Record hectare-opbrengsten graan
De goede resultaten voor tarwe en gerst die akkerbouwers in 2019 behaalden zijn vooral te danken aan recordopbrengsten wintertarwe en wintergerst. Wintertarwe leverde 9,8 ton per hectare op, tegen 7,1 ton per hectare voor zomertarwe. Bij gerst was dit 9,1 voor de wintervariant en 6,6 ton per hectare voor zomergerst.
Hectare-opbrengst consumptieaardappelen en zaai-uien onder langjarig gemiddelde
Bij consumptieaardappelen en zaai-uien lagen de hectare-opbrengsten in 2019 onder het langjarig gemiddelde. De opbrengst consumptieaardappelen kwam met 47,9 ton per hectare onder het langjarig gemiddelde van 49,8 ton per hectare, die van zaai-uien op 50,3 ton per hectare (langjarig gemiddelde: 57,2 ton per hectare). De hectare-opbrengsten consumptieaardappelen en zaai-uien lagen wel een stuk hoger (respectievelijk 16 procent en 42 procent) dan in het oogstjaar van 2018.
De hectare-opbrengst van suikerbieten lag vorig jaar boven het langjarig gemiddelde. De opbrengst kwam uit op 83,9 ton per hectare, 10 procent hoger dan de opbrengst in het jaar daarvoor.
| Soort gewas | 2019 (1 000 kg/ha) | 2018 (1 000 kg/ha) | Langjarig gemiddelde (1 000 kg/ha) |
|---|---|---|---|
| Suikerbieten | 83,9 | 76,4 | 72,6 |
| Zaai-uien | 50,3 | 35,5 | 57,2 |
| Consumptieaardappelen | 47,9 | 41,2 | 49,8 |
| Tarwe | 9,6 | 8,8 | 8,5 |
| Gerst | 7,4 | 7,0 | 6,4 |
Geen record bruto-opbrengst graanoogst
Ondanks de hoge hectare-opbrengsten van granen, sneuvelden er in 2019 geen records bij de bruto-opbrengsten. Deze waren weliswaar hoger dan een jaar eerder, maar lagen onder het langjarig gemiddelde. Voor tarwe was de bruto-jaaropbrengst 1,2 miljard kilogram, 17,6 procent meer dan in 2018. Voor gerst bedroeg deze 0,2 miljard kilogram, 2 procent minder dan het voorgaande jaar.
Voor de consumptieaardappelen bedroeg de bruto-opbrengst vorig jaar 3,7 miljard kilogram, 18,6 procent meer dan het voorgaande jaar. Bij zaaiuien werd 1,4 miljard kilo geoogst, een toename van 54,4 procent. Ondanks dat de bruto-opbrengsten van consumptieaardappelen en zaai-uien hoger waren dan in het wat mindere 2018, lagen ze nog altijd onder het langjarig gemiddelde.
Bij suikerbieten was de oogst met 6,6 miljard kilogram niet alleen groter dan in 2018 (2 procent), maar lag deze ook boven het langjarig gemiddelde (5,9 miljard kilogram). Dit is echter nog altijd een stuk minder dan de oogst in topjaar 2017, toen 8,0 miljard kilogram van het land kwam.
