Uitgaven aan bijzondere bijstand

Gemeenten kunnen aan personen die in bijzondere omstandigheden verkeren, bijzondere bijstand verlenen. Het gaat vaak om bijstand voor de aanschaf van noodzakelijke, dure gebruiksgoederen of voor extra medische uitgaven. De bijzondere bijstand komt bovenop de algemene bijstand, die bestemd is voor de dagelijkse kosten van levensonderhoud. In 2003 werd 222 miljoen euro aan bijzondere bijstand verstrekt.

Uitgaven van gemeenten aan bijzondere bijstand 1999-2003 naar kostensoort (laatste update 13-7-2004).

Individuele bijzondere bijstand
Onder bijzondere bijstand wordt verstaan alle bijstand die wordt verstrekt boven op de algemene bijstand. Bijzondere bijstand wordt alleen verstrekt als iemand in bijzondere omstandigheden verkeert en daardoor hogere kosten heeft dan waarin de algemene bijstand voorziet. Bijzondere bijstand kan om niet worden verstrekt, maar eventueel ook als lening. In bepaalde gevallen kan de gemeente bepalen dat een uitkeringsontvanger zelf een deel van de kosten voor eigen rekening moet nemen, het zogenaamde drempelbedrag. Dit drempelbedrag is maximaal € 109 per twaalf maanden (2003). Bijzondere bijstand wordt niet uitsluitend verstrekt aan personen die een periodieke algemene bijstandsuitkering hebben. Ook personen met een (gering) inkomen uit andere bron (bijvoorbeeld AOW, WAZ, Wajong of arbeid) kunnen voor bijzondere bijstand in aanmerking komen. Voor het vaststellen van het recht op (individuele) bijzondere bijstand wordt gekeken naar het inkomen en het vermogen van de aanvrager.

Categoriale bijzondere bijstand
De gemeente kan bijzondere bijstand verstrekken aan groepen personen die in dezelfde bijzondere omstandigheden verkeren. Er is dan sprake van categoriale bijzondere bijstand. Deze vorm van bijzondere bijstand biedt onder andere mogelijkheden voor een meer samenhangend beleid op gemeentelijk niveau, gericht op het bestrijden van gemeenschappelijke (financiële) problemen binnen een doelgroep. Soorten categoriale bijzondere bijstand zijn bijvoorbeeld: bijzondere uitgaven in verband met opgroeiende kinderen, aanschaf van duurzame gebruiksgoederen zoals wasmachines en koelkasten. De categoriale bijzondere bijstand wordt uitsluitend verstrekt ter bestrijding van kosten en wordt niet verstrekt als een algemene inkomstensubsidie. De categoriale bijzondere bijstand wordt niet uitsluitend verstrekt aan personen met een uitkering, maar ook aan personen met een gering inkomen uit arbeid. Daarnaast is toekenning uitsluitend mogelijk als er geen recht bestaat op een tegemoetkoming uit een voorliggende voorziening.