Overheidstekort van 3 miljard euro in eerste halfjaar 2025

23-9-2025 06:30

In de eerste helft van 2025 waren de uitgaven van de overheid 3 miljard euro hoger dan de inkomsten. De overheidsschuld is de eerste helft van 2025 met bijna 1 miljard euro toegenomen tot 492 miljard euro. Dat is 42,7 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Dit meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van voorlopige cijfers over de overheidsfinanciën.

Het is voor het eerst in vier jaar tijd dat de overheid rode cijfers schrijft over een eerste jaarhelft. Halverwege 2024 was er nog een overschot van 2 miljard euro.

Het overheidstekort uitgedrukt als percentage bruto binnenlands product (bbp) komt op jaarbasis, van het derde kwartaal 2024 tot en met het tweede kwartaal 2025, uit op 1,4 procent. De miljoenennota 2026 van het ministerie van Financiën gaat uit van een tekort van 25 miljard euro voor heel 2025, oftewel 2,1 procent bbp.

Overheidssaldo
Jaar	Eerste halfjaar (mld euro)	Tweede halfjaar (mld euro)
'08	-1,1	0,7
'09	-13,1	-18,8
'10	-16,9	-17,2
'11	-13,5	-15,5
'12	-10,2	-15,1
'13	-5,9	-13,2
'14	-6,6	-8,2
'15	-4,8	-8,0
'16	1,9	-0,3
'17	7,2	2,9
'18	12,1	-0,4
'19	13,3	2,5
'20	-12,2	-18,1
'21	-9,9	-10,3
'22	9,3	-9,3
'23	2,6	-6,5
'24*	1,8	-12,4
'25*	-3,2


* voorlopige cijfers

Overheidssaldo
Jaar	Eerste halfjaar (mld euro)	Tweede halfjaar (mld euro)
'08	-1,1	0,7
'09	-13,1	-18,8
'10	-16,9	-17,2
'11	-13,5	-15,5
'12	-10,2	-15,1
'13	-5,9	-13,2
'14	-6,6	-8,2
'15	-4,8	-8,0
'16	1,9	-0,3
'17	7,2	2,9
'18	12,1	-0,4
'19	13,3	2,5
'20	-12,2	-18,1
'21	-9,9	-10,3
'22	9,3	-9,3
'23	2,6	-6,5
'24*	1,8	-12,4
'25*	-3,2


* voorlopige cijfers

Uitgaven sterker gestegen dan de inkomsten

De overheidsuitgaven zijn het eerste halfjaar van 2025 met bijna 15 miljard euro gestegen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De sociale uitkeringen stegen met bijna 8 miljard euro, oftewel 6 procent. Dit kwam met name door een toename van de uitkeringslasten voor de AOW en de zorg. De beloningen van overheidspersoneel en de investeringen van de overheid stegen beide met 3 miljard euro in het eerste halfjaar van 2025, respectievelijk 7 procent en 14 procent. De investeringen stegen voor een groot deel door aankopen van militair materieel.

De inkomsten van de overheid stegen ook in het eerste halfjaar van 2025, met bijna 10 miljard euro oftewel 4 procent. Daarmee bleef de stijging van de inkomsten wel achter bij de stijging van de uitgaven.

De belastingen en premies namen met 9 miljard euro het grootste deel van de toename voor hun rekening. De overige inkomsten stegen met bijna 1 miljard euro. Dit kwam voornamelijk door toegenomen rentebaten voor de overheid en bijdragen van de Europese Unie om het herstel van de Nederlandse economie te ondersteunen na de corona- en energiecrisis.

