3. Blootstelling aan high impact crimes in netwerken van jongeren uit Zuidwest

In hoofdstukken 3 tot en met 5 zullen de resultaten van de netwerkanalyse onder Haagse jongeren worden beschreven. In dit hoofdstuk beschrijven we eerst in hoeverre high impact criminaliteit voorkomt onder jongeren uit Den Haag en uit Zuidwest. Daarna bekijken we de netwerken van de jongeren: in hoeverre worden de jongeren potentieel blootgesteld aan high impact crimes in hun netwerk en zijn er verschillen te zien tussen jongeren uit Zuidwest en andere delen van Den Haag? We bekijken ook of jongeren in bepaalde netwerken meer worden blootgesteld aan criminaliteit dan in andere netwerken. Tot slot laten we zien of er ook verschillen zijn in blootstelling tussen de buurten in Zuidwest.

3.1 High impact crimes in Den Haag en in Zuidwest

Van alle jongeren tussen 12 en 27 jaar die wonen in Den Haag is 6 procent in de jaren 2014 tot en met 2018 één of meerdere keren verdacht geweest van een high impact crime. Dit is niet overal in Den Haag hetzelfde. Jongeren uit Zuidwest zijn vaker verdacht dan jongeren die in stadsdeel Centrum wonen die op hun beurt weer vaker verdacht zijn dan jongeren in de rest van Den Haag. Dit geldt met name voor de wat oudere jongeren: onder de 22- tot 27-jarigen uit Zuidwest is ruim 10 procent ten minste één keer in de afgelopen vijf jaar verdacht geweest van een high impact crime, tegenover 7 procent in stadsdeel Centrum en 5 procent in de rest van Den Haag.

Afhankelijk van de leeftijdsgroep kan in Zuidwest het percentage verdachten tussen de verschillende buurten sterk verschillen. In de buurt Morgenstond-West is van de 17- tot 22-jarigen 7 procent verdacht, terwijl dat in de buurt Moerwijk-Zuid bijna 15 procent is. Ook de andere buurten van Moerwijk (Noord, Oost en West) laten voor deze leeftijdsgroep hogere percentages verdachten zien (zie kaart 3.1.2).

Voor de jongste groep jongeren (12 tot 17 jaar) is met bijna 3 procent het aandeel verdachten het laagst in de buurt Morgenstond-West. De buurten Moerwijk-West en Moerwijk-Oost kennen met 7 procent de hoogste percentages verdachten.

Het percentage HIC-verdachten onder de oudste groep jongeren (22 tot 27 jaar) laat voor Zuidwest een homogener beeld zien. In alle buurten schommelt het aandeel verdachten tussen 9 en 11 procent. Alleen Moerwijk-Zuid wijkt af met 14 procent.

3.2 High impact crimes per type netwerk

Jongeren uit Den Haag komen in verschillende mate in hun sociale omgeving in aanraking met verdachten van een high impact crime. Figuur 3.2.1 geeft weer hoeveel procent van het totale potentiële sociale netwerk van Haagse jongeren gemiddeld bestaat uit HIC-verdachten. Voor de leeftijdsgroepen 17 tot 22 jaar en 22 tot 27 jaar geldt dat jongeren uit Zuidwest meer worden blootgesteld aan HIC-verdachten dan jongeren uit het stadsdeel Centrum en overig Den Haag. Voor de jongste leeftijdsgroep (12 tot 17 jaar) is de blootstelling onder jongeren uit Zuidwest en uit het stadsdeel Centrum ongeveer even groot, maar wel duidelijk groter dan in de rest van Den Haag. 

De mate van blootstelling aan criminaliteit verschilt echter tussen de netwerktypen. Zoals figuur 3.2.2 laat zien, is het aandeel verdachte familieleden (i.e. buiten het eigen gezin c.q. huishouden) voor elke leeftijdsgroep hoog in vergelijking met de andere netwerktypen. De grootste verschillen tussen de drie leeftijdsgroepen zijn te zien in het klasgenotennetwerk. Gemiddeld 8,5 procent van de klasgenoten van 17- tot 22-jarigen uit Zuidwest is verdacht geweest van een HIC. Onder de oudste leeftijdsgroep ligt dit met 6 procent wat lager; onder de jongste leeftijdsgroep is dit 4 procent. 

Niet alleen in het totale netwerk, maar ook voor de verschillende netwerktypen geldt dat jongeren uit Zuidwest en uit stadsdeel Centrum vaker worden blootgesteld aan HIC-verdachten dan jongeren in de rest van Den Haag. Voor de jongste twee leeftijdsgroepen (12 tot 17 jaar en 17 tot 22 jaar) lopen het aandeel verdachte contacten per type netwerk tussen Zuidwest en stadsdeel Centrum niet heel erg uiteen. Een uitzondering hierop zit in het klasgenotennetwerk van 17- tot 22-jarigen. Van deze jongeren uit Zuidwest is gemiddeld 8,5 procent van de klasgenoten verdacht geweest van een high impact crime, tegenover 7 procent van de klasgenoten van jongeren uit stadsdeel Centrum.

