Auteur: Eric Schulte-Nordholt, Martine de Mooij-Schep, Verena Dräbing, Ingeborg Deerenberg, Irene Kuin

Statistische gegevens per INSPIRE vierkant 2021

Over deze publicatie

Het betreft een publicatie voor de Volkstelling 2021, en bevat gegevens over alle in Nederland ingezeten personen op 1 januari 2021. Het betreft gegevens over het aantal inwoners, geslacht, leeftijd, werkzame personen, geboorteland en verhuizingen. De gebiedsindelingen betreffen vierkanten van 1 bij 1 kilometer volgens INSPIRE richtlijnen, de Europese indeling van vierkanten, gecoördineerd door Eurostat.

1. Statistische gegevens per INSPIRE vierkant

Het CBS publiceert statistische gegevens naar vierkante kilometers.

Het betreft een publicatie voor de Volkstelling 2021, en bevat gegevens over alle in Nederland ingezeten personen op 1 januari 2021. Het betreft gegevens over het aantal inwoners, geslacht, leeftijd, werkzame personen, geboorteland en verhuizingen (hoofdstuk 3).

De gebiedsindelingen betreffen vierkanten van 1 bij 1 kilometer volgens INSPIRE richtlijnen, de Europese indeling van vierkanten, gecoördineerd door Eurostat.

Per vierkant zijn statistische gegevens aan dit bestand gekoppeld. Met deze cijfers kunnen gelijke gebieden van Nederland onderling worden vergeleken. Omdat het gebied wat een vierkant bestrijkt niet zal wijzigen, zijn deze vierkanten bij uitstek geschikt om in de toekomst vergelijkingen in de tijd uit te voeren. Hiernaast sluit het aan bij het raster gelegd over alle lidstaten van de EU wat meer inzicht kan geven tussen landen en in grensgebieden.

Eurostat heeft voor het inwonersaantal data beschikbaar gesteld van alle landen binnen de EU. In 2024 zal Eurostat ook de gegevens van de andere variabelen in dit bestand ter beschikking stellen.

2. Codering vierkant

Een vierkant is een rechthoekig gebied met evenwijdige grenzen die op het geprojecteerde gebied boven-beneden en links-rechts gericht zijn. Het gebied wat wordt bedekt is daarom afhankelijk van de gehanteerde projectie op het platte vlak.

Volgens INSPIRE richtlijnen wordt het bereik van de x- en y-coördinaten van het onderliggende Europees gebied beschreven volgens de projectie ETRS98-extended / LAEA Europe (EPSG-code=3035).

Hoekpunten van de vierkanten hebben als coördinaat veelvouden van gehele kilometers.
De code van een vierkant van 1 kilometer bij 1 kilometer is opgebouwd volgens INSPIRE richtlijnen en bestaat uit een aantal onderdelen.
Bijvoorbeeld vierkantcode: NL_CRS3035RES1000mN3150000E3858000

NL_ = De internationale code van het land waarmee het vierkant overlapt en waarover het gegevens bevat.
CRS3035 = Coordinate Reference System, het gehanteerde coördinatenstelsel beschreven volgens de codering 3035 van de  European Petroleum Survey Group Geodetic Parameter Dataset (EPSG).
RES1000m = Grootte van het vierkant, in dit geval 1000 meter bij 1000 meter.
N3150000 = Y-coördinaat van het linksonder hoekpunt van het vierkant, in gehele meters.
E3858000 = X- coördinaat van het linksonder hoekpunt van het vierkant, in gehele meters.

3. Beschrijving cijfers

3.1 Algemene gegevens 

Overzicht van statistische gegevens naar vierkant van 1 bij 1 km. De cijfers hebben tot hoofddoel inzicht te geven over de spreiding van gegevens, hun homogeniteit en heterogeniteit en om deze cijfers ook volgtijdelijk vergelijkbaar te maken. Volgtijdelijke vergelijking is van toepassing bij vierkanten omdat deze gebiedsafbakening door de tijd niet wijzigt. De cijfers worden geleverd aan Eurostat voor de Volkstelling 2021, gebruik makende van het INSPIRE-grid dat Eurostat hiervoor heeft opgesteld.

3.2 Beschrijving van het onderzoek

De gegevens in deze publicatie zijn afgeleid uit de Basisregistratie Personen (BRP) en het Stelsel voor Sociaal Statistische Bestanden (SSB).

Bron voor de coördinaten van de verblijfplaats van inwoners zijn verblijfsobjecten, standplaatsen en ligplaatsen volgens  de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG).  Bij ontbrekende verblijfplaatsen zijn met andere gegevens inwoners aan vierkanten toebedeeld.

3.3 Beveiliging gepubliceerde cijfers

De gepubliceerde cijfers zijn beveiligd om het risico van onthulling van gegevens van individuele personen zo klein mogelijk te maken. De cijfers zijn beveiligd door ruis toe te voegen aan de data, waardoor onderdrukking van kleine celwaarden niet nodig is. Het toevoegen van ruis gebeurt op zodanige wijze dat de resultaten niet heel sterk verschillen van de werkelijke resultaten, terwijl geen individuele gevoelige informatie wordt onthuld. Voor de het toevoegen van ruis is gebruik gemaakt van de methoden Targeted Record Swapping en de Cell Key Method.  

Door het toevoegen van ruis tellen de afzonderlijke categorieën niet altijd op tot het totaal. Door het toevoegen van ruis kunnen cijfers in deze publicatie afwijken van eerder gepubliceerde cijfers.

3.4 Peilmoment

Het peilmoment van de gegevens is 1 januari van 2021. Bij de variabele verhuisde personen wordt er gekeken naar het (mogelijke) verschil in adres op 1 januari 2021 ten opzichte van 1 januari 2020.

3.5 Codering gebieden

NL_CRS3035RES1000m  [code]   Codering van het 1 bij 1 km vierkant volgens INSPIRE richtlijnen.

3.6 Populatie en variabelen

In de CBS-bevolkingsaantallen zijn uitsluitend personen opgenomen die zijn ingeschreven in het bevolkingsregister van een Nederlandse gemeente. In principe wordt iedereen die voor onbepaalde tijd in Nederland woont in het bevolkingsregister van de woongemeente opgenomen. 

De kolommen in het bestand zijn als volgt:

  • “T“ >= Inwoners totaal 
  • “F“ >= Vrouwen 
  • “M“ >= Mannen 
  • “Y_LT15“ >= Leeftijd onder 15 jaar 
  • “Y15-64“ >= Leeftijd 15 tot 64 jaar
  • “Y_GE65“>= Leeftijd 65 jaar en ouder
  • “EMP”>= Werkenden
  • “NAT“ >= Geboren in Nederland
  • “EU_OTH“ >= Geboren in een andere EU-lidstaat
  • “OTH” >= Geboren buiten de EU
  • “SAME”>= Woonplaats ongewijzigd (1 januari 2021 t.o.v. 1 januari 2020)
  • “CHG_IN”>= Verhuisd binnen Nederland (1 januari 2021 t.o.v. 1 januari 2020)
  • “CHG_OUT”>= Verhuisd van buiten Nederland (1 januari 2021 t.o.v. 1 januari 2020)
  • “TIME_PERIOD” >= 2021

Inwoners

Het aantal inwoners op 1 januari 2021, worden weergegeven met “T”

Geslacht

Het aantal vrouwen op 1 januari 2021 wordt weergegeven met “F” en het aantal mannen op 1 januari 2021 wordt weergegeven met “M”.

Leeftijd

Het aantal inwoners onder 15 jaar op 1 januari 2021 wordt weergegeven met “Y_LT15”; het aantal inwoners van 15 t/m 64 jaar wordt weergegeven met “Y 15-64”; het aantal inwoners van 65 jaar en ouder wordt weergegeven met “Y_GE65”. 

Aantal werkenden

Het aantal werkenden op 1 januari 2021 wordt weergegeven met “EMP”.

Geboorteplaats

Het aantal inwoners op 1 januari 2021 geboren in Nederland wordt weergegeven met “NAT”; het aantal inwoners geboren in een andere EU-lidstaat wordt weergegeven met “EU_OTH” en het aantal inwoners geboren in een land buiten de EU wordt weergegeven met “OTH”.

Verhuisde personen

Het aantal inwoners op 1 januari 2021 dat op 1 januari 2020 hetzelfde adres had, wordt weergegeven met “SAME”; het aantal personen verhuisd binnen Nederland (1 januari 2021 t.o.v. 1 januari 2020) wordt weergegeven met “CHG_IN” en het aantal inwoners in Nederland op 1 januari 2021 dat op 1 januari 2020 nog niet in Nederland woonde, wordt weergegeven met “CHG_OUT”.
Personen die op 1 januari 2021 jonger waren dan 1 jaar, zijn in geen van deze categorieën opgenomen.

4. Voorwaarden en recht gebruik

De gebruiker van deze gegevens is gehouden aan de volgende rechten en verplichtingen:

  1. Alle rechten op de digitale bestanden CBS vierkanten berusten te allen tijde bij het Centraal Bureau voor de Statistiek.
  2. Bij de gegevensvermelding op basis van het digitale bestand CBS vierkanten is bronvermelding verplicht.
  3. Bij visualisering van grenzen of bij visualisering van gegevens dient voor de vierkanten te worden vermeld:

© Centraal Bureau voor de Statistiek.

Eurostat (2023) Inwonertallen van EU landen

European Petroleum Survey Group Geodetic Parameter Dataset (EPSG)

INSPIRE Data Specification on Geographical Grid Systems – Technical Guidelines | INSPIRE (europa.eu)