Ondernemers in derde kwartaal minder somber over export

© Hollandse Hoogte / Peter Hilz
Exporteurs waren aan het begin van het derde kwartaal van 2020 minder negatief gestemd over de uitvoer dan in het tweede kwartaal van 2020. In de dienstensector waren bedrijven het minst somber over de export. Dit blijkt uit de eerste publicatie van de CBS exportindicator, een nieuwe indicator die de stemming en verwachting van ondernemers in de industrie, groothandel en dienstensector over de export van goederen en diensten weergeeft.
De drie onderzochte bedrijfstakken voor de exportindicator vertegenwoordigen het leeuwendeel van het volume van de Nederlandse exportwaarde van goederen en diensten, namelijk ruim 90 procent (gemiddelde 2015-2019). Het aandeel van de industrie is bijna 52 procent, van de dienstensector bijna 33 procent en van de groothandel bijna 7 procent. De exportindicator is gebaseerd op de oordelen van ondernemers over de buitenlandse omzet, concurrentiepositie en de orderpositie en de verwachting over buitenlandse orderontvangsten.

Pessimisme onder ondernemers industrie licht afgenomen

In de industrie zijn nog steeds meer ondernemers pessimistisch over de export dan optimistisch, maar de exportindicator steeg van -20 in het tweede kwartaal naar -10 in het derde kwartaal. Verbetering in de verwachte buitenlandse orderontvangsten had de grootste invloed op de stijging. In de industrie stond deze deelindicator begin derde kwartaal op -0,2, terwijl de stand begin tweede kwartaal nog -42,3 was. Het oordeel van de industrie over de buitenlandse omzet verbeterde eveneens, met 10 procentpunt.

De andere twee deelindicatoren verslechterden voor de industrie in het derde kwartaal. Het oordeel over de buitenlandse exportpositie daalde naar -24,7 in het derde kwartaal, terwijl het oordeel van industriële exporteurs over hun buitenlandse concurrentiepositie daalde van -1,9 naar -4,2.

Exportindicator industrie
JaarKwartaalExportindicator (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)Oordeel buitenlandse omzet (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)Verwachting buitenlandse orderontvangsten (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)Oordeel buitenlandse orderpositie (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)Oordeel buitenlandse concurrentiepositie (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)
20181e kwartaal7,311,210,72,04,3
20182e kwartaal6,510,210,60,43,9
20183e kwartaal6,49,011,00,44,5
20184e kwartaal3,75,94,40,12,8
20191e kwartaal4,27,05,8-0,63,2
20192e kwartaal3,54,86,8-0,12,4
20193e kwartaal2,75,12,7-0,51,7
20194e kwartaal0,32,3-0,1-2,60,0
20201e kwartaal0,21,43,3-4,8-0,1
20202e kwartaal-20,0-25,3-42,3-23,5-1,9
20203e kwartaal-10,0-13,3-0,2-24,7-4,2

Exporteurs dienstensector ook minder negatief

De exportindicator voor de dienstensector verbeterde eveneens in het derde kwartaal, tot -5,8. Vooral de verwachte buitenlandse orderontvangsten voor de komende drie maanden droegen bij aan de verbetering (van -26,6 naar 1,1). Ook in hun oordeel over de buitenlandse omzet waren de dienstenexporteurs minder negatief. Het oordeel over de buitenlandse orderpositie en over de buitenlandse concurrentiepositie in het derde kwartaal bleef min of meer gelijk.

Vergeleken met de exporteurs in de industrie en groothandel zijn de exporteurs in de dienstensector in het derde kwartaal minder negatief over de uitvoer.

Exportindicator diensten (geen handel)
JaarKwartaalExportindicator (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)Oordeel buitenlandse omzet (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)Verwachting buitenlandse orderontvangsten (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)Oordeel buitenlandse orderpositie (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)Oordeel buitenlandse concurrentiepositie (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)
20181e kwartaal4,47,56,10,02,6
20182e kwartaal4,57,65,00,53,2
20183e kwartaal4,07,05,1-1,33,1
20184e kwartaal2,85,04,1-2,12,5
20191e kwartaal1,83,03,9-2,71,8
20192e kwartaal5,08,88,1-1,52,9
20193e kwartaal4,27,55,4-0,92,8
20194e kwartaal1,02,70,0-3,52,0
20201e kwartaal0,20,71,8-3,50,9
20202e kwartaal-14,4-18,4-26,6-19,5-1,9
20203e kwartaal-5,8-7,01,1-16,3-2,8

Alle deelindicatoren exportindicator groothandel verbeterd

Ook in de groothandel is het pessimisme onder ondernemers over de export in het derde kwartaal afgenomen. De exportindicator voor de groothandel ging van -19,8 in het tweede kwartaal naar -12,0 in het derde kwartaal. Vooral het oordeel over de buitenlandse omzet en de verwachte buitenlandse orderontvangsten verbeterde. Een kleinere verbetering was er in de beoordeling van de buitenlandse orderpositie en de buitenlandse concurrentiepositie.

Exportindicator groothandel en handelsbemiddeling
JaarKwartaalExportindicator (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)Oordeel buitenlandse omzet (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)Verwachting buitenlandse orderontvangsten (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)Oordeel buitenlandse orderpositie (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)Oordeel buitenlandse concurrentiepositie (saldo positief en negatief gestemde bedrijven)
20181e kwartaal9,614,513,92,56,1
20182e kwartaal9,815,717,80,24,7
20183e kwartaal8,012,513,81,53,7
20184e kwartaal5,29,49,3-2,02,6
20191e kwartaal3,98,77,3-2,90,7
20192e kwartaal7,311,810,21,34,4
20193e kwartaal6,18,711,3-2,25,0
20194e kwartaal3,78,33,3-2,12,3
20201e kwartaal5,39,38,3-2,83,8
20202e kwartaal-19,8-26,8-39,7-25,50,1
20203e kwartaal-12,0-12,8-24,6-24,21,0