In de netwerken van de oudste groep jongeren (22 tot 27 jaar) zijn in alle netwerktypen duidelijke verschillen te zien tussen Zuidwest en stadsdeel Centrum. Oudere jongeren uit Zuidwest hebben in elk type netwerk gemiddeld meer HIC-verdachten dan de oudere jongeren uit stadsdeel Centrum (figuur 3.2.3). 

De blootstelling in het klasgenotennetwerk laat grote verschillen zien tussen Zuidwest en stadsdeel Centrum. Dit hangt samen met het soort onderwijs dat de jongeren volgen. Jongeren op het vmbo en mbo zijn vaker verdacht van een high impact crime dan jongeren op havo/vwo of het hoger onderwijs (figuur 3.2.4). Hierdoor hebben jongeren op het vmbo of mbo dus ook meer kans om verdachten in hun klasgenotennetwerk te hebben. 

Jongeren uit Zuidwest zitten vaker op het vmbo of mbo dan jongeren uit het stadsdeel Centrum of overig Den Haag (figuur 3.2.5). Met name jongeren die een mbo-opleiding op niveau 2 of 3 volgen, het soort onderwijs met het hoogste gemiddelde percentage verdachte klasgenoten, zijn in Zuidwest oververtegenwoordigd. 

3.3 Verschillen tussen buurten in Zuidwest

Naast verschillen tussen Zuidwest enerzijds en stadsdeel Centrum en overig Den Haag anderzijds, zijn er ook verschillen te zien tussen de verschillende buurten in Zuidwest. Ook hier verschilt de  mate waarin jongeren worden blootgesteld aan verdachten van high impact crimes tussen de verschillende typen netwerken. We bespreken hieronder de resultaten voor het netwerk van klasgenoten, familieleden, huisgenoten en buren. 

Onder 22- tot 27-jarigen die onderwijs volgen zijn duidelijke verschillen te zien tussen de buurten in Zuidwest. In de buurten Morgenstond-Zuid en Morgenstond-Oost zijn respectievelijk 9 en 8 procent van de studiegenoten van deze leeftijdsgroep verdacht geweest. In de buurt Morgenstond-West hebben de onderwijsvolgende jongeren gemiddeld minder verdachte studiegenoten.

De andere twee leeftijdsgroepen worden in vergelijkbare mate blootgesteld aan verdachte klasgenoten. In bijna alle buurten van Zuidwest ligt het gemiddelde percentage verdachte klasgenoten bij de jongste leeftijdsgroep tussen 3 en 5 procent. Bij de gemiddelde 17- tot 22-jarige leerling is in de verschillende buurten tussen 8 en 10 procent van zijn klasgenoten verdacht geweest van een high impact crime. 

Ook in het familienetwerk (buiten het eigen huishouden) zien we tussen de buurten in Zuidwest verschillen in potentiële blootstelling aan verdachten van een high impact crime. Het duidelijkste zien we dit bij de jongste leeftijdsgroep. In de ene helft van de buurten in Zuidwest is ongeveer 9 procent van de familieleden van 12- tot 17-jarigen verdacht geweest van een high impact crime. In de andere helft ligt dit rond 6 á 7 procent. 

Bij de twee oudste leeftijdsgroepen zijn de verschillen wat minder evident. Voor de meeste buurten in Zuidwest geldt dat tussen 6 en 8 procent van de familieleden van deze jongeren verdacht is geweest. Uitschieters zijn de buurt Zijden, Steden en Zichten (ruim 9 procent van de familieleden van 17- tot 22-jarigen is hier verdacht) en Moerwijk-Zuid (bijna 10 procent verdachte familieleden voor 22- tot 27-jarigen).

Binnen het huisgenotennetwerk zien we geen duidelijke patronen in de buurten van Zuidwest. Voor de ene leeftijdsgroep kan het gemiddelde percentage verdachte huisgenoten in een buurt hoog zijn, terwijl het voor een andere leeftijdsgroep in diezelfde buurt laag is. Zo hebben bijvoorbeeld 12- tot 17-jarigen in de buurt Moerwijk-West met ruim 6 procent gemiddeld de meeste verdachte huisgenoten. In diezelfde buurt zien we bij de andere leeftijdsgroepen eerder een gemiddelde blootstelling aan HIC binnen het eigen huishouden.