Bodemgebruik; verkorte gebruiksvorm, per provincie, vanaf 1900
| Regio's | Perioden | Totaal (km2) | Verkeersterrein Totaal verkeersterrein (km2) | Verkeersterrein Spoorterrein (km2) | Verkeersterrein Wegverkeersterrein (km2) | Verkeersterrein Vliegveld (km2) | Bebouwd terrein Totaal bebouwd terrein (km2) | Bebouwd terrein Woonterrein (km2) | Bebouwd terrein Bedrijventerreinen (km2) | Bebouwd terrein Sociaal-culturele voorzieningen (km2) | Semi-bebouwd terrein Totaal semi-bebouwd terrein (km2) | Semi-bebouwd terrein Delfstofwinplaats (km2) | Semi-bebouwd terrein Bouwterrein (km2) | Semi-bebouwd terrein Overige semi-bebouwde terreinen (km2) | Recreatieterrein Totaal recreatieterrein (km2) | Recreatieterrein Park en plantsoen (km2) | Recreatieterrein Sportterrein (km2) | Recreatieterrein Overige recreatieterreinen (km2) | Agrarisch terrein Totaal agrarisch terrein (km2) | Agrarisch terrein Terrein voor glastuinbouw (km2) | Agrarisch terrein Overig agrarisch terrein (km2) | Bos en open natuurlijk terrein Totaal bos en open natuurlijk terrein (km2) | Bos en open natuurlijk terrein Bos (km2) | Bos en open natuurlijk terrein Open natuurlijke terreinen (km2) | Water Totaal water (km2) | Water Binnenwater (km2) | Water Buitenwater (km2) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nederland | 1900 | 32.550 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | 21.160 | 8.760 | 2.520 | 6.240 | 910 | . | . |
| Nederland | 1950 | 35.500 | 951 | 122 | 774 | 55 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | 36 | . | . | . | . | 25.050 | 5.150 | 2.420 | 2.730 | 880 | . | . |
| Nederland | 2000 | 41.528 | 1.130 | 88 | 1.016 | 26 | 3.183 | 2.211 | 820 | 152 | 486 | 32 | 327 | 127 | 889 | 240 | 315 | 334 | 23.260 | 150 | 23.111 | 4.835 | 3.501 | 1.334 | 7.744 | 3.574 | 4.170 |
| Nederland | 2010 | 41.543 | 1.176 | 86 | 1.066 | 24 | 3.502 | 2.314 | 1.035 | 153 | 512 | 32 | 369 | 112 | 988 | 284 | 345 | 360 | 22.644 | 166 | 22.478 | 4.865 | 3.454 | 1.411 | 7.856 | 3.661 | 4.195 |
| Nederland | 2015 | 41.543 | 1.156 | 89 | 1.044 | 23 | 3.615 | 2.358 | 1.096 | 161 | 493 | 34 | 349 | 110 | 1.054 | 308 | 360 | 386 | 22.363 | 155 | 22.208 | 4.990 | 3.413 | 1.577 | 7.872 | 3.719 | 4.153 |
| Nederland | 2017 | 41.543 | 1.151 | 88 | 1.038 | 24 | 3.701 | 2.414 | 1.123 | 165 | 392 | 31 | 250 | 110 | 1.083 | 329 | 363 | 392 | 22.304 | 158 | 22.147 | 5.015 | 3.406 | 1.608 | 7.896 | 3.744 | 4.152 |
| Nederland | 2022 | 41.543 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Fryslân (PV) | 1900 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Fryslân (PV) | 1950 | 3.528 | 54 | 5 | 46 | 3 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | 1 | . | . | . | . | 2.824 | 411 | 64 | 347 | 136 | . | . |
| Fryslân (PV) | 2000 | 5.741 | 87 | 4 | 82 | 1 | 153 | 113 | 34 | 6 | 26 | 2 | 15 | 9 | 46 | 8 | 16 | 22 | 2.649 | 1 | 2.649 | 387 | 118 | 269 | 2.392 | 651 | 1.741 |
| Fryslân (PV) | 2010 | 5.749 | 88 | 4 | 83 | 1 | 173 | 118 | 48 | 6 | 30 | 2 | 19 | 9 | 50 | 9 | 18 | 23 | 2.602 | 2 | 2.600 | 382 | 115 | 267 | 2.423 | 662 | 1.761 |
| Fryslân (PV) | 2015 | 5.749 | 84 | 4 | 79 | 1 | 180 | 122 | 51 | 7 | 29 | 2 | 17 | 9 | 55 | 11 | 18 | 25 | 2.576 | 2 | 2.575 | 412 | 113 | 299 | 2.413 | 667 | 1.747 |
| Fryslân (PV) | 2017 | 5.749 | 84 | 4 | 79 | 1 | 184 | 124 | 53 | 7 | 21 | 2 | 10 | 9 | 56 | 11 | 18 | 26 | 2.572 | 2 | 2.570 | 423 | 113 | 309 | 2.409 | 668 | 1.741 |
| Fryslân (PV) | 2022 | 5.753 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Utrecht (PV) | 1900 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | |
| Utrecht (PV) | 1950 | 1.385 | 39 | 13 | 24 | 3 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | 2 | . | . | . | . | 936 | 255 | 180 | 75 | 34 | 34 | |
