3. Discriminatie op de werkvloer

In 2022 gaf 10,3 procent van alle 15- tot 75-jarige werknemers aan zich in de voorgaande twaalf maanden gediscrimineerd te hebben gevoeld op het werk, op een of meer gronden. Het ging om ruim 800 duizend werknemers. 

Ruim 1 op de 5 buiten Europa geboren werknemers ervaart discriminatie

Werknemers die zelf in een ander land dan Nederland geboren zijn, ervaarden het vaakst discriminatie. Degenen met een geboorteland buiten Europa (21,9 procent) meer dan degenen die in een Europees land geboren zijn (19,3 procent). Bij mensen die zelf in Nederland zijn geboren, maar van wie de ouders uit een niet-Europees land komen, kwam dit eveneens relatief veel voor. Ook met een langdurige ziekte, aandoening of handicap komen gevoelens van discriminatie verhoudingsgewijs vaak voor. Verder ervaren 25- tot 35-jarigen relatief meer discriminatie op het werk, en vrouwen meer dan mannen.

3.1 Discriminatiegronden 

Vooral vanwege afkomst, huidskleur of nationaliteit

Van de verschillende discriminatiegronden kwam discriminatie vanwege afkomst, huidskleur of nationaliteit in 2022 bij werknemers het meest voor: 2,8 procent had hier naar eigen zeggen mee te maken. Mensen die zelf buiten Europa geboren zijn, voelden zich met 15,7 procent het meest gediscrimineerd vanwege hun afkomst. Ook kwam discriminatie op deze grond vaak voor bij mensen geboren in een ander Europees land (10,0 procent), en bij mensen van wie een of beide ouders zijn geboren buiten Europa (9,2 procent). 

Ook discriminatie vanwege leeftijd of geslacht (vrouw)

Andere discriminatiegronden die relatief veel voorkomen op de werkvloer zijn die vanwege leeftijd (2,4 procent) of geslacht (2,1 procent). Gevoelens van discriminatie vanwege leeftijd komen vooral voor bij jongere en oudere werknemers, met 5,0 procent het meest bij 65-plussers. Waar mannen zich nauwelijks gediscrimineerd voelen omwille van hun geslacht, komt dit bij 3,9 procent van de vrouwen voor.

3.2 Uitingen van discriminatie 

Opmerkingen, negeren of buitensluiten

Bij werknemers die in 2022 aangaven dat zij zich in de voorafgaande twaalf maanden gediscrimineerd voelden, kwam dit naar eigen zeggen het meest door discriminerende opmerkingen en het gevoel genegeerd of buitengesloten te worden. Beide kwamen voor bij iets meer dan 35 procent van de gediscrimineerde werknemers. 

Vooral jongere werknemers, werknemers die buiten Europa geboren zijn en werknemers die zelf in Nederland geboren zijn, maar van wie de ouders geboren zijn buiten Europa, krijgen relatief vaak te maken met discriminerende opmerkingen. Het gevoel genegeerd of buitengesloten te worden komt het meest voor onder 45- tot 65-jarige werknemers en migranten, ongeacht of zij in een Europees of niet-Europees land geboren zijn. 

Andere manieren van ervaren discriminatie

Verder ervaarde een deel minder mogelijkheden voor promotie of ontwikkeling, mocht minder aantrekkelijk werk doen of kreeg een lagere beloning voor hetzelfde werk. Discriminatie in de vorm van bedreigingen, geweld of agressief gedrag kwam het minst voor. Toch kreeg 5,5 procent van de gediscrimineerde werknemers hiermee te maken.

3.3 Wie discrimineren?

Discriminerende opmerkingen en buitensluiten vooral door collega’s

Aan werknemers die aangaven dat zij met discriminerende opmerkingen te maken kregen en aan degenen die zich genegeerd of buitengesloten voelden, is gevraagd door wie dit gebeurde. Het vaakst kwamen dit soort opmerkingen van, of werden zij genegeerd of buitengesloten door, hun collega’s. Dit was het geval bij 63 procent. Verder wijst 46 procent in dit verband (ook) op discriminatie door leidinggevenden. Een kleiner deel (24 procent) geeft aan dat dit kwam uit de hoek van klanten, patiënten, leerlingen of passagiers.

Dezelfde vraag is gesteld aan de groep werknemers die in 2022 tijdens het werk te kampen hadden met agressie of geweld. Volgens bijna de helft van hen werd dit veroorzaakt door klanten, patiënten, leerlingen of passagiers. Bij 40 procent ging het (ook) om een conflict met collega’s, 29 procent had te maken met agressie of geweld door leidinggevenden.