Conjunctuurenquête Nederland, Vierde kwartaal 2025

5. Verwachtingen vierde kwartaal 2025

Ondernemers worden in de COEN gevraagd naar verwachtingen over verschillende onderwerpen voor het lopende kwartaal. Ondernemers geven dan per onderwerp aan of het zal verslechteren, gelijk zal blijven of zal verbeteren. Als de vraag in iedere bedrijfstak wordt gesteld kan een cijfer voor het totale niet-financiële bedrijfsleven worden gemaakt.

5.1 Verwachtingen totale niet-financiële bedrijfsleven

Bij alle zes de onderwerpen zijn er meer ondernemers die een verbetering verwachten dan een verslechtering; per saldo is de stemming hier dus positief. Bij alle onderwerpen zijn ondernemers ook positiever dan een jaar geleden. Met een saldo van 19 procent zijn ondernemers het meest positief over de omzet. Over de verwachte investeringen voor dit jaar is het saldo met 2 procent het minst positief. 

5.1.1 Verwachtingen vierde kwartaal
VerkorteVraagTekst,oktober 2025,oktober 2024 Verwachting omzet,19.1,16.9 Verwachting verkoopprijzen,16.2,15.4 Verwachting orderontvanst,11.9,10.2 Verwachting te plaatsen orders,8.5,5.9 Verwachting winstgevendheid,7.6, Verwachting investeringen verslagjaar,2.2,-0.1 oktober 2025 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden)oktober 2024 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden)
Omzet19,116,9
Verkoopprijzen16,215,4
Orderontvangst11,910,2
Inkooporders8,55,9
Winstgevendheid*7,6
Investeringen2,2-0,1
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW
*Deze vraag was in oktober 2024 nog niet beschikbaar

5.2 Verwachtingen per bedrijfstak

De verwachtingen voor het totale niet-financiële bedrijfsleven geven een goed beeld op macro-economisch niveau. De uitkomsten voor de onderliggende bedrijfstakken geven een indicatie voor de verwachtingen op bedrijfstakniveau en zorgen daarmee voor gedetailleerdere informatie.

Meeste bedrijfstakken positief over de inkooporders

In het vierde kwartaal van 2025 verwacht per saldo ruim 8 procent van de ondernemers een toename van de inkooporders. Dat zijn orders voor goederen of diensten die bedrijven bij leveranciers plaatsen. In de meeste bedrijfstakken zijn ondernemers positief hierover, het meest in de bouwnijverheid en de detailhandel. In de bouwnijverheid is het saldo met een ruime verdubbeling ook het sterkst gestegen ten opzichte van een jaar geleden. Ook in de cultuur, sport en recreatie steeg het saldo relatief sterk van negatief naar licht positief. Alleen in de horeca en de vervoer en opslag verwachten ondernemers per saldo een afname van de inkooporders.

5.2.1 Verwachte inkooporders per bedrijfstak
,oktober 2025,oktober 2024 Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven),8.5,5.9 ,, Bouwnijverheid,27.1,13.4 Detailhandel (niet in auto's),23.7,23.8 Groothandel en handelsbemiddeling,16.6,8.0 Industrie,7.9,2.7 Zakelijke dienstverlening,4.7,4.3 "Cultuur, sport en recreatie",3.1,-6.3 Verhuur en handel van onroerend goed,2.6,2.9 Informatie en communicatie,2.4,8.7 Autohandel en -reparatie,0.8,2.1 "Landbouw, bosbouw en visserij",0.2,-5.2 Vervoer en opslag,-4.2,-0.2 Horeca,-6.8,-7.6 oktober 2025 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden)oktober 2024 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden)
Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven)8,55,9
Bouwnijverheid27,113,4
Detailhandel (niet in auto's)23,723,8
Groothandel en handelsbemiddeling16,68,0
Industrie7,92,7
Zakelijke dienstverlening4,74,3
Cultuur, sport en recreatie3,1-6,3
Verhuur en handel van onroerend goed2,62,9
Informatie en communicatie2,48,7
Autohandel en -reparatie0,82,1
Landbouw, bosbouw en visserij0,2-5,2
Vervoer en opslag-4,2-0,2
Horeca-6,8-7,6
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW

Ondernemers iets positiever over verwachte investeringen voor dit jaar

Per saldo verwacht iets meer dan 2 procent van de ondernemers in het lopende jaar een toename van de investeringen ten opzichte van vorig jaar. Daarmee zijn de investeringsverwachtingen iets positiever dan een jaar geleden toen het saldo nagenoeg neutraal was. In de meeste bedrijfstakken zijn ondernemers positiever over de investeringen voor dit jaar dan een jaar geleden. 

Ondernemers in de verhuur en handel van onroerend goed zijn met een saldo van ruim 30 procent het meest positief over de investeringsverwachtingen. In de autohandel en -reparatie en de groothandel en handelsbemiddeling is het saldo het sterkst gestegen ten opzichte van een jaar geleden. Ook in de informatie en communicatie steeg het saldo relatief sterk, maar is het nog wel licht negatief. In de cultuur, sport en recreatie zijn de investeringsverwachtingen het sterkst gedaald. Het saldo kwam uit op iets meer dan 1 procent tegen 16 procent een jaar geleden. In de horeca en de industrie zijn ondernemers het meest negatief over de verwachte investeringen voor dit jaar.

5.2.2 Verwachte investeringen lopende jaar per bedrijfstak
,oktober 2025,oktober 2024 Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven),2.2,-0.1 ,, Verhuur en handel van onroerend goed,30.4,24.4 Vervoer en opslag,12.3,5.7 Autohandel en -reparatie,8.5,-7.8 Bouwnijverheid,4.7,-0.2 Zakelijke dienstverlening,4.6,2.6 "Cultuur, sport en recreatie",1.5,16.1 Detailhandel (niet in auto's),1.5,3.2 Groothandel en handelsbemiddeling,0.9,-9.3 Informatie en communicatie,-0.7,-8.1 "Landbouw, bosbouw en visserij",-1.1,3.1 Industrie,-2.8,-1.6 Horeca,-6.7,-1.0 oktober 2025 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden)oktober 2024 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden)
Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven)2,2-0,1
Verhuur en handel van onroerend goed30,424,4
Vervoer en opslag12,35,7
Autohandel en -reparatie8,5-7,8
Bouwnijverheid4,7-0,2
Zakelijke dienstverlening4,62,6
Cultuur, sport en recreatie1,516,1
Detailhandel (niet in auto's)1,53,2
Groothandel en handelsbemiddeling0,9-9,3
Informatie en communicatie-0,7-8,1
Landbouw, bosbouw en visserij-1,13,1
Industrie-2,8-1,6
Horeca-6,7-1,0
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW