Auteur(s): Roel Gort, Ferdinand Nijboer, Mark Ramaekers, Ron de Heij, Rowena Blokker
De regionale economie 2024

4. Regionale arbeidsmarkt

In dit hoofdstuk wordt de ontwikkeling op de arbeidsmarkt naar regio besproken. Er wordt ingegaan op de werkgelegenheid, de werkloosheid en de spanning op de arbeidsmarkt. Daarnaast wordt gekeken naar de arbeidsparticipatie per gemeente. Voor werkgelegenheid zijn de meest recente cijfers beschikbaar voor 2023. Voor de overige indicatoren is dat 2024.

Groei werkgelegenheid vlakt af

De werkgelegenheid steeg in 2023 met 2 procent. Dat is een toename van 162 duizend arbeidsjaren. In 2022 zorgde het economisch herstel na de coronacrisis nog voor een flinke werkgelegenheidsgroei van  289 duizend arbeidsjaren, oftewel een groei van 3,7 procent. De werkgelegenheidsgroei is in 2023 dus iets afgevlakt. 

In alle provincies nam de werkgelegenheid toe met tenminste 1 procent ten opzichte van 2022. Noord-Holland had, net als in 2022, met 3,1 procent de grootste stijging. Groningen en Limburg kenden de kleinste groei (1 procent). In 2022 nam de werkgelegenheid in die twee provincies ook al minder snel toe dan landelijk. 

4.1. Arbeidsjaren
 2023* (% verandering t.o.v. een jaar eerder)2022* (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
Nederland2,03,7
Groningen 1,03,1
Fryslân 1,42,9
Drenthe 2,53
Overijssel1,13,6
Flevoland 2,83,5
Gelderland 1,73,3
Utrecht 2,63,7
Noord-Holland 3,14,8
Zuid-Holland 1,83,5
Zeeland 1,23,4
Noord-Brabant 1,73,7
Limburg 1,02,5
*voorlopige cijfers

Werkgelegenheid kan ook worden weergegeven in het aantal werkzame personen. In totaal waren in 2023 ruim 10,2 miljoen mensen aan het werk in Nederland. Dat zijn er bijna 164 duizend meer dan een jaar eerder, een toename van 1,6 procent. In 2022 groeide het aantal werkzame personen met bijna 379 duizend. 

In absolute aantallen steeg in Noord-Holland de werkgelegenheid met 37 duizend werkzame personen het meest. Zuid-Holland volgde met bijna 34 duizend en Noord-Brabant met ruim 22 duizend. Deze drie provincies nemen in absolute aantallen meer dan de helft van de stijging voor hun rekening. Relatief gezien nam het aantal werkzame personen in Noord-Holland en Zeeland het sterkst toe, namelijk met 2,0 procent. In 2022 waren deze twee provincies ook goed voor de hoogste toename van het aantal werkzame personen.

4.2 Werkzame personen
 2023* (% verandering t.o.v. een jaar eerder)2022* (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
Nederland1,63,9
Groningen 1,53,6
Fryslân 1,63,7
Drenthe 1,43,6
Overijssel1,43,6
Flevoland 1,33,9
Gelderland 1,63,7
Utrecht 1,83,9
Noord-Holland 2,04,3
Zuid-Holland 1,63,9
Zeeland 2,04,1
Noord-Brabant 1,43,8
Limburg 1,33,8
*voorlopige cijfers

Meer zelfstandigen

In 2023 was bijna 83 procent van de werkzame personen in Nederland in loondienst. De rest werkte als zelfstandige. In Fryslân, Zeeland en Flevoland zijn relatief veel zelfstandigen. Ongeveer 21 procent is er actief als zelfstandige. In Fryslân zie je het hoge aandeel zelfstandigen terug in de bedrijfstakken. In bijna alle bedrijfstakken is het aandeel zelfstandigen er hoger dan landelijk. Daarnaast zijn bedrijfstakken als landbouw en bouwnijverheid met relatief veel zelfstandigen relatief groot in Fryslân. 

De groei van het aantal zelfstandigen was in 2023 met 3,1 procent hoger dan de toename van het aantal werknemers. In Noord-Holland groeide de groep zelfstandigen, met 3,4 procent, het snelst. In absolute aantallen was de stijging het grootst in Zuid-Holland met bijna 12 duizend zelfstandigen. De zakelijke dienstverlening is in deze provincies een relatief grote bedrijfstak. Het aantal zelfstandigen is binnen de zakelijke dienstverlening de afgelopen jaren sterk toegenomen.

