1. Inleiding

Bij migratiecijfers gaat het vrijwel altijd over het aantal mensen dat vanuit het buitenland naar Nederland komt en het aantal dat Nederland verlaat. Het is echter met het oog op onder meer de woningmarkt minstens zo belangrijk om naar huishoudens te kijken: het aantal en type benodigde woningen wordt doorgaans bepaald door het aantal en type huishoudens, niet alleen door het aantal mensen. Het maakt immers verschil of er bijvoorbeeld hoofdzakelijk alleenstaanden naar Nederland komen (die elk afzonderlijk een woning nodig hebben) of paren met kinderen (die als gezin, gezamenlijk huishouden, maar één woning nodig hebben).

Het is echter niet direct mogelijk bij binnenkomst van immigranten in Nederland te bepalen om hoeveel huishoudens het gaat. De registratie van immigranten in de Basisregistratie Personen (BRP) vindt plaats op individueel niveau, niet op huishoudensniveau. De positie in het huishouden van immigranten kan wel afgeleid worden met gegevens uit de huishoudensstatistiek van het CBS. Deze is gebaseerd op de huishoudenssamenstelling na immigratie. 

Ook de (verwachte) verblijfsduur van immigranten heeft invloed op de woningmarkt. Uit eerder onderzoek blijkt dat deze verschilt naar migratiemotief: asiel- en gezinsmigranten hebben over het algemeen de intentie langer in Nederland te blijven dan arbeids- en studiemigranten (CBS, 2025a). Uit ditzelfde onderzoek komt ook naar voren dat recent naar Nederland gekomen immigranten langer in Nederland blijven dan voorheen, dit geldt met name voor recent geïmmigreerde asielmigranten. Dit heeft consequenties voor het aantal en soort woningen dat nodig is. Het is aannemelijk dat kortverblijvende migranten zoals arbeids- en studiemigranten (vaak alleenstaanden) in een ander soort woning kunnen worden gehuisvest dan immigranten die de intentie hebben langer in Nederland te blijven. 

Dit artikel brengt in beeld welke huishoudenspositie immigranten met de niet-Nederlandse nationaliteit na hun inschrijving in Nederland hebben, hoe deze in de eerste jaren na immigratie verandert, en hoe dit samenhangt met het motief waarom zij naar Nederland zijn gekomen. Hierbij wordt antwoord gegeven op de volgende onderzoeksvragen: 

1. Hoe is de jaarlijkse verdeling van immigranten naar huishoudenspositie en hoe is deze veranderd in de periode 2011-2023? 
2. Hoe verschilt de verdeling van immigranten naar huishoudenspositie naar migratiemotief? 
3. Hoe verandert de huishoudenspositie van immigranten in de eerste vier jaar, en hoeveel wonen er dan nog in Nederland?
4. Hoe verschilt de verandering van immigranten naar huishoudenspositie gedurende de tijd dat ze in Nederland zijn naar migratiemotief?