7. Uitgelicht – Verwachtingen voor 2026
Ondernemers worden ieder jaar aan het begin van het vierde kwartaal in de COEN gevraagd naar verwachtingen voor het komende kalenderjaar. Ondernemers geven dan voor hun omzet, personeelssterkte en investeringen aan of deze het komende jaar naar verwachting zullen toenemen, gelijk zullen blijven of zullen afnemen naar verwachting. Als de vraag in iedere bedrijfstak wordt gesteld kan een cijfer voor het totale niet-financiële bedrijfsleven worden gemaakt.
In alle bedrijfstakken meer omzet verwacht
Voor volgend jaar zijn er meer ondernemers die een toename van hun omzet verwachten dan ondernemers die een afname daarvan verwachten. Het saldo is met 23 procent positief. In de detailhandel en de groothandel en handelsbemiddeling zijn ondernemers het meest positief over de verwachte omzet voor 2026. In de horeca en de vervoer en opslag zijn ondernemers het minst positief gestemd. In deze bedrijfstakken zijn de omzetverwachtingen voor komend jaar ook het sterkst gedaald ten opzichte van een jaar geleden. In de autohandel en -reparatie is het saldo het sterkst gestegen.
| ,oktober 2025,oktober 2024 Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven),23.1, ,, Detailhandel (niet in auto's),35.2,33.9 Groothandel en handelsbemiddeling,35.1,27.3 Informatie en communicatie,32.7,37.4 Verhuur en handel van onroerend goed,30.7,36.1 Bouwnijverheid,26.6, Zakelijke dienstverlening,24.4,29.5 Autohandel en -reparatie,23.1,5.1 "Cultuur, sport en recreatie",18.8,9.8 Industrie,17.2,20.6 "Landbouw, bosbouw en visserij",9.5,9.5 Vervoer en opslag,8.8,23.8 Horeca,6.9,17.1 | oktober 2025 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden) | oktober 2024 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden) |
|---|---|---|
| Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven)* | 23,1 | |
| Detailhandel (niet in auto's) | 35,2 | 33,9 |
| Groothandel en handelsbemiddeling | 35,1 | 27,3 |
| Informatie en communicatie | 32,7 | 37,4 |
| Verhuur en handel van onroerend goed | 30,7 | 36,1 |
| Bouwnijverheid* | 26,6 | |
| Zakelijke dienstverlening | 24,4 | 29,5 |
| Autohandel en -reparatie | 23,1 | 5,1 |
| Cultuur, sport en recreatie | 18,8 | 9,8 |
| Industrie | 17,2 | 20,6 |
| Landbouw, bosbouw en visserij | 9,5 | 9,5 |
| Vervoer en opslag | 8,8 | 23,8 |
| Horeca | 6,9 | 17,1 |
| Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW | ||
| *In deze bedrijfstak was de vraag niet beschikbaar in oktober 2024 | ||
Bouwnijverheid verwacht uitbreiding personeelssterkte in 2026
Ook voor personeelssterkte zijn er meer ondernemers die een toename daarvan verwachten in het komende jaar dan een afname. Het saldo is met ruim 8 procent wel minder positief dan bij de verwachte omzet. In de meeste bedrijfstakken verwachten ondernemers een toename van hun personeelssterkte in 2026. In de bouwnijverheid en de zakelijke dienstverlening verwachten ondernemers dit het vaakst. Ten opzichte van een jaar geleden is het saldo in de cultuur, sport en recreatie het sterkst gestegen. In de vervoer en opslag, de landbouw, bosbouw en visserij en de horeca is het saldo omgeslagen van positief naar negatief. Ondernemers verwachten in deze bedrijfstakken per saldo dus een afname van hun personeelssterkte in het komende jaar.
