Met innovatieve methoden complexe statistieken maken
Implementatie in de praktijk
Bij de workshop waren medewerkers van de statistische bureaus van Engeland (ONS) en Luxemburg (Statec) aanwezig. Ook onderzoekers van het Bureau of Economic Analysis (BEA) in Washington, de universiteit van Padua en de Universiteit van Tilburg namen deel. Via een Skype-verbinding deed ook het statistisch bureau van Australië mee. Gesproken werd over de vraag hoe je een model voor automatisch inpassen het beste implementeert in de praktijk.
Verschillende bronnen
De Nationale Rekeningen beschrijven het economisch proces van Nederland. Om ze te maken, voegt CBS data uit veel verschillende bronnen samen. Het gaat bijvoorbeeld om gegevens uit de bedrijfsstatistieken, informatie over consumptie en informatie van de overheid. Statistiekmakers hebben daarbij zowel te maken met kwartaal- als met jaarcijfers. Reinier Bikker, projectleider bij CBS en één van de organisatoren van de workshop: ‘Om tot een goede statistiek te komen moeten al die gegevens volgens bepaalde regels kloppend worden ‘ingepast’ in een ingewikkeld rekeningstelsel. Vroeger gebeurde dat handmatig en kostte dat veel tijd. En in de meeste landen gebeurt dat nog steeds op die manier.’
‘Samenwerking tussen alle disciplines is essentieel om tot een goed resultaat te komen’
Robuust eindresultaat
Sinds 2011 past CBS de gegevens voor de Nationale Rekeningen echter grotendeels automatisch in. Nino Mushkudiani, methodoloog en mede-organisator van de workshop: ‘We hebben daarvoor op basis van theoretische modellen een methode ontwikkeld, die voldoende gebruiksmogelijkheden bevat om in de statistische praktijk toe te passen.’ Bikker: ‘Het was daarbij belangrijk dat onze IT-mensen het model konden implementeren, terwijl de statistiekmaker de vrijheid hield om de inpasregels te specificeren. Als je statistische data uit verschillende bronnen in één raamwerk samenbrengt, blijkt dat er altijd verschillen zijn. Tegenwoordig worden eerst – nog steeds met de hand – de grote verschillen in de data gecorrigeerd. Daarna worden de kleinere verschillen automatisch verwijderd. Dit zorgt voor een robuust eindresultaat. Het haalt de piekdrukte rond de publicatiemomenten weg en onze resultaten zijn veel beter te reproduceren en te documenteren.’
Enthousiaste reacties
Tijdens de workshop kwamen de organisatorische aspecten, de methodologie, de productie en de IT-kant van het inpasmodel aan bod. De deelnemers waren enthousiast. ‘Wij hebben vooral uitgelegd waarom we bepaalde keuzes gemaakt hebben’, zegt Bikker. ‘Daar kunnen de deelnemers in hun eigen land en eigen situatie mee verder. Het mooie was dat bij de workshop veel verschillende disciplines bijeen kwamen: managers, statistiekmakers én IT-ers. De invoering van een systeem voor automatisch inpassen is best een complex proces. Samenwerking tussen alle disciplines is essentieel om tot een goed resultaat te komen.’
Meer automatisch inpassen in de toekomst
Omdat de methode zo’n succes is gebleken bij de Nationale Rekeningen onderzoekt CBS in hoeverre de methode ook kan worden ingezet voor andere statistieken, bijvoorbeeld de energiestatistiek. Mushkudiani: ‘We blijven het model ontwikkelen. Deze internationale workshop bood daarvoor nieuwe inspiratie.’