Besparingen huishoudens stijgen meer dan in meeste andere eurolanden

Inkomen omhoog, consumptie omlaag

De vrije besparingen van huishoudens zijn gelijk aan het beschikbaar inkomen minus de consumptieve bestedingen. In 2020 was het beschikbaar inkomen per inwoner 769 euro hoger dan een jaar eerder, terwijl de consumptieve bestedingen met 1 157 euro per inwoner afnamen. De stijging van het inkomen in 2020 kwam vooral door eerder afgesproken cao-loonstijgingen en doordat de werkloosheid ondanks de coronacrisis slechts beperkt toenam door een uitgebreid steunpakket van de overheid. Daarnaast bleef het gemiddelde inkomen van zelfstandigen op peil door onder meer de TOZO (Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers). De afname van de consumptie hangt samen met de verschillende lockdowns, waardoor huishoudens minder spendeerden aan met name vakanties, diensten en kleding.

Veel geld op bank- en spaarrekeningen gezet

Huishoudens kunnen besparingen op verschillende manieren aanwenden. Zo kunnen zij het geld op de bankrekening zetten, maar ook aandelen kopen of het geld gebruiken voor investeringen in niet-financiële bezittingen zoals woningen. Huishoudens hebben in 2020 per saldo vooral meer geld op bank- en spaarrekeningen gezet. Per inwoner gaat het om 2 390 euro, 1 157 euro meer dan in 2019. Het saldo van aan- en verkopen van andere financiële bezittingen was ook hoger dan een jaar eerder. Hier staat tegenover dat de schulden sterker toenamen dan in 2019. De investeringen in niet-financieel bezit stegen met 155 euro per inwoner.

Vermogen fors gegroeid in 2020

Besparingen hebben een opwaarts effect op het vermogen van huishoudens, maar zijn niet de enige factor die de ontwikkeling van het vermogen bepalen. Het vermogen kan ook groeien door bijvoorbeeld stijgingen van aandelenkoersen en huizenprijzen. De waarde van het financieel vermogen (exclusief pensioenaanspraken) bedroeg eind 2020 per inwoner 16 066 euro, 2 917 euro meer dan eind 2019. Ongeveer de helft van deze toename betreft inleg op bank- en spaarrekeningen en aankopen van financiële bezittingen als aandelen en obligaties, de andere helft koersstijgingen en overige herwaarderingen. In de periode 2012-2019 nam het financieel vermogen van huishoudens ook toe, maar toen kwam dat vrijwel uitsluitend door koersstijgingen en overige herwaarderingen. Over het niet-financieel vermogen in 2020 zijn op dit moment nog geen cijfers beschikbaar. De sterk gestegen prijzen van bestaande koopwoningen maken het echter zeer aannemelijk dat het niet-financieel vermogen per inwoner ook is toegenomen, en dat het totale vermogen per inwoner is gegroeid in 2020.

Toename besparingen in Nederland groter dan in meeste andere eurolanden

De toename van de vrije besparingen was in Nederland groter dan in de meeste andere eurolanden. In Ierland en België namen de besparingen per inwoner wel sterker toe. In Ierland was de stijging van het beschikbaar inkomen per inwoner groter dan in Nederland, in België namen de consumptieve bestedingen sterker af. Opmerkelijk is dat, ondanks de coronapandemie, de besparingen in geen enkel euroland krompen.