4.3 Werkzame personen, 2023*
 Zelfstandigen (%)Werknemers (%)
Nederland17,482,6
Fryslân 21,178,9
Zeeland 20,979,1
Flevoland 20,779,3
Drenthe 19,380,7
Gelderland 18,281,8
Noord-Holland 17,782,3
Zuid-Holland 17,482,6
Groningen 17,083,0
Limburg 16,683,4
Noord-Brabant 16,583,5
Overijssel16,084,0
Utrecht 15,684,4
*voorlopige cijfers

In meeste Nederlandse provincies iets hogere werkloosheid in 2024

Het werkloosheidspercentage, het aantal werklozen als percentage van de beroepsbevolking, was in de meeste Nederlandse provincies in 2024 iets hoger dan in 2023. In Fryslân en Zeeland bleef het percentage gelijk, in Noord-Brabant daalde het licht. Groningen kende met 4,0 procent van de beroepsbevolking de hoogste werkloosheid, Zeeland met 2,9 procent de laagste. Het werkloosheidspercentage steeg in 2024 ook in de vier grootste gemeenten: het meest in Utrecht (van 4,0 naar 4,3 procent).

4.4 Werkloosheid
 2024 (% van de beroepsbevolking)2023 (% van de beroepsbevolking)
Nederland3,73,6
Groningen 4,24,0
Noord-Holland 4,03,9
Zuid-Holland 4,03,9
Flevoland 3,93,7
Fryslân 3,63,6
Limburg 3,63,5
Utrecht 3,63,4
Overijssel 3,43,3
Noord-Brabant 3,23,3
Gelderland 3,33,2
Drenthe 3,43,1
Zeeland 2,92,9
Rotterdam5,45,3
Amsterdam5,15,0
Den Haag4,94,7
Utrecht 4,34,0

Afname spanning op de arbeidsmarkt in 2024

In 2024 was de spanning op de Nederlandse arbeidsmarkt iets lager dan het voorafgaande jaar. Het aantal openstaande vacatures daalde van 118 naar 108 per 100 werklozen. In alle provincies nam de spanning in 2024 af. Net als in 2023 was de spanning in 2024 het hoogst in Zeeland, met 150 vacatures per 100 werklozen. De spanning was ook relatief hoog in de provincie Utrecht. De spanning was relatief laag in de provincies Flevoland en Groningen met respectievelijk 88 en 81 vacatures per 100 werklozen in 2024.

4.5 Spanning op de arbeidsmarkt
 2024 (Vacatures per 100 werklozen)2023 (Vacatures per 100 werklozen)
Nederland108118
Zeeland150154
Utrecht131143
Noord-Brabant125133
Overijssel115122
Gelderland111122
Noord-Holland107119
Drenthe104121
Limburg102112
Zuid-Holland97107
Fryslân 9396
Flevoland8893
Groningen8191

Lagere arbeidsparticipatie in uiterste zuiden en noordoosten

In 2024 hadden ruim 7 op de 10 Nederlanders van 15 tot 75 jaar betaald werk. De zogenoemde nettoarbeidsparticipatie  was het hoogst in de provincie Utrecht (75,8 procent) en het laagst in Limburg (69,1 procent). De arbeidsparticipatie steeg in 2024 in zeven van de twaalf provincies. Per saldo steeg de arbeidsparticipatie voor heel Nederland van 73,1 naar 73,2 procent in 2024.

In 188 van de 342 Nederlandse gemeenten was de nettoarbeidsparticipatie hoger dan in 2023. Ze was gelijk in 26 gemeenten en lager in 128 gemeenten. De arbeidsparticipatie was in 2024 het laagst in gemeenten in het uiterste zuiden en noordoosten van Nederland. Hierbij speelt mee dat dit gemeenten zijn met relatief veel ouderen, die gemiddeld minder vaak betaald werk hebben. Vier gemeenten hadden een arbeidsparticipatie van 65,5 procent of lager. Het betrof Landgraaf, Kerkrade, Heerlen en Vaals. De hoogste arbeidsparticipatie kenden de gemeenten Urk, Renswoude, Staphorst, Aalsmeer en Woudenberg. In deze gemeenten was de arbeidsdeelname 78,5 procent of hoger.

