Kwart boerinnen ook bedrijfshoofd

Op zes van de tien boerenbedrijven werkt de boerin regelmatig mee. Steeds vaker doet zij dat als bedrijfshoofd in de maatschap. De boerin is hiermee mede verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering op het landbouwbedrijf.

In de jaren negentig hebben namelijk veel agrarische gezinsbedrijven voor de maatschap als ondernemingsvorm gekozen. Deze ontwikkeling is onder meer gevoed door de fiscale voordelen van de man-vrouwmaatschap. Hierdoor waren veel boerinnen geen meewerkend echtgenote meer, maar werden ze bedrijfshoofd.

In 1980 waren er nog amper 5 000 vrouwelijke bedrijfshoofden. Dit zijn er inmiddels bijna 27 000. Daarentegen is het aantal meewerkende echtgenotes in diezelfde periode verminderd van 79 000 naar 29 000.

Vrouwelijke arbeidskrachten op land- en tuinbouwbedrijven

Toch ging de groei van het aantal vrouwelijke bedrijfshoofden veel minder snel dan de afname van het aantal meewerkende echtgenoten. Dat komt goeddeels doordat het aantal boerenbedrijven in de laatste twintig jaar sterk is verminderd. De arbeidsparticipatie van de boerin blijft in deze periode echter op peil. Op ongeveer 60% van de boerenbedrijven werkt de boerin regelmatig mee.

Meer werk op boerderij

Het doorsnee boerenbedrijf is de laatste jaren groter geworden. Dit betekent meer grond, meer kapitaal en ook meer arbeid. Het extra werk dat de schaalvergroting met zich mee brengt, lijkt niet volledig te kunnen worden opgevangen door grotere machines in te zetten of door de loonwerker vaker in te schakelen.

In 1980 waren er op een gemiddeld land- en tuinbouwbedrijf 2,1 arbeidskrachten regelmatig actief; in 2000 waren dat er bijna 3. De extra benodigde arbeidskrachten kunnen steeds minder vaak in de gezinssfeer worden gevonden. In 1980 kwamen op boerenbedrijven negen van de tien regelmatig werkzame arbeidskrachten uit het gezin. Momenteel is dat nog ongeveer tweederde. Hiermee verliest het traditionele agrarische familiebedrijf enig terrein.

Arbeid op land- en tuinbouwbedrijven

Cor Pierik