Ongelijkheid in beeld bij SDG DataViz Camp

/ Auteur: Miriam van der Sangen
© Sjoerd van der Hucht Fotografie
Tijdens het SDG DataViz Camp, een initiatief van Universiteit Twente (UT) en het CBS, bogen in de afgelopen week ruim 30 internationale deelnemers zich over maatschappelijke vraagstukken die nauw samenhangen met de duurzaamheidsdoelen van de Verenigde Naties (VN). De focus lag op ongelijkheid, bijvoorbeeld op het gebied van inkomen, sociale mobiliteit en toegang tot onderwijs en gezondheidszorg. Het doel van het datavisualisatiekamp: visualisaties ontwerpen die de voortgang van de duurzaamheidsdoelen tastbaar maken.

Duurzaamheidsdoelen VN

Het datakamp vond plaats van 28 mei tot en met 1 juni 2018 in DesignLab van UT. Het was de derde keer dat het CBS en UT samen een datakamp organiseerden. Nieuw was de keuze voor Designlab als samenwerkingspartner én gastheer van het evenement. Het vooruitstrevende karakter van dit innovatieplatform bij UT legde een mooie voedingsbodem voor nieuwe data-inzichten. Tijdens de eerdere datakampen gingen onderzoekers van het CBS en universiteiten met behulp van big data een aantal onderzoeksvragen te lijf. ‘Dit keer pakten we het anders aan’, zegt Jacobiene van der Hoeven van het Expertisecentrum CBS en Hoger Onderwijs. ‘De focus lag op datavisualisatie en de duurzaamheidsdoelen van de VN. De opdrachten en de data kwamen deze keer niet alleen van het CBS en UT, maar bijvoorbeeld ook van de provincie Overijssel, het statistiekbureau van Curaçao en een onderzoeksinstituut uit Costa Rica. Onze strategische samenwerking met UT is erg waardevol voor ons, gelet op de innovatieve ontwikkelingen die bij hen plaatsvinden zoals DesignLab.’

Dataviz Camp
© Sjoerd van der Hucht Fotografie

Praktische toepassingen

De VN hebben in 2015 zeventien duurzaamheidsdoelen (Sustainable Development Goals, SDG’s) vastgesteld. In 2030 moeten ze gerealiseerd zijn. Het CBS meet voor Nederland de voortgang aan de hand van een groot aantal indicatoren. In maart van dit jaar leverde het CBS daar voor de tweede keer een rapport over op, dat op veel belangstelling van andere overheidsorganisaties en de media kon rekenen. Van der Hoeven: ‘Dit thema is erg belangrijk voor Nederland. Tijdens het datakamp hebben multidisciplinaire teams van onderzoekers, promovendi, professionals en experts hun kennis en kunde gebundeld en daarmee op een andere manier naar de data gekeken. We hebben gezien dat visualisaties de complexe fenomenen rond duurzaamheid kunnen verhelderen.’ Het CBS formuleerde één van de opdrachten. Het vroeg aan de deelnemers om visualisaties te maken die de brede welvaart in Europa in kaart brengen. Ook vaardigde het specialisten af met expertise op het gebied van methodologie en Geografische InformatieSystemen (GIS) om de deelnemers te ondersteunen. ‘Geweldig om te zien wat een kleine groep bevlogen mensen met een grote diversiteit aan kennis en cultuur op een inspirerende plek voor elkaar kan krijgen. We hebben nieuwe mogelijkheden ontdekt voor visualisatiemethoden en onderlinge dwarsverbanden gevonden, die we gaan verkennen voor samenwerkingsprojecten. Ook hebben we ons netwerk verder uitgebreid.’

Samenwerking en creativiteit

Voor UT zijn de duurzaamheidsdoelen van de VN eveneens van groot belang. Frank Kresin, directeur van DesignLab: ‘Ze vormen een belangrijk raamwerk voor duurzame ontwikkeling waar we met volle overtuiging aan bijdragen. Aan DesignLab zijn veel slimme studenten en wetenschappers verbonden. Samen met hen kunnen we heel veel bijdragen.’ Designlab is een platform van UT voor multidisciplinaire samenwerking en creativiteit, dat zich richt op onderwijs en onderzoek in design research. ‘Het is de perfecte plaats voor een datakamp’, aldus Kresin. ‘Op deze 2000 m2 werken studenten en wetenschappers - geholpen door ons DreamTeam en de DesignLab Research Fellows - samen met bedrijven en maatschappelijke organisaties. Zo koppelen we wetenschappelijke kennis aan maatschappelijke vragen en uitdagingen. Dat levert innovatieve oplossingen en producten op die altijd gebaseerd zijn op concrete behoeften van maatschappelijke partners.’ Terugkijkend op de afgelopen 5 dagen is ook Kresin buitengewoon te spreken over de resultaten. ‘Voor de deelnemers was het een zeer waardevolle week, waarin ze veel praktische ervaringen en nieuwe kennis en ideeën hebben opgedaan. De resultaten laten zien dat nieuwe duurzame oplossingen mogelijk zijn! Daarnaast heeft het datavisualisatiekamp onze samenwerking met het CBS en de andere experts verder versterkt.’

Nieuwe inzichten door datavisualisatie
Ook het statistisch bureau van Curaçao was één van de enthousiaste deelnemers van het SDG DataViz Camp. Leander Kuijvenhoven: ‘Het onderwerp van dit datakamp sprak ons direct aan. SDG’s zijn belangrijk voor ons en worden ook nog eens op een innovatieve manier opgepakt met datavisualisaties. Onze data van het sociale cohesie onderzoek uit 2015 waren bij uitstek geschikt om er de SDG’s mee te belichten op het gebied van ongelijkheid. De andere kijk op de data leidde tot nieuwe inzichten. De deelnemers hebben ons concrete ideeën gegeven voor een interactieve tool om SDG’s visueel te verkennen.’