4.6 Nettoarbeidsparticipatie per gemeente, 2024
GemeentenaamNettoarbeidsparticipatie (%)
Urk81,7
Renswoude78,9
Staphorst78,7
Woudenberg78,5
Aalsmeer78,5
Pijnacker-Nootdorp78,3
Hendrik-Ido-Ambacht78,2
Barneveld78,1
Scherpenzeel78,1
Bunschoten78,0
Zwartewaterland78,0
Lansingerland77,9
Rozendaal77,8
Waddinxveen77,7
Montfoort77,6
Utrecht (gemeente)77,6
Rijssen-Holten77,6
Molenlanden77,6
Hardinxveld-Giessendam77,3
Haarlemmermeer77,2
Westland77,2
Zoeterwoude77,1
Son en Breugel77,1
Zeewolde77,0
Dalfsen76,9
Katwijk76,9
Midden-Delfland76,8
Kampen76,7
Boekel76,7
Teylingen76,7
Nijkerk76,6
Lopik76,6
Nieuwkoop76,6
Zuidplas76,6
Houten76,5
Reimerswaal76,5
Neder-Betuwe76,5
Amersfoort76,4
Uithoorn76,4
Horst aan de Maas76,4
Hattem76,3
Bunnik76,3
Woerden76,3
Geertruidenberg76,3
Overbetuwe76,3
Altena76,3
Wierden76,2
Zaltbommel76,2
Uitgeest76,2
Oudewater76,2
Albrandswaard76,2
Putten76,1
Bodegraven-Reeuwijk76,1
West Betuwe76,1
Kapelle76,0
Sint-Michielsgestel76,0
Kaag en Braassem76,0
Tubbergen75,9
Elburg75,9
Nunspeet75,8
Bernheze75,8
Zwolle75,7
IJsselstein75,7
Hillegom75,7
Koggenland75,7
Krimpenerwaard75,7
Hardenberg75,6
Eersel75,6
Oost Gelre75,6
Bladel75,6
Hoeksche Waard75,6
Leusden75,5
Veldhoven75,5
Lingewaard75,5
Goeree-Overflakkee75,5
Vijfheerenlanden75,5
Ede75,4
Oostzaan75,4
Lisse75,4
Borsele75,4
Tholen75,4
Asten75,4
Someren75,4
Vlieland75,3
Borne75,3
Alphen aan den Rijn75,3
Barendrecht75,3
Noordwijk75,3
Best75,3
Dinkelland75,3
Peel en Maas75,3
Stichtse Vecht75,3
Gooise Meren75,3
Hellendoorn75,2
Raalte75,2
Oldebroek75,2
De Ronde Venen75,2
Dongen75,2
Heusden75,2
Druten75,1
Maasdriel75,1
Oegstgeest75,1
Loon op Zand75,1
Dijk en Waard75,1
Harderwijk75,0
Edam-Volendam75,0
Opmeer75,0
Hilvarenbeek75,0
Waalwijk75,0
Westerkwartier75,0
Beuningen74,9
Buren74,9
Veenendaal74,9
Haarlem74,9
Leiderdorp74,9
Sliedrecht74,9
Oirschot74,9
Vught74,9
Gemert-Bakel74,9
Noordoostpolder74,8
Drimmelen74,8
Meierijstad74,8
Maashorst74,8
Wijchen74,7
Dronten74,7
Eemnes74,7
Rhenen74,7
Alblasserdam74,7
Goes74,7
West Maas en Waal74,7
Hilversum74,6
Laarbeek74,6
Ameland74,5
Drechterland74,5
Etten-Leur74,5
Twenterand74,5
Moerdijk74,5
Boxtel74,4
Oisterwijk74,4
Tilburg74,4
Ommen74,3
Arnhem74,3
Heerde74,3
Castricum74,3
Diemen74,3
Stede Broec74,3
Papendrecht74,3
Hollands Kroon74,3
Ouder-Amstel74,2
Breda74,2
Waalre74,2
Bergeijk74,2
Hof van Twente74,2
Oldenzaal74,1
Culemborg74,1
Wijk bij Duurstede74,1
Gilze en Rijen74,1
's-Hertogenbosch74,1
Nuenen, Gerwen en Nederwetten74,1
Wormerland74,1
Reusel-De Mierden74,1
Olst-Wijhe74,1
Land van Cuijk74,1
Terschelling74,0
De Bilt74,0
Deurne74,0
Nederweert74,0
Aalten73,9
