister van Economische Zaken en Klimaat is politiek verantwoordelijk voor wetgeving en de financiële en organisatorische randvoorwaarden. De kosten van CBS worden betaald uit de rijksbegroting. Het protocol van werkafspraken EZ-CBS bevat afspraken over de wijze waarop de werkrelatie tussen de minister van Economische Zaken en Klimaat en de directeur-generaal van het CBS vormgegeven wordt.

Raad van advies

Het CBS heeft een raad van advies. In de Wet op het CBS is vastgelegd dat de raad van advies onder andere tot taak heeft de directeur-generaal desgevraagd of uit eigen beweging te adviseren over de uitvoering van de taken en bevoegdheden van de directeur-generaal. Ook heeft de raad van advies de taak een aanbeveling te doen aan de minister wanneer de positie van directeur-generaal vacant komt.

Op 25 juli 2019 heeft de raad van advies geadviseerd over de maatschappelijke rol van het CBS en de ruimte voor marktpartijen. .

Organisatie

Gebruik het volledige organogram (pdf) voor een overzicht van alle onderdelen van de organisatie. Of bekijk meer informatie over de leden van het Directieberaad van het CBS.

Meerjarenprogramma

Een visie op de toekomst is vervat in het Meerjarenprogramma 2024-2028 (MJP24-28). In dit document is een aantal thema’s benoemd die de maatschappelijke opgave van het CBS weergeeft om data te leveren op deze belangrijke onderwerpen. Verder is en blijft het speerpunt in het beleid om de toegang tot data te vergroten en de kwaliteit onveranderd hoog te laten zijn van data en van de bedrijfsvoering.

Hieronder treft u het Strategische Meerjarenprogramma 2024-2028 aan:

Bovenstaande 3 vind je uiteraard op Overzicht jaarplannen en jaarverslagen.

Maatschappelijke opgaven

Het CBS wil flexibeler worden om statistische bijdragen te kunnen leveren aan een aantal grote maatschappelijke opgaven zoals wonen, ondermijnende criminaliteit, klimaat en duurzaamheid. Die maatschappelijke opgaven stellen we centraal in onze programmering.
Wij willen samen met andere partijen data-allianties vormen, die de informatie rond een bepaald thema zo volledig en overzichtelijk mogelijk ordenen. De uitwerking hiervan vindt plaats in onze jaarplannen. Dat geeft ons de flexibiliteit om in te spelen op actualiteit van dat moment.

De volgende onderwerpen staan de komende jaren centraal:

Wonen
Klimaat en duurzaamheid
Digitalisering
Kennis en economie
Globalisering en waardeketens
Ongelijkheid en armoede
Demografische ontwikkeling
Veiligheid & ondermijnende criminaliteit
Pandemische paraatheid
Arbeidsmarkt

Sinds de staatkundige verandering op 10 oktober 2010 is het CBS verantwoordelijk voor de statistische informatievoorziening over de drie eilanden van Caribisch Nederland. Om invulling te geven aan deze verantwoordelijkheid wordt over Caribisch Nederland een apart meerjarenprogramma opgesteld, dat periodiek wordt geëvalueerd. Het meest recente meerjarenprogramma is het Meerjarenprogramma Caribisch Nederland 2020-2023.

Er is meer informatie beschikbaar over eerdere meerjarenprogramma’s, jaarplannen en jaarverslagen van het CBS

Overzicht statistieken

Het statistiekoverzicht 2022 (PDF) geeft per thema een overzicht welke statistieken (en met welke frequentie) er door het CBS worden samengesteld. Er is een meer gedetailleerd statistiekoverzicht beschikbaar. Dit overzicht kan o.a. worden gefilterd op thema, soort verplichting en frequentie. Dit overzicht wordt jaarlijks geactualiseerd.

Geschiedenis

CBS is opgericht op 9 januari 1899.

Aan het eind van de 19de eeuw nam de vraag naar statistische informatie steeds meer toe. De Nederlandse overheid wilde meer sturing geven aan de samenleving. Door de toenemende industrialisatie waren namelijk allerlei sociale misstanden ontstaan. Cijfers moesten zorgen voor de solide basis voor beleid. Verschillende departementen hielden wel enkele statistieken bij, maar van eenheid, volledigheid en nauwkeurigheid was geen sprake. Daarom besloot de regering om het Centraal Bureau voor de Statistiek op te richten, met als taak het verzamelen, bewerken en publiceren van statistieken.

Sinds die tijd is CBS uitgegroeid tot een moderne, innovatieve organisatie, die actief inspeelt op behoeften van de samenleving. Het deelt zijn informatie met andere overheden, burgers, politiek, wetenschap, media en het bedrijfsleven.

Wilt u meer lezen over de historie van CBS? Bij het 120-jarig bestaan in 2019 is de publicatie 'Het licht van de statistiek' verschenen: