Uitgaven steunmaatregelen afgenomen in eerste kwartaal

De overheid gaf in het eerste kwartaal van 2021 bijna 7 miljard euro¹ uit aan corona gerelateerde steunmaatregelen. Dit is lager dan in het voorgaande kwartaal, toen deze uitgaven meer dan 10 miljard euro² bedroegen. In totaal hebben de corona-gerelateerde steunmaatregelen inmiddels voor bijna 34 miljard euro bijgedragen aan de overheidsuitgaven. Met het volledige pakket aan uitgavenmaatregelen, dat doorloopt tot september 2021, is naar schatting van het kabinet ongeveer 70 miljard euro³ gemoeid.

De NOW (Tijdelijke Noodmaatregel voor Overbrugging Werkgelegenheid) is verreweg de grootste kostenpost. De NOW compenseert ondernemers voor een deel van de loonkosten bij een omzetdaling. Het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen), de uitvoerder van deze regeling, verstrekte 3 miljard euro aan NOW-subsidies in het eerste kwartaal van 2021. Dit bedrag is in lijn met de voorgaande twee kwartalen. Sinds de invoering in april 2020 is met deze regeling een bedrag van 17 miljard euro gemoeid. Hiermee is de NOW tot nu toe goed voor meer dan de helft van alle noodsteun.

Zelfstandig ondernemers die door de coronacrisis in financiële moeilijkheden komen worden ondersteund via de Tozo (Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers). De Tozo wordt voornamelijk uitgevoerd door de gemeenten. In het eerste kwartaal van 2021 is 0,3 miljard euro aan ondersteuning via de Tozo verstrekt, gelijk aan het voorgaande kwartaal. Hiermee komen de totaal uitgekeerde Tozo-subsidies op 2,4 miljard euro.

Een derde steunmaatregel voor ondernemers betreft de TOGS (Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren COVID-19). Deze steunmaatregel is eind juni 2020 opgevolgd door de TVL (Tegemoetkoming Vaste Lasten). De TOGS en TVL zijn beide tegemoetkomingen voor ondernemers die direct schade ondervinden van de diverse kabinetsmaatregelen om het coronavirus in te dammen, zoals het sluiten van de horeca. De TOGS omvatte een vast bedrag van 4 000 euro per onderneming, terwijl bij de TVL de tegemoetkoming afhankelijk is van het omzetverlies. De overheid gaf in het eerste kwartaal van 2021 bijna 2,5 miljard euro uit aan deze steunmaatregel, waarmee de totale ondersteuning uitkomt op ruim 5 miljard euro.

Naast de drie bovenstaande noodmaatregelen zijn er nog diverse andere steunmaatregelen van kleinere omvang. Dit kostte de overheid in het eerste kwartaal ruim een miljard euro. Zo werd 0,4 miljard uitgetrokken voor ondersteuning van het openbaar vervoer. In het voorgaande kwartaal ontving het openbaar vervoer voor 1,2 miljard euro aan steun. Ook bij andere maatregelen lag het zwaartepunt in de voorgaande kwartalen. Zo droeg het Rijk in het vierde kwartaal van 2020 ruim 2 miljard euro bij aan de coronabonus van zorgmedewerkers.