Levensverwachting in 2019 toegenomen

moeder en haar baby op de kraamafdeling in het ziekenhuis
© Hollandse Hoogte / Frank Muller / Zorginbeeld
De levensverwachting is in 2019 toegenomen met 4 maanden tot 80,5 jaar voor mannen, en met 3 maanden tot 83,6 jaar voor vrouwen. De hogere sterfte door het coronavirus COVID-19 kan een effect hebben op de ontwikkeling van de levensverwachting. Afhankelijk van de sterfte in de rest van het jaar zal de levensverwachting in 2020 gelijk blijven of dalen. Dat meldt het CBS op basis van nieuw onderzoek.

[video: https://www.cbs.nl/nl-nl/video/89f9a1d37ac84f989016a060a34bc9bb]

De toename van de levensverwachting in 2019 is hoger dan gemiddeld in de zeven jaren daarvoor. Tussen 2012 en 2018 steeg de levensverwachting met gemiddeld 2 maanden voor mannen en 1 maand voor vrouwen. De stijging in 2019 is weer vergelijkbaar met de gemiddelde jaarlijkse toename in de jaren daarvoor, 2002 tot 2012.

Levensverwachting bij geboorte
JaarMannen Nederland (jaar)Mannen EU (jaar)Vrouwen Nederland (jaar)Vrouwen EU (jaar)
200075,5480,58
200175,8080,71
200275,9974,380,6980,9
200376,2474,480,9380,8
200476,8775,081,4481,5
200577,1975,181,6081,5
200677,6375,681,8982,0
200778,0175,882,3182,2
200878,3276,182,2882,4
200978,5376,482,6582,6
201078,7776,782,7282,9
201179,1877,082,8583,1
201279,1477,182,8283,1
201379,4177,583,0483,3
201479,8777,983,2983,7
201579,7377,783,1383,3
201679,8878,083,1383,7
201780,0678,183,3283,6
201880,1678,283,3383,7
201980,4683,56
Bron: CBS, Eurostat

Nederland en EU

De levensverwachting van Nederlandse vrouwen lag in 2018 4 maanden onder het gemiddelde in de EU, die van Nederlandse mannen juist 2 jaar daarboven.
Ook in andere Europese landen nam de levensverwachting tussen 2012 en 2018 minder snel toe dan in de periode 2002-2012. Net als in Nederland nam de levensverwachting voor mannen in de EU in beide perioden sterker toe dan die voor vrouwen.
Uit onderzoek komt vooral naar voren dat de sterke stijging van de levensverwachting tussen 2002 en 2012 in Nederland uitzonderlijk was. Veranderingen in de zorg, zoals meer ouderenzorg, en de afname van de sterfte aan hart- en vaatziekten hebben daarbij meegespeeld.

Tijdelijk effect van corona

In het voorjaar van 2020 zijn door de corona-uitbraak meer mensen overleden dan gemiddeld (in week 11 tot en met 19 naar schatting bijna 9 duizend meer). Het precieze effect van de hogere sterfte door corona op de levensverwachting in 2020 is nog niet bekend. Dat hangt af van de ontwikkeling in de rest van het jaar, waarvoor het CBS scenario’s heeft doorgerekend. In het meest gunstige scenario, als de hogere sterfte in het voorjaar gecompenseerd wordt door lagere sterfte in het najaar, zal de levensverwachting in 2020 ongeveer hetzelfde zijn als in 2019. Bij een toename van de sterfte in de laatste maanden zal de levensverwachting met enkele maanden dalen. In het meest ongunstige scenario, als er een tweede golf komt die dubbel zo veel sterfte veroorzaakt als de eerste golf, zal de levensverwachting mogelijk met ongeveer een jaar dalen naar het niveau van 2010.
Na vorige perioden met hoge sterfte, de Spaanse griep en de Tweede Wereldoorlog, was de levensverwachting weer snel terug op het oude niveau.

Levensverwachting bij geboorte sinds 18611)
PeriodeMannen (jaar)Vrouwen (jaar)
1861
tot
1866
36,4638,24
1866
tot
1871
36,5038,50
1871
tot
1876
36,3538,70
1876
tot
1881
39,8442,45
1881
tot
1886
41,4143,98
1886
tot
1891
42,5245,37
1891
tot
1896
44,1046,91
1896
tot
1901
47,4950,43
1901
tot
1906
49,3552,21
1906
tot
1911
52,6454,96
1911
tot
1916
55,3257,43
1916
tot
1921
53,3555,28
1921
tot
1926
60,7862,25
1926
tot
1931
62,4863,94
1931
tot
1936
65,0766,45
1936
tot
1941
65,8767,86
1941
tot
1946
59,7065,11
1946
tot
1951
68,6971,26
1951
tot
1956
70,7073,39
1956
tot
1961
71,2974,81
1961
tot
1966
71,1675,89
1966
tot
1971
70,9776,38
1971
tot
1976
71,2377,21
1976
tot
1981
72,1078,62
1981
tot
1986
72,8879,53
1986
tot
1991
73,5679,99
1991
tot
1996
74,3080,22
1996
tot
2001
75,1880,52
2001
tot
2006
76,4281,08
2006
tot
2011
78,2682,37
2011
tot
2016
79,4783,03
1) Per periode van vijf jaar.