1. Inleiding
Beleidskader en relevantie
De Europese Green Deal is de routekaart van de Europese Unie (EU) om de Europese economie duurzaam te maken. Het doel is om klimaatverandering en het verlies in biodiversiteit tegen te gaan. De doelen voor Nederland staan in de Klimaatwet. Deze stelt dat in 2030 de broeikasgasuitstoot 55 procent lager moet zijn dan in 1990. In 2050 moet de uitstoot met 95 procent zijn teruggebracht en de economie moet klimaatneutraal zijn (Rijksoverheid, 2023).
In 2024 was de uitstoot van broeikasgassen in 37 procent kleiner dan in 1990, het referentiejaar voor de Klimaatwet. Tussen 1990 en 2023 daalden de emissies met gemiddeld 2,5 Megaton per jaar, in 2024 met 2 Megaton. Om het doel van de Klimaatwet te halen, moeten de emissies de komende zes jaar met gemiddeld 7 Megaton per jaar dalen (CBS, 2025a). Het bedrijfsleven kan daarbij een belangrijke rol spelen. De industrie is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor een derde van de totale uitstoot van broeikasgassen in Nederland.
Om de uitstoot te kunnen vertalen naar Nederlandse economische activiteiten berekent het CBS ook de uitstoot van CO2 volgens de definities van de nationale rekeningen (CBS, 2025a). In 2024 zorgden huishoudens voor 18 procent van de CO2-uitstoot in de Nederlandse economie. De overige 82 procent komt van het bedrijfsleven. Binnen het bedrijfsleven komt het grootste deel van de landbouw, industrie en bouw (42 procent). Daarnaast hebben energie- en waterbedrijven een relatief groot aandeel (29 procent). De rest komt van transportbedrijven (19 procent) en de overige dienstverlening (10 procent). In 2024 lag de CO2-uitstoot door alle Nederlandse economische activiteiten 1,5 procent lager dan in 2023.
| Economie | 2024* (Miljoen kilogram) | 2023* (Miljoen kilogram) |
|---|---|---|
| Landbouw, industrie, bouw | 52823 | 54147 |
| Energie-, waterbedrijven | 37032 | 39647 |
| Huishoudens | 27987 | 29771 |
| Transportbedrijven | 23455 | 23485 |
| Overige dienstverlening | 12400 | 12064 |
| * Voorlopige cijfers | ||
Naast de directe uitstoot van broeikasgassen zijn ook maatregelen op het gebied van waterverbruik en afval onderdeel van de verduurzaming van de economie. Zo heeft het Nederlandse kabinet als doel gesteld om het zakelijk gebruik van drinkwater te verminderen en moet de economie in 2050 circulair zijn (Rijksoverheid, 2024; 2025). Ook bij deze doelen kan het bedrijfsleven een belangrijke rol spelen.
Over de conjunctuurenquête
De conjunctuurenquête wordt maandelijks gehouden onder ruim 6.000 bedrijven met minimaal vijf werkzame personen in de industrie, auto- en detailhandel en de dienstverlening. Bedrijfstakken als de landbouw, bosbouw en visserij, de energie- en waterbedrijven en de bouwnijverheid vallen hiermee buiten beschouwing en worden in dit artikel niet meegerekend als onderdeel van het bedrijfsleven. Het CBS ontwikkelde de extra vragen over verduurzaming om de inzet van het bedrijfsleven hierop zowel sneller als in samenhang met de economische ontwikkeling te volgen (CBS, 2024). Deze vragen zijn in februari, juni en december onderdeel van de conjunctuurenquête.
Leeswijzer
Deze publicatie is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk 2 beschrijft de uitkomsten over het klimaatneutraal maken van de bedrijfsvoering van het totale bedrijfsleven. Hoofdstuk 3 gaat vervolgens dieper in op de (energie-intensieve) industrie. Daarna wordt in hoofdstuk 4 de vervoer en opslag uitgelicht. Het afsluitende hoofdstuk behandelt de handel en overige dienstverlening.