Over de woonbase

De Woonbase is een database met veelzijdige informatie over wonen in Nederland, gemaakt in samenwerking met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De Woonbase bekijkt de woningmarkt vanuit verschillende perspectieven en maakt onderzoek mogelijk naar de woningmarkt en woonsituaties van personen en huishoudens, op basis van registerdata. Deze database is bedoeld voor onderzoek, statistiek, de onderbouwing van plannen, en het monitoren en evalueren van programma’s.

Inzicht in complexe data

De Woonbase geeft inzicht in de relatie tussen personen, huishoudens en woningen. Ook is de data veelzijdig te koppelen met diverse kenmerken. Daarnaast zijn databronnen zoals enquêtegegevens, berekende modelwaarden of zelfs eigen data te koppelen aan de gegevens uit de Woonbase. Deze database is ontwikkeld door deskundigen op het gebied van vastgoed, demografie, inkomen en energie. De behoeftes zijn afgestemd op de gebruikers van de data en zo is een bruikbaar product ontwikkeld dat continu wordt uitgebreid en verbeterd.

Bekijk het totaaloverzicht van Woonbase-bestanden 

Actueler en ook op regionaal niveau

Tot nu toe wordt data over de woningmarkt samengesteld op basis van de driejaarlijkse enquête (het WoonOnderzoek Nederland, WoON) die wordt aangevuld met registerdata. Statistieken zijn daardoor altijd gebaseerd op een steekproef. Wat vernieuwend is aan de Woonbase, is dat registers als uitgangspunt gebruikt worden. Daardoor gaat de data over álle inwoners, in plaats van over een steekproef. Bovendien is de registerdata jaarlijks beschikbaar in plaats van eens in de drie jaar. Die data wordt vervolgens aangevuld met gegevens uit de driejaarlijkse enquête, die nog altijd essentiële informatie bevat die niet uit registers kan worden gehaald en de komende jaren ook zal worden gehouden. Door de registers als startpunt te gebruiken zijn de gegevens actueler en beschikbaar tot op een lager regionaal niveau. Ook heeft de Woonbase dankzij de integrale gegevensbestanden meer gebruikersmogelijkheden.

Slim combineren van data

De Woonbase bevat een grote diversiteit aan data en kenmerken, waaronder specifieke informatie over het aantal woningen, de betaalbaarheid en de energie-aspecten van het wonen. Daarnaast wordt data van personen, huishoudens en woonruimten uitgebreid gekoppeld. Daardoor wordt het mogelijk om het woningmarktvraagstuk vanuit drie verschillende perspectieven te benaderen. Zo verhuizen huishoudens niet altijd als geheel. Er kan ook sprake zijn van een kind dat uit huis gaat, of een echtpaar dat uit elkaar gaat. De Woonbase maakt dat inzichtelijk. Ook zie je door het slim combineren van gegevens of mensen verhuizen naar een groter of kleiner huis, of een duurder of goedkoper huis. En of dat samenhangt met bijvoorbeeld gezinsuitbreiding of een baanwissel. Door data slim te combineren kun je veel informatie blootleggen.

Bestanden en extra kenmerken

Per Woonbase-jaar worden er zeven basisbestanden opgeleverd, bestaande uit drie populatiebestanden, drie kenmerkenbestanden en één sleutelbestand. 

Woonbase: Basisbestanden.

Drie populatiebestanden

• Populatiebestand Personen: Alle personen geregistreerd in Nederland, met persoonskenmerken, met kenmerken van het huishouden waartoe de persoon behoort en met kenmerken van de woonruimte waarin de persoon woont per 1 januari en per 31 december.
• Populatiebestand Huishoudens: Alle huishoudens in Nederland, met huishoudenskenmerken, kenmerken van personen die tot het huishouden behoren, en kenmerken van de woonruimte waarin het huishouden woont per 1 januari en per 31 december.
• Populatiebestand Woonruimten: Alle verblijfsobjecten (bewoond en onbewoond) in Nederland aangevuld met alle andere woonruimten (die ergens gedurende het jaar bewoond zijn) met woningkenmerken met relevante informatie over de bewoners (huishoudens en personen), beide per 1 januari en per 31 december.