| Jaartal | Suikerbieten (mld kg) | Consumptieaardappelen (mld kg) | Zaai-uien (mld kg) | Tarwe (mld kg) | Gerst (mld kg) |
|---|---|---|---|---|---|
| 2000 | 6,7 | 4,5 | 0,8 | 1,1 | 0,3 |
| 2001 | 5,9 | 3,6 | 0,8 | 1,0 | 0,4 |
| 2002 | 6,3 | 3,9 | 0,8 | 1,1 | 0,3 |
| 2003 | 6,2 | 3,2 | 0,8 | 1,1 | 0,3 |
| 2004 | 6,3 | 3,8 | 1,2 | 1,2 | 0,3 |
| 2005 | 5,9 | 3,2 | 1,0 | 1,2 | 0,3 |
| 2006 | 5,4 | 3,1 | 0,9 | 1,2 | 0,3 |
| 2007 | 5,5 | 3,6 | 1,1 | 1,0 | 0,3 |
| 2008 | 5,2 | 3,6 | 1,2 | 1,4 | 0,3 |
| 2009 | 5,7 | 3,6 | 1,2 | 1,4 | 0,3 |
| 2010 | 5,3 | 3,5 | 1,3 | 1,4 | 0,2 |
| 2011 | 5,9 | 3,9 | 1,6 | 1,2 | 0,2 |
| 2012 | 5,7 | 3,4 | 1,3 | 1,3 | 0,2 |
| 2013 | 5,7 | 3,5 | 1,2 | 1,3 | 0,2 |
| 2014 | 6,8 | 3,9 | 1,2 | 1,3 | 0,2 |
| 2015 | 4,9 | 3,3 | 1,4 | 1,3 | 0,2 |
| 2016 | 5,5 | 3,2 | 1,3 | 1,0 | 0,2 |
| 2017 | 8,0 | 4,0 | 1,5 | 1,1 | 0,2 |
| 2018 | 6,5 | 3,1 | 0,9 | 1,0 | 0,3 |
| 2019 | 6,6 | 3,7 | 1,4 | 1,2 | 0,2 |
Areaal zaai-uien naar recordhoogte
De teeltoppervlakte van zaai-uien is weer verder toegenomen: het areaal is sinds 2000 verdubbeld, en bedraagt 27,6 duizend hectare in 2019. Steeds meer akkerbouwers hebben dit gewas in hun teeltplan. De granen tarwe en gerst, suikerbieten, en consumptieaardappelen laten ten opzichte van 2000 een daling zien. De teeltoppervlakte van deze gewassen samen nam in af met 69,4 duizend hectare ten opzichte van 2000.
| Jaartal | Zaai-uien (2000=100) | Consumptieaardappelen (2000=100) | Tarwe (2000=100) | Gerst (2000=100) | Suikerbieten (2000=100) |
|---|---|---|---|---|---|
| 2000 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
| 2001 | 102 | 87 | 91 | 142 | 98 |
| 2002 | 107 | 88 | 99 | 121 | 98 |
| 2003 | 117 | 81 | 95 | 117 | 93 |
| 2004 | 142 | 83 | 101 | 102 | 88 |
| 2005 | 120 | 75 | 100 | 107 | 82 |
| 2006 | 132 | 79 | 103 | 95 | 75 |
| 2007 | 144 | 83 | 103 | 97 | 74 |
| 2008 | 145 | 79 | 115 | 106 | 65 |
| 2009 | 140 | 81 | 110 | 94 | 65 |
| 2010 | 159 | 83 | 113 | 71 | 64 |
| 2011 | 167 | 83 | 111 | 72 | 66 |
| 2012 | 150 | 77 | 111 | 63 | 66 |
| 2013 | 157 | 82 | 112 | 63 | 66 |
| 2014 | 160 | 85 | 104 | 59 | 68 |
| 2015 | 171 | 82 | 104 | 70 | 53 |
| 2016 | 179 | 84 | 94 | 74 | 64 |
| 2017 | 191 | 87 | 85 | 64 | 77 |
| 2018 | 181 | 87 | 82 | 77 | 77 |
| 2019 | 197 | 90 | 89 | 72 | 71 |
Opbrengst per hectare: het verschil tussen voorlopige en definitieve cijfers
Elk jaar in oktober publiceert het CBS de voorlopige oogstraming, in januari volgen altijd de definitieve cijfers. In 2010-2019 lag de definitieve opbrengst per hectare voor consumptieaardappelen in vier van de tien jaren onder de voorlopige, geraamde opbrengst. Het grootste verschil was in 2015, toen de uiteindelijke opbrengst bijna 9 procent lager uitviel dan aanvankelijk met de voorlopige oogstraming was geschat. De overige zes jaren was de definitieve opbrengst hoger dan de raming in oktober.
In dezelfde periode viel de definitieve gemiddelde opbrengst zaai-uien per hectare in vijf jaren lager uit dan de geschatte opbrengst (tot 6,5 procent lager in 2014), in de andere vijf jaren hoger (maximaal 10,9 procent hoger in 2018).
Voor het oogstjaar 2019 was de definitieve hectare-opbrengst aan zaaiuien 5,3 procent lager dan de voorlopige raming.