CBS-Tegel voor datajournalistiek: hoge kwaliteit inzendingen

/ Auteur: Miriam van der Sangen
Daniël Verlaan ontvangt in 2019 de Data Tegel van het CBS
© Tegel organisatie
Op vrijdagmiddag 2 april jl. boog de jury van de CBS-Tegel voor datajournalistiek zich over 18 kwalitatief hoge inzendingen voor deze speciale jaarlijks uit te reiken prestigieuze journalistieke prijs. Thomas Ruigrok, één van de drie juryleden en plaatsvervangend hoofdredacteur bij de divisie Communicatie en Nieuws van het CBS: ‘De inzendingen zijn vrijwel allemaal van hoog niveau. Er is veel en diepgaand onderzoek gedaan met data uit allerlei bronnen. Het gebeurt gelukkig nog: onderzoeksjournalistiek.’

Journalistieke prijs

Media spelen een steeds belangrijkere rol in de samenleving. Daarom verdienen de kwaliteit en maatschappelijke betekenis van de media in het algemeen en van de journalistiek in het bijzonder speciale aandacht. Om die reden wordt sinds 2007 jaarlijks een journalistieke prijs toegekend: De Tegel. Eén van de categorieën is de ‘CBS-Tegel voor datajournalistiek’. Tot 7 februari van dit jaar konden journalisten hun bijdrage daarvoor insturen. Ruigrok: ‘De bijdragen zijn meestal erg divers. Naast algemene journalistieke kwalificaties hebben we daarom een aantal criteria vastgesteld. Producties die in aanmerking komen zijn onder andere gebaseerd op databases uit open bronnen of verkregen uit samenwerking met derde partijen of waar een WOB-verzoek aan ten grondslag ligt. Daarnaast moet sprake zijn van een eigen statistische bewerking, analyse en weergave.’

Hoge kwaliteit

Ook deze keer waren de onderwerpen zeer verschillend, variërend van de coronacijferchaos tot de manier waarop investeerder Blackstone zich inkoopt op de Amsterdamse woningmarkt. Opvallend was volgens Ruigrok vooral de hoge kwaliteit van de inzendingen. ‘Journalisten worden vaak geleid door de waan van de dag en er wordt veel ad hoc gewerkt, maar gelukkig blijft er ook een sterke behoefte aan onderzoeksjournalistiek met data uit diverse bronnen. Het is tijdrovend en kost geld, maar een kleine club van journalisten investeert er in. Denk bijvoorbeeld aan Investico, een platform voor onderzoeksjournalistiek, dat samenwerkt met gerenommeerde media als Trouw en Argos om de onderste steen boven te krijgen in een onderzoek. Dat is hoopgevend!’

Genomineerden

De jury had op 2 april jl. een moeilijke taak. Uit 18 mooie inzendingen moesten zij er een aantal nomineren. Er werden uiteindelijk 5 bijdrages geselecteerd. ‘Eén van de genomineerden is Deborah de Nies. Zij heeft zich aan de hand van verschillende CBS-cijfers – waaronder de CBS-database StatLine – verdiept in het risico op verkeersongelukken in oude binnensteden. Jasper Bunskoek laat zien hoe een kind van arme ouders vaak onderschat wordt door de leerkracht. Een andere genomineerde is Jonathan Witteman. Hij zocht uit hoe het zit met de kansongelijkheid per wijk. Stefan Vermeulen laat de fiscale sluiproutes van Big Tabacco zien. De stikstofcrisis is onderwerp van onderzoek bij Felix Voogt. Hij komt er achter dat niet ieder dier in deze crisis gelijk is. Kortom, in zijn totaliteit een heel mooi resultaat!’, aldus Ruigrok. De prijswinnaar wordt op 10 mei a.s. bekend gemaakt.

Op feiten gebaseerde waarheidsvinding

Tot slot wil Ruigrok graag nog eens onderstrepen dat het CBS als onafhankelijk en objectief instituut hecht aan op feiten gebaseerde waarheidsvinding in de Nederlandse samenleving. Dat doet het rechtstreeks richting de samenleving of door samenwerking met de Nederlandse nieuwsmedia. ‘We werken vaak samen met de media, omdat we een gezamenlijk doel hebben: de samenleving voorzien van feiten. Die feiten vormen een belangrijke basis voor het maatschappelijk debat. Daarom ondersteunt het CBS graag de ontwikkeling van datajournalistiek door de uitreiking van deze speciale prijs.’

De Tegel is een belangrijk instituut voor de ontwikkeling van de journalistiek. Tegels worden toegekend in een aantal categorieën, waaronder Nieuws, Achtergrond, Onderzoek, Interview, Internationaal, Regionaal/lokaal, Data, Audio, Online, Camerawerk, etc. Daarnaast wordt er een Tegel uitgereikt als Publieksprijs. Voor meer informatie: www.detegel.info