| Utrecht (PV) | 2000 | 1.439 | 51 | 6 | 44 | 1 | 202 | 142 | 46 | 14 | 19 | 1 | 15 | 4 | 50 | 16 | 19 | 15 | 833 | 3 | 830 | 207 | 187 | 20 | 78 | 78 | |
| Utrecht (PV) | 2010 | 1.449 | 58 | 6 | 50 | 1 | 223 | 150 | 58 | 14 | 24 | 0 | 20 | 4 | 54 | 19 | 21 | 14 | 817 | 2 | 815 | 206 | 184 | 22 | 67 | 67 | |
| Utrecht (PV) | 2015 | 1.449 | 58 | 7 | 50 | 1 | 229 | 154 | 61 | 14 | 19 | 0 | 15 | 4 | 57 | 20 | 22 | 15 | 806 | 2 | 804 | 210 | 183 | 27 | 71 | 71 | |
| Utrecht (PV) | 2017 | 1.449 | 57 | 7 | 50 | 0 | 235 | 157 | 62 | 15 | 15 | 0 | 11 | 4 | 60 | 23 | 22 | 15 | 799 | 2 | 797 | 212 | 183 | 29 | 72 | 72 | |
| Utrecht (PV) | 2022 | 1.560 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | |
| Bron: CBS. | |||||||||||||||||||||||||||
Tabeltoelichting
Deze tabel heeft als doel inzicht te verschaffen in het gebruik van de beschikbare ruimte van Nederland en in de veranderingen die zich daarin voordoen.
Het Bestand Bodemgebruik (BBG) ligt ten grondslag aan deze tabel. Voor tussenliggende peiljaren waarvoor geen Bestand Bodemgebruik beschikbaar is, worden uitsluitend de totale oppervlaktes van de gepresenteerde regio’s opgenomen.
Reeds eerder gepubliceerde peiljaren in deze tabel worden niet herzien op basis van correcties die bij de productie van een nieuw Bestand Bodemgebruik worden vastgesteld. Bij dergelijke correcties gaat het om herstelde fouten en verbeterde interpretaties op basis van nieuwe bronnen. Dit gecorrigeerde bodemgebruik wordt vastgelegd in het mutatiebestand dat onderdeel uitmaakt van de publicatie van het Bestand Bodemgebruik. Zie de webpagina Bestand Bodemgebruik voor een nadere toelichting op gecorrigeerd bodemgebruik en beschikbare publicaties.
In verband met de langlopende karakter van deze tabel (bodemgebruiksstatistieken vanaf 1900) bevat deze tabel enkele samengestelde categorieën die worden gevormd door combinatie van twee of meer BBG-categorieën zoals die tegenwoordig in het Bestand Bodemgebruik worden gehanteerd. Dit betreft de subtotalen ‘Bedrijventerreinen’, ‘Overige semi-bebouwde terreinen’, ‘Overige recreatieterreinen’, ‘Open natuurlijke terreinen’ en ‘Totaal water’. Zie de beschrijving van Onderwerpen/Classificaties bij deze tabel voor een nadere specificatie van deze samenstellingen.
De samengestelde categorie ‘Bedrijventerreinen’ in deze tabel omvat behalve de BBG-categorie ‘Bedrijventerreinen’ ook de BBG-categorieën ‘Detailhandel en horeca’ en ‘Openbare voorzieningen’.
Gegevens beschikbaar vanaf: 1900
Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn definitief.
Wijzigingen per november 2022:
De cijfers van het bodemgebruik in 2017 zijn toegevoegd. Tevens zijn oppervlaktecijfers toegevoegd voor de jaren 2016, 2018, 2019, 2020, 2021 en 2022.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
De bodemgebruiksstatistieken in deze tabel zijn voor de peiljaren 2000 tot en met 2017 gebaseerd op het Bestand Bodemgebruik (BBG). De methodiek van het Bestand Bodemgebruik wordt momenteel vernieuwd. De eerste publicaties van bodemgebruiksstatistieken volgens de vernieuwde methodiek worden in de loop van 2024 verwacht. Het is nog onzeker of deze tabel nog aangevuld zal worden met cijfers volgens deze vernieuwde methodiek. Zie voor meer informatie over het Bestand Bodemgebruik en de vernieuwing daarvan de webpagina Bestand Bodemgebruik.
Toelichting onderwerpen
- Totaal
- Verkeersterrein
- Terrein in gebruik voor vervoer via spoor, weg en de lucht.
- Totaal verkeersterrein
- Spoorterrein
- Terrein in gebruik voor vervoer en transport per rail tot en met 1993 werden ook terreinen ten behoeve van tram en metro in deze categorie opgenomen.
- Wegverkeersterrein
- Terrein in gebruik voor vervoer en transport over hoofdwegen. Tot en met 1993 zijn ook onverharde wegen in deze categorie opgenomen.
