Waterschappen heffen ruim 3,5 miljard euro in 2023

© CBS / Alrik Swagerman
De waterschappen verwachten meer dan 3,5 miljard euro te heffen in 2023. Dat is 260 miljoen euro meer dan werd begroot voor 2022. De heffingen worden betaald door huishoudens, boeren, natuurbeheerders en bedrijven in het gebied van het waterschap. De hoogte van de heffingen die een huishouden aan het lokale waterschap moet afdragen verschilt per regio. Dit meldt CBS op basis van begrotingscijfers van de waterschappen.

Nederland telt 21 waterschappen. Waterschappen hebben twee hoofdtaken: beheer van het oppervlaktewater (de watersysteemtaak) en afvalwaterzuivering. De watersysteemtaak omvat de bescherming tegen hoogwater en wateroverlast alsmede het zorgen voor voldoende water. Het gaat bijvoorbeeld om de aanleg en het beheer van waterkeringen, zoals dijken. Hiervoor verwachten waterschappen 1,9 miljard euro te heffen voor 2023.

Voor waterzuivering, vooral van afvalwater, begroten waterschappen 1,6 miljard euro aan heffingen. Vijf waterschappen beheren ook nog een deel van de wegen en fietspaden in hun regio. De kosten die waterschappen hiervoor maken, dekken zij grotendeels uit een wegenheffing. De laatste waterschapsbelasting is de verontreinigingsheffing, die in rekening gebracht wordt als er afvalwater rechtstreeks in oppervlaktewater wordt geloosd. De wegen- en verontreinigingsheffing nemen we niet mee in onderstaande analyse.

Begrote heffingen waterschappen
JaarWatersysteemheffing (mln euro)Zuiverings- en verontreinigingsheffing (mln euro)
200910641109
201011181144
201111581185
201212131213
201312741230
201413251250
201513791264
201614151279
201714591283
201815131299
201915671336
202016481389
202117031435
202217791469
202318951619

Meerpersoonshuishoudens betalen het meest in Waterschap Scheldestromen

Huishoudens (ook wel ingezetenen genoemd) betalen een groot deel van de heffingsopbrengsten voor 2023. Elk huishouden betaalt via de lokale heffingen mee aan het waterschap. De hoogte van deze heffingen verschilt per waterschap en hangt af van de WOZ-waarde van de woning en het aantal bewoners. In het Waterschap Scheldestromen in de provincie Zeeland betaalt bijvoorbeeld een meerpersoonshuishouden met een koopwoning, met een WOZ-waarde van 370 duizend euro, het meest: 551 euro per meerpersoonshuishouden. In het Waterschap De Dommel in de provincie Noord-Brabant betaalt een meerpersoonshuishouden met een koopwoning met dezelfde WOZ-waarde het minst; 288 euro.

Begrote waterschapsheffing per meerpersoonshuishouden1, 2023
WaterschappenHeffing meerpersoonshuishouden ( euro)
Waterschap Rijn en IJssel 393
Waterschap Amstel, Gooi en Vecht370
Hoogheemraadschap van Delfland508
Waterschap De Dommel289
Hoogheemraadschap van Rijnland393
Waterschap Rivierenland457
Hhs De Stichtse Rijnlanden368
Waterschap Hunze en Aa's447
Waterschap Noorderzijlvest516
Waterschap Zuiderzeeland422
Hhs Hollands Noorderkwartier422
Waterschap Brabantse Delta386
Wetterskip Fryslân497
Waterschap Aa en Maas341
Waterschap Hollandse Delta434
Hhs van Schieland en Krimpenerwaard394
Waterschap Scheldestromen552
Waterschap Vallei en Veluwe319
Waterschap Vechtstromen391
Waterschap Drents Overijsselse delta461
Waterschap Limburg360
1) Met een koopwoning met een WOZ-waarde van 370 duizend euro.

