300 extra doden in warme juniweek

Het relatief milde zomerweer van de afgelopen weken heeft voor een relatief lage sterfte gezorgd. Dit blijkt uit het dagelijks aantal  sterfgevallen, dat een sterke samenhang met de temperatuur blijkt te vertonen. Dit verband was gedurende de eerste reeks van zomerse dagen duidelijk waarneembaar. Een hoge dagtemperatuur leidt in veel gevallen een dag later tot een verhoogde sterfte.  

Aantal sterfgevallen per dag, 13 juni t/m 3 juli 2005

Eerste warme week: 300 extra doden

In de week van 20 tot en met 26 juni werd dit jaar de eerste lange reeks van zomerse dagen genoteerd, met een maximum dagtemperatuur van 25 oC of hoger. Het aantal overledenen lag in die week op bijna 2 800 personen, circa 300 meer dan in een gemiddelde week aan het begin van de zomer. De gemiddelde maximum dagtemperatuur gedurende deze week bedroeg 27,6 oC. Het milde zomerweer van de weken daarna resulteerde juist in een naar verhouding lage sterfte.

Sterfte per week, 16 mei t/m 22 juli 2005

Sterfte per dag

In de weken na de eerste relatief warme week in juni, volgde de ontwikkeling van het aantal overledenen het verloop van de maximum dagtemperatuur op de voet. Uit de analyse van de gegevens over de periode 13 juni 2005 tot en met 3 juli 2005 blijkt dat het dagelijks aantal overledenen met 5 tot 7 personen stijgt per graad van de maximum dagtemperatuur. Deze relatie is ook aantoonbaar voor de overige zomerse periodes in de afgelopen vijf jaar.

Snel effect op sterftecijfers

Uit onderzoek is gebleken dat bij een gemiddelde dagtemperatuur van 16,5 ^oC de sterfte die met temperatuur verband houdt het laagst is. Het wekelijks aantal sterfgevallen hangt dan ook sterk samen met de hoogte van de temperatuur. Uit eerder CBS-onderzoek is gebleken dat een stijging van de temperatuur met één graad leidt tot 25 à 35 meer overledenen per week. Daarbij werd een gemiddelde vertraging geconstateerd van ongeveer drie dagen. Een analyse op basis van de dagcijfers laat zien dat het effect op de sterftecijfers het sterkst is op de dag die volgt op een zeer warme dag, en dat de sterfte daarna vaak nog enkele dagen verhoogd blijft. De hogere sterfte hangt vooral samen met ziekten van de ademhalingsorganen en hart- en vaatziekten. 

Joop Garssen en Carel Harmsen