Verduurzaming van het bedrijfsleven

5. Handel en overige dienstverlening

Dit hoofdstuk behandelt de uitkomsten over het klimaatneutraal maken van de bedrijfsvoering voor de handel en de overige dienstverlening. Hier kunnen bedrijfstakken onderscheiden worden naar afzetmarkt. Enerzijds zijn er bedrijfstakken die meer op consumenten zijn gericht zoals de horeca, de detailhandel en de cultuur, sport en recreatie. Anderzijds zijn er bedrijfstakken die meer op bedrijven gericht zijn zoals de informatie en communicatie en de zakelijke dienstverlening. 

Minder directe milieu-impact in deze bedrijfstakken

In de handel en dienstverlening is er minder sprake van directe milieu-impact in de vorm van CO2-uitstoot. De overige dienstverlening, waar de bedrijfstakken in dit hoofdstuk onder vallen, was in 2024 verantwoordelijk voor 10 procent van de CO2-emissies uit het bedrijfsleven. Toch zijn er ook andere vormen van milieu-impact waar deze bedrijfstakken aan bijdragen. Zo hebben de handel, de horeca, en de cultuur, sport en recreatie met bijna 20 procent een relatief groot aandeel in het zakelijk waterverbruik. Daarnaast is bijvoorbeeld het energieverbruik van datacenters tussen 2017 en 2021 meer dan verdubbeld naar ruim 3 procent van het totale elektriciteitsverbruik in Nederland (CBS, 2022).

Bedrijven vinden zichzelf relatief vaak klimaatneutraal

Vergeleken met de industrie en de vervoer en opslag beoordelen bedrijven in de dienstverlening zichzelf vaker in (zeer) grote mate klimaatneutraal. In de informatie en communicatie zegt ruim 5 procent van de bedrijven zelfs volledig klimaatneutraal te zijn terwijl dit voor het totale bedrijfsleven voor iets meer dan 1 procent geldt. Van de detailhandelaren weet ruim 59 procent niet in welke mate ze klimaatneutraal zijn. Met bijna een derde geven bedrijven in de autohandel en -reparatie het vaakst aan dat ze in (zeer) kleine mate klimaatneutraal zijn.

5.1 Ooordeel hoe klimaatneutraal de zakelijke activiteit van het bedrijf is, februari 2025
 In zeer kleine mate (0-20%) (% bedrijven)In kleine mate (20-40%) (% bedrijven)In gemiddelde mate (40-60%) (% bedrijven)In grote mate (60-80%) (% bedrijven)In zeer grote mate (80-100%) (% bedrijven)Volledig of netto negatief (100% of meer) (% bedrijven)Weet niet (% bedrijven)
Informatie en communicatie10,5717,79,910,95,438,6
Detailhandel (niet in auto's)6,811,216,83,62,2059,4
Zakelijke dienstverlening12,7818,611,56,61,141,5
Cultuur, sport en recreatie14,99,321,91150,537,4
Verhuur en handel van onroerend goed1511,518,28,31,60,844,6
Horeca13,21516,85,61,9047,5
Overige dienstverlening15,712,818,912,16,4034,1
Autohandel en -reparatie9,522,329,60,12,50,635,4

Bedrijven in de handel en dienstverlening gaven in februari 2025 ook minder vaak aan te investeren in verduurzaming dan in de industrie en de vervoer en opslag. In de informatie en communicatie gaven bedrijven het vaakst (ruim 49 procent) aan niet te investeren in verduurzaming. In de verhuur en handel van onroerend goed werd dit het minst vaak (20 procent) aangegeven. 

Verduurzaming bij de bedrijfstakken op de consumentenmarkt

Verduurzaming bij bedrijfstakken die voornamelijk gericht zijn op consumenten kan bijvoorbeeld gericht zijn op het verduurzamen van gebouwen of het verminderen van waterverbruik en afval. Ruim de helft tot twee derde van de bedrijven in deze bedrijfstakken zei in februari 2025 te investeren in verduurzaming van hun bedrijfsvoering.