| ,oktober 2025,oktober 2024 Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven),8.5, ,, Bouwnijverheid,27.0, Zakelijke dienstverlening,21.1,21.8 "Cultuur, sport en recreatie",13.2,6.0 Autohandel en -reparatie,12.7,10.8 Groothandel en handelsbemiddeling,11.6,11.6 Informatie en communicatie,11.4,20.6 Verhuur en handel van onroerend goed,8.7,4.3 Industrie,1.5,7.6 Detailhandel (niet in auto's),-0.1,3.4 Horeca,-0.4,5.7 "Landbouw, bosbouw en visserij",-2.3,1.8 Vervoer en opslag,-4.7,11.7 | oktober 2025 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden) | oktober 2024 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden) |
|---|---|---|
| Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven)* | 8,5 | |
| Bouwnijverheid* | 27,0 | |
| Zakelijke dienstverlening | 21,1 | 21,8 |
| Cultuur, sport en recreatie | 13,2 | 6,0 |
| Autohandel en -reparatie | 12,7 | 10,8 |
| Groothandel en handelsbemiddeling | 11,6 | 11,6 |
| Informatie en communicatie | 11,4 | 20,6 |
| Verhuur en handel van onroerend goed | 8,7 | 4,3 |
| Industrie | 1,5 | 7,6 |
| Detailhandel (niet in auto's) | -0,1 | 3,4 |
| Horeca | -0,4 | 5,7 |
| Landbouw, bosbouw en visserij | -2,3 | 1,8 |
| Vervoer en opslag | -4,7 | 11,7 |
| Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW | ||
| *In deze bedrijfstak was de vraag niet beschikbaar in oktober 2024 | ||
Meeste bedrijfstakken verwachten meer investeringen
Voor volgend jaar verwacht per saldo ruim 3 procent van de ondernemers meer te investeren vergeleken met dit jaar. In de meeste bedrijfstakken zijn ondernemers iets positiever over de investeringsverwachtingen voor het komende jaar dan een jaar geleden. In de cultuur, sport en recreatie en de detailhandel is het saldo het sterkst gestegen en omgeslagen van negatief naar positief. In de vervoer en opslag en de landbouw, bosbouw en visserij is het saldo het sterkst gedaald. Ondernemers in de verhuur in handel van onroerend goed verwachten het vaakst een toename van de investeringen in 2026. In de horeca verwachten ondernemers het vaakst een afname.
| ,oktober 2025,oktober 2024 Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven),3.6, ,, Verhuur en handel van onroerend goed,25.1,23.8 Autohandel en -reparatie,11.9,3.6 Vervoer en opslag,11.9,20.6 "Cultuur, sport en recreatie",9.6,-3.9 Detailhandel (niet in auto's),5.7,-6.6 Industrie,5.4,3.1 Bouwnijverheid,3.8, Groothandel en handelsbemiddeling,2.8,1.6 Zakelijke dienstverlening,1.6,4.2 Informatie en communicatie,-3.3,-4.3 "Landbouw, bosbouw en visserij",-5.8,2.5 Horeca,-5.9,-6.7 | oktober 2025 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden) | oktober 2024 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden) |
|---|---|---|
| Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven)* | 3,6 | |
| Verhuur en handel van onroerend goed | 25,1 | 23,8 |
| Autohandel en -reparatie | 11,9 | 3,6 |
| Vervoer en opslag | 11,9 | 20,6 |
| Cultuur, sport en recreatie | 9,6 | -3,9 |
| Detailhandel (niet in auto's) | 5,7 | -6,6 |
| Industrie | 5,4 | 3,1 |
| Bouwnijverheid* | 3,8 | |
| Groothandel en handelsbemiddeling | 2,8 | 1,6 |
| Zakelijke dienstverlening | 1,6 | 4,2 |
| Informatie en communicatie | -3,3 | -4,3 |
| Landbouw, bosbouw en visserij | -5,8 | 2,5 |
| Horeca | -5,9 | -6,7 |
| Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW | ||
| *In deze bedrijfstak was de vraag niet beschikbaar in oktober 2024 | ||