Conjunctuurenquête Nederland, derde kwartaal 2025

Samenvatting

Ondernemersvertrouwen (hoofdstuk 2)

  • Het ondernemersvertrouwen is gestegen en komt aan het begin van het derde kwartaal uit op -3,8. Ondernemers zijn minder negatief over de verwachting van het economisch klimaat in het lopende kwartaal dan over de ontwikkeling daarvan in het afgelopen kwartaal.
  • Het vertrouwen is in de vervoer en opslag en de groothandel en handelsbemiddeling het sterkst gestegen. In de zakelijke dienstverlening is het cijfer omgeslagen van negatief naar licht positief. Samen met de informatie en communicatie zijn dit de enige bedrijfstakken met een positief ondernemersvertrouwen.

Personeelsindicator (hoofdstuk 3)

  • De personeelsindicator is licht gestegen en komt aan het begin van het derde kwartaal uit op 5,6. Ondernemers zijn positiever over zowel de ontwikkeling van als de verwachting voor hun personeelssterkte. De indicator ligt boven het gemiddelde van de reeks vanaf 2012.
  • In de cultuur, sport en recreatie en de verhuur en handel van onroerend goed steeg de personeelsindicator het sterkst. Ondernemers in de bouw zijn het meest positief over hun personeelssterkte.

Ontwikkelingen tweede kwartaal 2025 (hoofdstuk 4)

  • Ondernemers hadden per saldo een toename van de orderontvangsten in het afgelopen kwartaal. In de bouw waren ondernemers het meest positief, in de autohandel- en reparatie het meest negatief. Desondanks vinden ondernemers, uitgezonderd in de bouw, hun orderpositie per saldo (te) klein.
  • Ondernemers zagen per saldo hun winstgevendheid verbeteren het afgelopen kwartaal, maar waren daarover minder positief dan een jaar geleden.
  • De bezettingsgraad in de industrie is nagenoeg gelijk gebleven (77,7 procent) en is nog steeds relatief laag. Ook in de dienstverlening is de bezettingsgraad nagenoeg gelijk gebleven (89,0 procent) en ligt het net onder het gemiddelde van de reeks vanaf 2012.

Verwachtingen derde kwartaal 2025 (hoofdstuk 5)

  • Over de investeringen, winstgevendheid en orderontvangsten zijn de verwachtingen iets positiever dan een jaar geleden, maar positieve en negatieve ondernemers houden elkaar nagenoeg in evenwicht. 
  • Per saldo verwachten ondernemers minder orders te plaatsen, maar zij zijn hierover iets minder negatief dan een jaar geleden. Ook verwacht per saldo bijna 11 procent van de ondernemers dat de verkoopprijzen stijgen in de komende drie maanden.

Belemmeringen (hoofdstuk 6)

  • Het tekort aan arbeidskrachten is met 36 procent nog steeds de door ondernemers meest genoemde belemmering in hun bedrijfsvoering. Dit aandeel ligt iets lager dan een jaar geleden.
  • De categorie financiële beperkingen is door ondernemers in de vastgoedsector en de cultuur, sport en recreatie relatief vaak als belangrijkste belemmering genoemd.