Overheidsinkomsten en -uitgaven, per halfjaar
Jaar	Halfjaar	Inkomsten (mld euro)	Uitgaven (mld euro)
'08	1e halfjaar	143,7	144,8
'08	2e halfjaar	144,2	143,5
'09	1e halfjaar	137,7	150,8
'09	2e halfjaar	135,6	154,4
'10	1e halfjaar	141,0	157,9
'10	2e halfjaar	139,1	156,3
'11	1e halfjaar	144,5	158,0
'11	2e halfjaar	139,9	155,4
'12	1e halfjaar	147,2	157,4
'12	2e halfjaar	141,1	156,2
'13	1e halfjaar	153,4	159,3
'13	2e halfjaar	143,9	157,1
'14	1e halfjaar	154,3	160,9
'14	2e halfjaar	148,1	156,3
'15	1e halfjaar	155,6	160,4
'15	2e halfjaar	148,0	155,9
'16	1e halfjaar	162,7	160,8
'16	2e halfjaar	155,2	155,5
'17	1e halfjaar	169,2	161,9
'17	2e halfjaar	162,1	159,1
'18	1e halfjaar	179,0	166,9
'18	2e halfjaar	166,9	167,3
'19	1e halfjaar	188,5	175,1
'19	2e halfjaar	176,7	174,2
'20	1e halfjaar	181,0	193,2
'20	2e halfjaar	179,0	197,2
'21	1e halfjaar	194,6	204,4
'21	2e halfjaar	194,5	204,7
'22	1e halfjaar	216,6	207,3
'22	2e halfjaar	213,4	222,7
23	1e halfjaar	231,0	228,3
23	2e halfjaar	227,2	233,7
'24*	1e halfjaar	246,1	244,2
'24*	2e halfjaar	241,8	254,3
'25*	1e halfjaar	255,6	258,8
* voorlopige cijfers

Overheidsinkomsten en -uitgaven, per halfjaar
Jaar	Halfjaar	Inkomsten (mld euro)	Uitgaven (mld euro)
'08	1e halfjaar	143,7	144,8
'08	2e halfjaar	144,2	143,5
'09	1e halfjaar	137,7	150,8
'09	2e halfjaar	135,6	154,4
'10	1e halfjaar	141,0	157,9
'10	2e halfjaar	139,1	156,3
'11	1e halfjaar	144,5	158,0
'11	2e halfjaar	139,9	155,4
'12	1e halfjaar	147,2	157,4
'12	2e halfjaar	141,1	156,2
'13	1e halfjaar	153,4	159,3
'13	2e halfjaar	143,9	157,1
'14	1e halfjaar	154,3	160,9
'14	2e halfjaar	148,1	156,3
'15	1e halfjaar	155,6	160,4
'15	2e halfjaar	148,0	155,9
'16	1e halfjaar	162,7	160,8
'16	2e halfjaar	155,2	155,5
'17	1e halfjaar	169,2	161,9
'17	2e halfjaar	162,1	159,1
'18	1e halfjaar	179,0	166,9
'18	2e halfjaar	166,9	167,3
'19	1e halfjaar	188,5	175,1
'19	2e halfjaar	176,7	174,2
'20	1e halfjaar	181,0	193,2
'20	2e halfjaar	179,0	197,2
'21	1e halfjaar	194,6	204,4
'21	2e halfjaar	194,5	204,7
'22	1e halfjaar	216,6	207,3
'22	2e halfjaar	213,4	222,7
23	1e halfjaar	231,0	228,3
23	2e halfjaar	227,2	233,7
'24*	1e halfjaar	246,1	244,2
'24*	2e halfjaar	241,8	254,3
'25*	1e halfjaar	255,6	258,8
* voorlopige cijfers

Schuldquote blijft historisch laag

De overheidsschuld kwam aan het eind van het eerste halfjaar van 2025 uit op 492 miljard euro en is met bijna 1 miljard euro gestegen ten opzichte van eind 2024. Ondanks de stijging van de schuld in euro’s daalde de schuldquote, de overheidsschuld als percentage van het bbp, naar 42,7 procent. Dit komt doordat de totale omvang van de Nederlandse economie relatief sterker steeg dan de overheidsschuld. De schuldquote is nu bijna op het laagste punt in de afgelopen 30 jaar. Alleen in het derde kwartaal van 2024 was de schuldquote lager. In de miljoenennota 2026 gaat het ministerie van Financiën ervan uit dat de overheidsschuld in de tweede helft van het jaar verder zal oplopen tot 533 miljard euro, oftewel 44,9 procent bbp.