Meer dan de helft van de bedrijven in de autohandel en -reparatie, de cultuur, sport en recreatie en de horeca die investeren in verduurzaming, gaf in februari 2025 aan in te zetten op energie-efficiëntie of energiebesparing van bijvoorbeeld hun gebouwen. Binnen de overige dienstverlening (onder andere reparatie van consumentenartikelen) en de detailhandel werd circulaire productie het vaakst als belangrijkste type investering genoemd. Investeringen voor waterbesparing worden een stuk minder vaak genoemd. In de horeca en de cultuursector werd dit met 8 procent nog relatief vaak genoemd. Daarnaast lag het wel relatief hoger dan in de industrie, waar 5 procent van de bedrijven inzette op waterbesparing.

5.2 Belangrijkste type investering in verduurzaming bedrijf in 2025*
 Energie-efficiëntie (% bedrijven die investeren in verduurzaming)Circulaire productie (% bedrijven die investeren in verduurzaming)Hernieuwbare energie (% bedrijven die investeren in verduurzaming)Emissiereductie (% bedrijven die investeren in verduurzaming)Waterbesparing (% bedrijven die investeren in verduurzaming)
Autohandel en -reparatie61,117,936,111,50,0
Cultuur, sport en recreatie58,224,720,79,68,3
Horeca55,736,514,811,77,5
Overige dienstverlening46,050,826,711,32,1
Detailhandel (niet in auto's)43,248,233,712,21,0
* Bedrijven die investeren in verduurzaming konden maximaal twee antwoorden kiezen

Naast eigen investeringen kunnen deze bedrijven ook inzetten op verduurzamen door duurzaam in te kopen. In bijna alle branches verwachtten bedrijven in juni 2025 per saldo een toename van die orders. Het optimisme hierover lag echter lager dan in juni 2024. Het meest positief zijn bedrijven in de overige dienstverlening waar per saldo ruim 13 procent een toename van de waarde van hun duurzame inkoop verwachtte. In de horeca verwachtte per saldo 4 procent van de ondernemers een afname van hun duurzame orders. De verwachtingen daalden het sterkst in de detailhandel. Het saldo bedroeg ruim 26 procent in juni 2024, terwijl het in juni 2025 afgenomen is naar 6 procent.

5.3 Verwachte waarde duurzame inkoop
 juni 2025 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden)juni 2024 (Saldo % positieve antwoorden en % negatieve antwoorden)
Overige dienstverlening13,518,8
Detailhandel (niet in auto's)6,026,5
Cultuur, sport en recreatie5,216,5
Autohandel en -reparatie1,22,9
Horeca-3,7-2,9

Verduurzaming bij de bedrijfstakken op de zakelijke markt

Bij bedrijven die diensten voornamelijk aanbieden aan zakelijke klanten zitten de mogelijkheden voor verduurzaming vooral in het energieverbruik van kantoren en de samenwerking met hun klanten. Voorbeelden van branches binnen deze bedrijfstakken zijn architecten- en ingenieursbureaus, IT- en informatiedienstverlening (onder andere datacenters), schoonmaakbedrijven en hoveniers, en verhuurders van roerende goederen (zoals machines en auto’s). Hoeveel bedrijven in februari 2025 aangaven te investeren in verduurzaming varieerde van 43 procent bij de IT- en informatiedienstverlening tot 72 procent bij de verhuur van roerende goederen.

Bedrijven in de architecten- en ingenieursbureaus die investeren zetten vooral in op energie-efficiëntie, circulaire productie en emissiereductie. Bij schoonmaakbedrijven en hoveniers, en verhuur van roerende goederen gaf 60 procent aan in te zetten op emissiereductie. In de IT- en informatiedienstverlening zette 12 procent van de investerende bedrijven in op waterbesparing, relatief vaak in vergelijking met andere bedrijfstakken.

5.4 Belangrijkste type investering in verduurzaming bedrijf in 2025*
 Energie-efficiëntie (% bedrijven die investeren in verduurzaming)Circulaire productie (% bedrijven die investeren in verduurzaming)Emissiereductie (% bedrijven die investeren in verduurzaming)Hernieuwbare energie (% bedrijven die investeren in verduurzaming)Waterbesparing (% bedrijven die investeren in verduurzaming)
Architecten- en ingenieursbureaus37,038,142,117,01,0
Verhuur van roerende goederen36,421,062,010,50,0
IT- en informatiedienstverlening34,521,734,03,911,9
Schoonmaakbedrijven en hoveniers29,134,960,313,32,5
* Bedrijven die investeren in verduurzaming konden maximaal twee antwoorden kiezen