Eenpersoonshuishoudens in de Dommel betalen de helft zoveel als Friese huishoudens

Ook voor eenpersoonshuishoudens verschillen de heffingstarieven van de waterschappen. Eenpersoonshuishoudens in het Waterschap De Dommel betalen de helft in vergelijking tot de heffingen van een eenpersoonshouden in Wetterskip Fryslân.

Het heffingstarief voor een eenpersoonshuishouden is lager dan voor een meerpersoonshuishouden. Eenpersoonshuishoudens betalen minder dan een meerpersoonshuishouden, zelfs bij een gelijke WOZ-waarde, omdat het zuiveringstarief wordt bepaald op basis van het aantal mensen in een huishoudens. Eenpersoonshuishoudens worden aangeslagen voor één vervuilingseenheid, terwijl meerspersoonshuishoudens worden aangeslagen voor drie vervuilingseenheden. Het maakt daarvoor niet uit hoe groot dat huishouden is.

Begrote waterschapsheffing per eenpersoonshuishouden1, 2023
WaterschappenHeffing eenpersoonshuishouden ( euro)
Waterschap Rijn en Ijssel267
Waterschap Amstel, Gooi en Vecht245
Hoogheemraadschap van Delfland310
Waterschap De Dommel176
Hoogheemraadschap van Rijnland255
Waterschap Rivierenland325
Hhs De Stichtse Rijnlanden240
Waterschap Hunze en Aa's297
Waterschap Noorderzijlvest361
Waterschap Zuiderzeeland290
Hhs Hollands Noorderkwartier298
Waterschap Brabantse Delta248
Wetterskip Fryslân376
Waterschap Aa en Maas237
Waterschap Hollandse Delta282
Hhs van Schieland en Krimpenerwaard260
Waterschap Scheldestromen408
Waterschap Vallei en Veluwe189
Waterschap Vechtstromen264
Waterschap Drents Overijsselse delta327
Waterschap Limburg224
1) Met een koopwoning met een WOZ-waarde van 370 duizend euro.

Heffingsverdeling en hoogte afhankelijk van de regio

De benodigde financiering voor de taken van het lokale waterschap hangt sterk af van het type gebied. Het tarief voor meerpersoonshuishoudens, met een woning met een WOZ-waarde van 370 duizend euro, in Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier bestaat voor 56 procent uit watersysteemheffing en voor 44 procent uit zuiveringsheffing. Voor een vergelijkbaar huishouden in het Waterschap Limburg is dit respectievelijk 43 procent watersysteemheffing en 57 procent zuiveringsheffing. Dit heeft onder andere te maken met het gebied waarin het waterschap ligt; Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier ligt voor 80 procent onder zeeniveau. Dat heeft invloed op de benodigde waterkeringen en de bijhorende kosten.

Opbouw begrote waterschapsheffingen1, 2023
WaterschapWatersystemen (euro per meerpersoonshuishouden)Zuivering en verontreiningsheffing (euro per meerpersoonshuishouden)
Waterschap Scheldestromen336216
Waterschap Noorderzijlvest284232
Hoogheemraadschap van Delfland211297
Wetterskip Fryslân316182
Waterschap Drents Overijsselse delta261201
Waterschap Rivierenland260197
Waterschap Hunze en Aa's222226
Waterschap Hollandse Delta206228
Hhs Hollands Noorderkwartier236186
Waterschap Zuiderzeeland224198
Hhs van Schieland en Krimpenerwaard194200
Waterschap Rijn en IJssel204188
Hoogheemraadschap van Rijnland186207
Waterschap Vechtstromen200191
Waterschap Brabantse Delta180206
Waterschap Amstel, Gooi en Vecht183187
Hhs De Stichtse Rijnlanden176192
Waterschap Limburg156204
Waterschap Aa en Maas185156
Waterschap Vallei en Veluwe124196
Waterschap De Dommel120169
1) Voor meerpersoonshuishouden met een koopwoning met een WOZ-waarde van 370 duizend euro.