- Vliegveld
- Terrein in gebruik voor vervoer en transport door de lucht. Tot en met 2015 zijn onverharde delen van vliegvelden zonder directe functie voor het vliegverkeer (zoals gras- en heidebegroeiing in de nabijheid van start- en landingsbanen) hierbij niet inbegrepen. Met ingang van 2017 worden dergelijke onverharde delen echter wel tot de categorie vliegveld gerekend indien ze actief gebruikt worden als start- of landingsterrein (of bijbehorende opstelplaats), zoals bijvoorbeeld bij zweefvliegterreinen het geval is.
- Bebouwd terrein
- Terrein in gebruik voor wonen, werken en sociaal-culturele voorzieningen.
- Totaal bebouwd terrein
- Woonterrein
- Terrein in gebruik voor wonen en sterk daaraan gelieerde activiteiten.
- Bedrijventerreinen
- Terrein in gebruik voor werken. Vanaf 1955 tot en met 1976 alleen industrieterreinen.
Vanaf 1977 is dit een samengestelde categorie: detailhandel en horeca,
openbare voorziening en bedrijfsterrein zijn samengevoegd.
Let op: Het Bestand Bodemgebruik (BBG) kent eveneens een categorie ‘Bedrijventerreinen’. De samengestelde categorie ‘Bedrijventerreinen’ in deze tabel omvat behalve die BBG-categorie ‘Bedrijventerreinen’ ook de BBG-categorieën ‘Detailhandel en horeca’ en ‘Openbare voorzieningen’.
- Sociaal-culturele voorzieningen
- Terrein in gebruik door sociale en/of culturele voorzieningen.
- Semi-bebouwd terrein
- Terrein in gebruik voor berging, delfstofwinning, bouwen e.d..
- Totaal semi-bebouwd terrein
- Delfstofwinplaats
- Terrein voor het winnen van grondstoffen uit de bodem.
Vanaf 1996 exclusief water.
- Bouwterrein
- Terrein in gebruik als bouwlocatie. Behalve bouwlocaties met bouwactiviteit omvat deze categorie ook op bedrijventerreinen gelegen braakliggend terrein zonder actieve bouwsporen.
- Overige semi-bebouwde terreinen
- Terrein in gebruik als stortplaats, wrakkenopslag, begraafplaats of
overig semi-verhard terrein.
- Recreatieterrein
- Terrein in gebruik voor de diverse vormen van recreatie.
- Totaal recreatieterrein
- Park en plantsoen
- Terrein met groenvoorziening in gebruik voor ontspanning.
- Sportterrein
- Terrein in gebruik voor sportactiviteiten.
- Overige recreatieterreinen
- Terrein in gebruik als volkstuin, voor dagrecreatie of verblijfs-
recreatie.
- Agrarisch terrein
- Terrein in gebruik voor de landbouw.
- Totaal agrarisch terrein
- Terrein voor glastuinbouw
- Terrein in gebruik voor agrarische bedrijfsvoering onder staand glas.
- Overig agrarisch terrein
- 1899 t/m 1939: cultuurgrond, inclusief tuinen voor eigen gebruik;
1940 t/m 1945: cultuurgrond, exclusief tuinen voor eigen gebruik;
1946 t/m 1976: inclusief smalle sloten, onverharde wegen, tuinen voor eigen gebruik;
vanaf 1977 : inclusief smalle sloten, tuinen voor eigen gebruik.
vanaf 1996 : inclusief on- en halfverharde wegen.
- Bos en open natuurlijk terrein
- Terrein in natuurlijke staat.
- Totaal bos en open natuurlijk terrein
- Bos
- Terrein beplant met bomen bestemd voor houtproductie en/of natuurbeheer.
vanaf 1996 : inclusief on- en halfverharde wegen.
- Open natuurlijke terreinen
- Terrein in droge en natte natuurlijke staat. Tot en met 1959 inclusief dijken zonder wegen en natuurbaden.
- Water
- Water 1899 t/m 1949: exclusief water groter dan 75 ha;
1899 t/m 1939: inclusief vergraven grond, moeras en strand;
1940 t/m 1945: exclusief vergraven grond, moeras en strand;
1950 t/m 1966: de gegevens hebben betrekking op een herberekening van het bodemgebruik, uitgaande van de stand op 1 januari 1967.
1968: vermeerdering door indijking Zuid-Flevoland en door gewijzigde gemeentegrens Het Bildt en de Waddenzee.
1977. Toeneming door gemeentelijke indeling van Waddenzee, Eems, Dollard en Noordzee en gewijzigde interpretatie van de rijksgrens in de Eems.
Vanaf 1985 toeneming ten gevolge van het gemeentelijk indelen van de Waddenzee, delen van de Noordzee en het IJsselmeer.- Totaal water
- Binnenwater
- Water breder dan 6 m dat niet in open verbinding staat met de zee (IJsselmeer, rivieren, kanalen, meren e.d.).
- Buitenwater
- Water dat in open verbinding staat met de Noordzee (Waddenzee, Ooster- en Westerschelde). De Nieuwe Waterweg wordt afgesloten door een denkbeeldige lijn tussen de havenhoofden.