Ondernemersvertrouwen nagenoeg onveranderd

13-2-2020 00:00

Het ondernemersvertrouwen kwam aan het begin van het eerste kwartaal van 2020 uit op 6,4, nagenoeg gelijk aan een kwartaal eerder (6,6). De verwachtingen voor het eerste kwartaal zijn in de meeste bedrijfstakken positief. Ondernemers zijn over werkgelegenheid optimistischer dan een kwartaal eerder. Dit melden het CBS, KVK, het Economisch Instituut voor de Bouw, MKB-Nederland en VNO-NCW op basis van de Conjunctuurenquête Nederland.

Het ondernemersvertrouwen is de stemmingsindicator van niet-financiële bedrijven. In het vierde kwartaal van 2019 daalde het ondernemersvertrouwen nog sterk. Begin 2018 bereikte het ondernemersvertrouwen de hoogste waarde (18,1) sinds de start van de waarneming in 2008. Daarna is een dalende trend ingezet. De stemmingsindicator ligt aan het begin van 2020 op het laagste niveau sinds het tweede kwartaal van 2015. Desondanks ligt het vertrouwen onder de ondernemers nog steeds ruim boven het gemiddelde vanaf 2008 (2,2).

Ondernemersvertrouwen
Jaar	Kwartaal	Ondernemersvertrouwen
2013	1e kwartaal	-10,7
2013	2e kwartaal	-11,7
2013	3e kwartaal	-8,7
2013	4e kwartaal	-2,7
2014	1e kwartaal	1,6
2014	2e kwartaal	4,7
2014	3e kwartaal	2,9
2014	4e kwartaal	4,9
2015	1e kwartaal	5,6
2015	2e kwartaal	5,4
2015	3e kwartaal	8,7
2015	4e kwartaal	7,4
2016	1e kwartaal	9,3
2016	2e kwartaal	8,8
2016	3e kwartaal	7,9
2016	4e kwartaal	9,2
2017	1e kwartaal	14,7
2017	2e kwartaal	15,5
2017	3e kwartaal	15,9
2017	4e kwartaal	13,4
2018	1e kwartaal	18,1
2018	2e kwartaal	14,2
2018	3e kwartaal	15,0
2018	4e kwartaal	13,4
2019	1e kwartaal	10,6
2019	2e kwartaal	12,0
2019	3e kwartaal	10,6
2019	4e kwartaal	6,6
2020	1e kwartaal	6,4
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW
De horizontale lijn geeft het langjarig gemiddelde weer (2,2).

Ondernemersvertrouwen
Jaar	Kwartaal	Ondernemersvertrouwen
2013	1e kwartaal	-10,7
2013	2e kwartaal	-11,7
2013	3e kwartaal	-8,7
2013	4e kwartaal	-2,7
2014	1e kwartaal	1,6
2014	2e kwartaal	4,7
2014	3e kwartaal	2,9
2014	4e kwartaal	4,9
2015	1e kwartaal	5,6
2015	2e kwartaal	5,4
2015	3e kwartaal	8,7
2015	4e kwartaal	7,4
2016	1e kwartaal	9,3
2016	2e kwartaal	8,8
2016	3e kwartaal	7,9
2016	4e kwartaal	9,2
2017	1e kwartaal	14,7
2017	2e kwartaal	15,5
2017	3e kwartaal	15,9
2017	4e kwartaal	13,4
2018	1e kwartaal	18,1
2018	2e kwartaal	14,2
2018	3e kwartaal	15,0
2018	4e kwartaal	13,4
2019	1e kwartaal	10,6
2019	2e kwartaal	12,0
2019	3e kwartaal	10,6
2019	4e kwartaal	6,6
2020	1e kwartaal	6,4
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW
De horizontale lijn geeft het langjarig gemiddelde weer (2,2).

Forse daling vertrouwen detailhandel

Ondanks een daling is het vertrouwen in de bouw, net als vorig kwartaal, het hoogst van alle bedrijfstakken: 13,6. Ook bij groothandelaren en in de informatie en communicatie is het vertrouwen bovengemiddeld. In zeven van de twaalf bedrijfstakken is het ondernemersvertrouwen in het eerste kwartaal van 2020 lager dan in het vierde kwartaal van 2019.

Het optimisme van ondernemers in de detailhandel is aan het begin van 2020 het sterkst afgenomen van alle bedrijfstakken. Het vertrouwen daalde van 12,9 in het vierde kwartaal van 2019 naar 5,7 in het eerste kwartaal van 2020. Deze daling komt door de lagere omzetverwachtingen. Het vertrouwen nam het meest toe bij ondernemers in de verhuur en handel van onroerend goed.