Elk populatiebestand bevat, naast kenmerken vanuit het eigen perspectief, ook informatie vanuit de andere perspectieven.

Drie kenmerkenbestanden

• Kenmerkenbestand Personen: Alle personen geregistreerd in Nederland met gedetailleerde ongeclassificeerde kenmerken, per 1 januari en per 31 december.
• Kenmerkenbestand Huishoudens: Alle huishoudens in Nederland met gedetailleerde ongeclassificeerde kenmerken, per 1 januari en per 31 december.
• Kenmerkenbestand Woonruimten: Alle woonruimten in Nederland met gedetailleerde ongeclassificeerde kenmerken, per 1 januari en per 31 december.

Één sleutelbestand

Alle personen, huishoudens en woonruimten en hun onderlinge relaties: Bekijk de specificaties van de 7 Woonbase Basisbestanden.

Mogelijkheden met de kenmerken

Met het sleutelbestand kunnen kenmerken van het ene perspectief (bijvoorbeeld woonruimte) gekoppeld worden aan een ander perspectief (persoon of huishouden). Denk bijvoorbeeld aan de oppervlakte van een woning. Met het sleutelbestand kun je zo’n kenmerk koppelen aan de andere populatiebestanden. Zo staat bijvoorbeeld in het populatiebestand met personen dan ook per persoon de woningoppervlakte van het huis. De bestanden over populaties en kenmerken hebben jaarlijks twee peilmomenten: 1 januari en 31 december.

Extra kenmerken

De Woonbase wordt steeds verder uitgebreid met extra kenmerken binnen diverse thema’s. Deze ExtraKenmerken-bestanden zijn thematische bestanden die uit dezelfde populaties bestaan als de basis-Woonbasebestanden. Daardoor zijn ze één-op-één te koppelen met een of meer van de basis Woonbase-bestanden. Op dit moment zijn er extra kenmerken beschikbaar voor financieel economische kenmerken, voor de afbakening van aandachtsgroepen en voor de Monitor Energiearmoede.

Lees meer over de extra kenmerken.

Beschikbare jaren

De zeven basisbestanden van de Woonbase worden jaarlijks in maart opgeleverd, twee jaar na het betreffende Woonbase-jaar. Omdat in deze jaarbestanden peildata tot en met 31 december staan, is dan de situatie tot 1 januari van het voorgaande jaar beschikbaar. De huidige database bevat de demografische gegevens en woonkenmerken voor 2018 tot en met 2022. De extra kenmerken (zoals de Financieel Economische Component) staan ook op de Remote Access (RA)-omgeving, maar de jaarlijkse oplevering van die bestanden volgt een eigen planning.

Ontstaan van de Woonbase

De Woonbase is sinds juni 2022 beschikbaar voor onderzoekers en is ontstaan uit een samenwerking tussen het CBS en het ministerie van Binnenlandse Zaken, vanuit de behoefte naar actuele en integrale data om woningmarktontwikkelingen in Nederland te kunnen monitoren en te onderzoeken.

Toegang tot de Woonbase

Toegang tot de Woonbase gaat via een instellingsmachtiging die toegang geeft tot de Remote Access (RA) omgeving van het CBS. In die omgeving doen instellingen zoals universiteiten, wetenschappelijke organisaties, planbureaus en onderzoeksinstanties onder strikte voorwaarden en beveiliging zelf statistisch onderzoek. Toegang kan aangevraagd worden via ‘Microdata: Zelf onderzoek doen’.

Vragen of contact

Als je vragen hebt over de Woonbase, kenmerken of rapportages, dan kun je contact opnemen via woonbase@cbs.nl.