Ongewenste seksuele aandacht klanten bij 1 op 5 jonge vrouwelijke werknemers
Ook ongewenste seksuele aandacht van leidinggevenden of collega’s komt relatief veel voor bij jonge vrouwen: in 2021 had 6 procent van de vrouwelijke werknemers van 15 tot 25 jaar hier in de afgelopen twaalf maanden mee te maken. Vrouwen in alle leeftijdsgroepen kampen aanzienlijk vaker met ongewenste seksuele aandacht op het werk dan mannen. In totaal meldde 11 procent van de vrouwelijke werknemers ongewenst seksueel gedrag van klanten, patiënten, leerlingen of passagiers en 3 procent van leidinggevenden of collega’s. Bij mannen ging het om respectievelijk 2 procent en 1 procent.
| Leeftijd | Van klanten, patiënten, leerlingen of passagiers (% werknemers) | Van leidinggevenden of collega's (% werknemers) |
|---|---|---|
| Mannen | ||
| Totaal (15 tot 75 jaar) | 1,8 | 1 |
| 15 tot 25 jaar | 3,5 | 2,2 |
| 25 tot 35 jaar | 2,4 | 1,3 |
| 35 tot 45 jaar | 1,6 | 0,8 |
| 45 tot 55 jaar | 1 | 0,6 |
| 55 tot 75 jaar | 1,1 | 0,6 |
| Vrouwen | ||
| Totaal (15 tot 75 jaar) | 10,6 | 3,4 |
| 15 tot 25 jaar | 20,9 | 5,6 |
| 25 tot 35 jaar | 12,2 | 5,3 |
| 35 tot 45 jaar | 7,6 | 3,2 |
| 45 tot 55 jaar | 7,5 | 2 |
| 55 tot 75 jaar | 7 | 1,3 |
| Bron: CBS, TNO | ||
Verpleegkundigen vaakst last van ongewenste seksuele aandacht
Mbo-verpleegkundigen geven het vaakst van alle beroepsgroepen aan te maken te hebben gehad met ongewenste seksuele aandacht door patiënten of andere externen. In 2021 ging het om 37 procent van hen. Ook andere beroepsgroepen in de zorg zoals gespecialiseerd verpleegkundigen, verzorgenden en fysiotherapeuten hebben relatief vaak dergelijke ervaringen. Buiten de zorg rapporteren kassamedewerkers, en kelners en barpersoneel het vaakst seksuele aandacht van klanten. Kelners en barpersoneel hebben, evenals keukenhulpen, tevens relatief vaak (6 procent) te kampen met ongewenste seksuele aandacht van leidinggevenden of collega’s.
| Beroepsgroep | Ervaart ongewenste seksuele aandacht (% werknemers (15 tot 75 jaar)) |
|---|---|
| Verpleegkundigen (mbo) | 36,9 |
| Gespecialiseerd verpleegkundigen | 27,1 |
| Verzorgenden | 25,5 |
| Kassamedewerkers | 23,5 |
| Kelners en barpersoneel | 19,3 |
| Fysiotherapeuten | 17 |
| Sociaal werkers, groeps- en woonbegeleiders | 17 |
| Medisch praktijkassistenten | 13 |
| Artsen | 12,8 |
| Maatschappelijk werkers | 12,4 |
| Totaal werknemers | 6,1 |
| Bron: CBS, TNO | |
| 1)Van klanten, patiënten, leerlingen of passagiers | |
Ongewenste seksuele aandacht klanten gestegen naar niveau voor coronacrisis
Ongewenste seksuele aandacht door klanten, patiënten, leerlingen of passagiers kwam in 2021 met 6 procent weer meer voor dan in 2020, toen het percentage iets lager was dan in voorgaande jaren. Het percentage werknemers dat te maken heeft met ongewenste seksuele aandacht van leidinggevenden of collega’s schommelt al jaren rond 2 procent.
| Periode | Van klanten (of patiënten, leerlingen of passagiers) (% werknemers (15 tot 75 jaar)) | Van leidinggevenden of collega's (% werknemers (15 tot 75 jaar)) |
|---|---|---|
| 2014 | 5,3 | 1,8 |
| 2015 | 5,1 | 1,8 |
| 2016 | 5,5 | 2,1 |
| 2017 | 6 | 2,1 |
| 2018 | 5,3 | 2,2 |
| 2019* | ||
| 2020 | 4,6 | 1,8 |
| 2021 | 6,1 | 2,2 |
| Bron: CBS, TNO | ||
| *2019 ontbreekt omdat de cijfers vanwege een aanpassing in de vragenlijst niet vergelijkbaar zijn met andere jaren | ||
Bijna 1 op 5 werknemers last van intimidatie door klanten
Behalve met ongewenste seksuele aandacht kunnen werknemers ook te maken hebben met andere vormen van ongewenst gedrag op het werk, zoals pesten, intimidatie of lichamelijk geweld. Intimidatie komt hiervan het meest voor: in 2021 had 18 procent van alle werknemers in de voorafgaande twaalf maanden zelf te maken met intimidatie door klanten, patiënten, leerlingen of passagiers, en 9 procent met intimidatie door een leidinggevende of collega. Ook lichamelijk geweld komt vaker voor in contacten met klanten dan met leidinggevenden of collega’s. Pestgedrag daarentegen doet zich juist meer voor onder collega’s dan door klanten.
In 2021 gaf bijna een kwart van de slachtoffers aan last te hebben gehad van online ongewenst gedrag.
| Ongewenste omgangsvormen | Aandeel (% werknemers (15 tot 75 jaar)) |
|---|---|
| Door klanten, patiënten, leerlingen of passagiers | |
| Intimidatie | 18,4 |
| Ongewenste seksuele aandacht | 6,1 |
| Pesten | 6 |
| Lichamelijk geweld | 5,5 |
| Door leidinggevenden of collega's | |
| Intimidatie | 8,8 |
| Pesten | 7 |
| Ongewenste seksuele aandacht | 2,2 |
| Lichamelijk geweld | 0,5 |
| Bron: CBS, TNO | |
Bronnen
- StatLine – Psycho-sociale arbeidsbelasting werknemers naar beroep
- StatLine – Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) werknemers naar geslacht en leeftijd
- StatLine – Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) werknemers naar migratieachtergrond en arbeidsbelemmering
- StatLine – Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) werknemers naar bedrijfstak
Relevante links
- Rapport – Nationale enquête arbeidsomstandigheden
- Rapport – Resultaten NEA in vogelvlucht
- Privacy – Privacyregels CBS