Ondernemersvertrouwen bedrijfstakken
Bedrijfstak	1e kwartaal 2020	4e kwartaal 2019
Bouwnijverheid	13,6	15,3
Groothandel en handelsbemiddeling	12,3	10,8
Informatie en communicatie	10,5	9,5
Zakelijke dienstverlening	9,7	7,4
Verhuur en handel van onroerend goed	7,4	2,8
Niet-financieel bedrijfsleven	6,4	6,6
Detailhandel (niet in auto's)	5,7	12,9
Industrie	2,5	3,6
Vervoer en opslag	1,6	0
Horeca	0,2	1,9
Autohandel en -reparatie	-7,6	-7,2
Delfstoffenwinning	-10,6	-8,5
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW

Ondernemersvertrouwen bedrijfstakken
Bedrijfstak	1e kwartaal 2020	4e kwartaal 2019
Bouwnijverheid	13,6	15,3
Groothandel en handelsbemiddeling	12,3	10,8
Informatie en communicatie	10,5	9,5
Zakelijke dienstverlening	9,7	7,4
Verhuur en handel van onroerend goed	7,4	2,8
Niet-financieel bedrijfsleven	6,4	6,6
Detailhandel (niet in auto's)	5,7	12,9
Industrie	2,5	3,6
Vervoer en opslag	1,6	0
Horeca	0,2	1,9
Autohandel en -reparatie	-7,6	-7,2
Delfstoffenwinning	-10,6	-8,5
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW

Ondernemers optimistischer over werkgelegenheid

In het eerste kwartaal van 2020 verwachten voor het eerst sinds vijf kwartalen meer ondernemers dat zij het personeelsbestand zullen uitbreiden. Gecorrigeerd voor seizoeneffecten geeft per saldo 11,9 procent van de ondernemers aan dat zij in de komende drie maanden meer personeel verwachten aan te trekken. Een kwartaal eerder bedroeg dit 9,4 procent.

Het positieve signaal is terug te zien in de mate waarin ondernemers aangeven belemmerd te worden in hun productie en zakelijke activiteiten. Het afgelopen anderhalf jaar gaf ieder kwartaal 24 tot 26 procent van de ondernemers aan dat zij belemmerd werden door een tekort aan arbeidskrachten. In het eerste kwartaal van 2020 is dit 21,8 procent.

Verwachte personeelssterkte bedrijven, seizoengecorrigeerd
Jaar	Kwartaal	Saldo bedrijven (% saldo bedrijven die toename en afname verwachten)
2016	1e kwartaal	3,8
2016	2e kwartaal	4,5
2016	3e kwartaal	5,5
2016	4e kwartaal	7,1
2017	1e kwartaal	11,5
2017	2e kwartaal	12,4
2017	3e kwartaal	14,6
2017	4e kwartaal	16,0
2018	1e kwartaal	19,2
2018	2e kwartaal	17,0
2018	3e kwartaal	18,0
2018	4e kwartaal	16,6
2019	1e kwartaal	15,3
2019	2e kwartaal	14,5
2019	3e kwartaal	11,4
2019	4e kwartaal	9,4
2020	1e kwartaal	11,9
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW

Verwachte personeelssterkte bedrijven, seizoengecorrigeerd
Jaar	Kwartaal	Saldo bedrijven (% saldo bedrijven die toename en afname verwachten)
2016	1e kwartaal	3,8
2016	2e kwartaal	4,5
2016	3e kwartaal	5,5
2016	4e kwartaal	7,1
2017	1e kwartaal	11,5
2017	2e kwartaal	12,4
2017	3e kwartaal	14,6
2017	4e kwartaal	16,0
2018	1e kwartaal	19,2
2018	2e kwartaal	17,0
2018	3e kwartaal	18,0
2018	4e kwartaal	16,6
2019	1e kwartaal	15,3
2019	2e kwartaal	14,5
2019	3e kwartaal	11,4
2019	4e kwartaal	9,4
2020	1e kwartaal	11,9
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW

Dit is een gezamenlijke publicatie van:

logobalk

Bronnen

StatLine – Ondernemersvertrouwen; bedrijfstakken
StatLine – Ondernemersvertrouwen; regio
StatLine – Conjunctuurenquête Nederland; kwartaal; bedrijfstakken

Forse daling vertrouwen detailhandel

Ondernemers optimistischer over werkgelegenheid

Bronnen

Relevante links