Schuldquote
Jaar	Kwartaal	EMU-norm (% bbp)	Schuldquote (% bbp)
'08	1e halfjaar	60,0	43,6
'08	2e halfjaar	60,0	54,3
'09	1e halfjaar	60,0	56,3
'09	2e halfjaar	60,0	56,3
'10	1e halfjaar	60,0	58,8
'10	2e halfjaar	60,0	58,9
'11	1e halfjaar	60,0	60,0
'11	2e halfjaar	60,0	61,2
'12	1e halfjaar	60,0	63,5
'12	2e halfjaar	60,0	65,7
'13	1e halfjaar	60,0	67,8
'13	2e halfjaar	60,0	67,2
'14	1e halfjaar	60,0	68,0
'14	2e halfjaar	60,0	67,2
'15	1e halfjaar	60,0	66,0
'15	2e halfjaar	60,0	63,8
'16	1e halfjaar	60,0	62,3
'16	2e halfjaar	60,0	60,9
'17	1e halfjaar	60,0	57,9
'17	2e halfjaar	60,0	56,0
'18	1e halfjaar	60,0	53,2
'18	2e halfjaar	60,0	51,6
'19	1e halfjaar	60,0	50,0
'19	2e halfjaar	60,0	47,7
'20	1e halfjaar	60,0	54,0
'20	2e halfjaar	60,0	53,4
'21	1e halfjaar	60,0	52,9
'21	2e halfjaar	60,0	50,5
'22	1e halfjaar	60,0	48,6
'22	2e halfjaar	60,0	48,4
23	1e halfjaar	60,0	45,8
23	2e halfjaar	60,0	45,8
'24*	1e halfjaar	60,0	43,8
'24*	2e halfjaar	60,0	43,7
'25*	1e halfjaar	60,0	42,7
* voorlopige cijfers

Schuldquote
Jaar	Kwartaal	EMU-norm (% bbp)	Schuldquote (% bbp)
'08	1e halfjaar	60,0	43,6
'08	2e halfjaar	60,0	54,3
'09	1e halfjaar	60,0	56,3
'09	2e halfjaar	60,0	56,3
'10	1e halfjaar	60,0	58,8
'10	2e halfjaar	60,0	58,9
'11	1e halfjaar	60,0	60,0
'11	2e halfjaar	60,0	61,2
'12	1e halfjaar	60,0	63,5
'12	2e halfjaar	60,0	65,7
'13	1e halfjaar	60,0	67,8
'13	2e halfjaar	60,0	67,2
'14	1e halfjaar	60,0	68,0
'14	2e halfjaar	60,0	67,2
'15	1e halfjaar	60,0	66,0
'15	2e halfjaar	60,0	63,8
'16	1e halfjaar	60,0	62,3
'16	2e halfjaar	60,0	60,9
'17	1e halfjaar	60,0	57,9
'17	2e halfjaar	60,0	56,0
'18	1e halfjaar	60,0	53,2
'18	2e halfjaar	60,0	51,6
'19	1e halfjaar	60,0	50,0
'19	2e halfjaar	60,0	47,7
'20	1e halfjaar	60,0	54,0
'20	2e halfjaar	60,0	53,4
'21	1e halfjaar	60,0	52,9
'21	2e halfjaar	60,0	50,5
'22	1e halfjaar	60,0	48,6
'22	2e halfjaar	60,0	48,4
23	1e halfjaar	60,0	45,8
23	2e halfjaar	60,0	45,8
'24*	1e halfjaar	60,0	43,8
'24*	2e halfjaar	60,0	43,7
'25*	1e halfjaar	60,0	42,7
* voorlopige cijfers

Het overheidssaldo en de schuldquote zijn belangrijke graadmeters voor de stand van de overheidsfinanciën in een land. De Europese normen hiervoor zijn een maximaal tekort van 3 procent in een jaar en een maximale schuld van 60 procent van het bbp aan het eind van het jaar.

Bronnen

StatLine - Overheidsfinanciën; kerncijfers

Relevante links

Visualisatie - Dashboard overheidsfinanciën