Voorst73,9
Schagen73,9
Gorinchem73,9
Wijdemeren73,9
Purmerend73,8
Steenbergen73,8
Duiven73,7
Heumen73,7
Zeist73,7
Velsen73,7
Middelburg (Z.)73,7
Heeze-Leende73,7
Baarn73,6
Beverwijk73,6
Medemblik73,6
Eindhoven73,6
Meppel73,5
Deventer73,5
Apeldoorn73,5
Amstelveen73,5
De Fryske Marren73,5
Almere73,4
Wageningen73,4
Soest73,4
Amsterdam73,4
Heemstede73,4
Krimpen aan den IJssel73,4
Landsmeer73,3
Oss73,3
Venray73,3
Bronckhorst73,3
Doetinchem73,2
Ermelo73,2
Nijmegen73,2
Tiel73,2
Bloemendaal73,2
Halderberge73,2
Steenwijkerland73,2
Súdwest-Fryslân73,2
Haaksbergen73,1
Alkmaar73,1
Voorschoten73,1
Goirle73,1
Zundert73,1
De Wolden73,1
Tynaarlo73,1
Opsterland73,0
Epe73,0
Ridderkerk73,0
Helmond73,0
Oosterhout73,0
Utrechtse Heuvelrug73,0
Geldrop-Mierlo73,0
Leiden72,9
Heemskerk72,8
Heiloo72,8
Gouda72,7
Tytsjerksteradiel72,7
Valkenswaard72,7
Alphen-Chaam72,7
Midden-Drenthe72,7
Voorne aan Zee72,7
Brummen72,6
Enkhuizen72,6
Hoorn72,6
Waterland72,6
Leeuwarden72,5
Hengelo (O.)72,5
Waadhoeke72,5
Noardeast-Fryslân72,5
Assen72,4
Blaricum72,4
Rijswijk (ZH.)72,4
Schouwen-Duiveland72,4
Berkelland72,4
Heerenveen72,3
Hoogeveen72,3
Losser72,3
Schiedam72,3
Zwijndrecht72,3
Gennep72,3
Leudal72,3
Groningen (gemeente)72,2
Huizen72,2
Zaanstad72,2
Dantumadiel72,2
Leidschendam-Voorburg72,2
Zoetermeer72,1
Achtkarspelen72,0
Veere71,9
Lelystad71,9
Schiermonnikoog71,8
Winterswijk71,8
Zevenaar71,8
Nieuwegein71,8
Dordrecht71,8
Maassluis71,8
Oude IJsselstreek71,8
Eijsden-Margraten71,8
Beesel71,7
Weert71,7
Cranendonck71,7
Lochem71,6
Bergen (L.)71,6
Noordenveld71,6
Berg en Dal71,6
Smallingerland71,5
Capelle aan den IJssel71,5
Westervoort71,4
Voerendaal71,4
Vlaardingen71,3
Nissewaard71,3
Montferland71,3
Weststellingwerf71,2
Texel71,1
Mook en Middelaar71,0
Ooststellingwerf70,9
Renkum70,9
Bergen op Zoom70,9
Beek (L.)70,9
Aa en Hunze70,9
Rheden70,8
Delft70,7
Wassenaar70,7
Vlissingen70,7
Rucphen70,7
Almelo70,5
Den Helder70,5
Midden-Groningen70,5
Baarle-Nassau70,4
Woensdrecht70,4
Venlo70,4
Veendam70,3
Meerssen70,3
Roosendaal70,3
Het Hogeland70,3
Harlingen70,2
Borger-Odoorn70,2
Zutphen70,0
Terneuzen69,9
Maasgouw69,9
Zandvoort69,8
Pekela69,8
Laren (NH.)69,7
Stadskanaal69,6
Noord-Beveland69,6
Enschede69,5
Simpelveld69,5
Valkenburg aan de Geul69,5
Stein (L.)69,4
Rotterdam69,3
Roermond69,2
Beekdaelen69,1
Coevorden69,0
Sluis69,0
Westerveld68,9
's-Gravenhage (gemeente)68,8
Bergen (NH.)68,7
Hulst68,5
Eemsdelta68,5
Oldambt68,2
Roerdalen68,0
Echt-Susteren67,8
Gulpen-Wittem67,7
Emmen67,6
Doesburg67,5
Maastricht66,9
Brunssum66,7
Sittard-Geleen66,5
Westerwolde66,5
Landgraaf65,5
Kerkrade64,5
Heerlen64,2
Vaals60,1