2. Het totale bedrijfsleven

Dit hoofdstuk behandelt de uitkomsten over het klimaatneutraal maken van de bedrijfsvoering voor het totale bedrijfsleven. Daarbij wordt ook onderscheid gemaakt tussen het kleinbedrijf (5 tot 50 werkzame personen), het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) en het grootbedrijf (250 of meer werkzame personen). Het midden- en kleinbedrijf zijn onderdeel van het mkb (5 tot 250 werkzame personen).

Klein deel bedrijven volledig klimaatneutraal 

De landen in de Europese Unie willen in 2050 klimaatneutraal zijn. Bedrijven mogen dan geen broeikasgassen uitstoten of de uitstoot moet worden gecompenseerd. Een klein deel van de bedrijven (ruim 1 procent) was in februari 2025 volledig klimaatneutraal. Net als vorig jaar geeft 26 procent van de bedrijven aan in kleine of zeer kleine mate klimaatneutraal te zijn. Ruim 12 procent is in grote of zeer grote mate klimaatneutraal. De meeste bedrijven (42 procent) gaven aan niet te weten in welke mate hun zakelijke activiteiten klimaatneutraal zijn. Dat is iets meer dan een jaar eerder toen 37 procent dit aangaf. 

Bedrijven in het grootbedrijf gaven vaker dan kleinere bedrijven aan dat ze in grote of zeer grote mate klimaatneutraal zijn. In het middenbedrijf waren bedrijven vaker in staat om een inschatting te maken hoe klimaatneutraal ze zijn dan in het grootbedrijf en het kleinbedrijf.

Minder mkb-bedrijven investeren in verduurzaming

Om klimaatneutraal te worden verwachtte 64 procent van de bedrijven in februari 2025 dit jaar te investeren in verduurzaming. Dat is een lichte daling ten opzichte van een jaar eerder toen 68 procent van de bedrijven aangaf te investeren in verduurzaming. Grootbedrijven investeren vaker in verduurzaming dan mkb-bedrijven. In het mkb gaf 53 procent aan dit jaar te investeren in verduurzaming, in het grootbedrijf was dat 81 procent. Ten opzichte van een jaar geleden bleef het aandeel in het grootbedrijf nagenoeg gelijk, terwijl dat in het mkb daalde. In 2024 gaf nog 59 procent van de mkb-bedrijven aan te investeren in verduurzaming.

In juni 2025 waren er meer bedrijven die een toename van investeringen voor een klimaatneutrale bedrijfsvoering verwachtten dan een afname; per saldo waren de verwachtingen dus positief. Het saldo lag met 6 procent wel lager dan in juni 2024 toen het 13 procent was. In alle bedrijfsgroottes is het optimisme in juni 2025 gedaald ten opzichte van een jaar eerder. Het grootbedrijf verwachtte met een saldo van 17 procent het vaakst een toename van de duurzame investeringen. In het kleinbedrijf verwachtte per saldo ruim 3 procent van de bedrijven een afname van deze investeringen in 2025 ten opzichte van 2024.

Deze resultaten laten zien dat vooral mkb-bedrijven terughoudender zijn geworden bij het doen van investeringen voor een klimaatneutrale bedrijfsvoering. Grote bedrijven gaven vaker aan te investeren in verduurzaming en verwachtten voor 2025 ook vaker een toename van die investeringen dan mkb-bedrijven.

De verwachtingen over investeringen voor een klimaatneutrale bedrijfsvoering verschillen in welke mate bedrijven klimaatneutraal zichzelf. Van de bedrijven die meer dan 60 procent klimaatneutraal zijn verwachtte per saldo 18 procent een toename van de duurzame investeringen in 2025 ten opzichte van vorig jaar. Bij bedrijven die tussen de 40 en 60 procent klimaatneutraal zijn lag dat saldo een stuk lager op ruim 1 procent. Bedrijven die niet weten hoe klimaatneutraal ze zijn waren met een saldo van 3 procent een ook minder positief over hun investeringen voor verduurzaming. Bij bedrijven die minder dan 40 procent klimaatneutraal zijn verwachtte per saldo 10 procent een toename voor deze investeringen.

Merendeel van de bedrijven ervaart belemmeringen bij het verduurzamen

In juni 2025 gaf ruim 32 procent van de bedrijven aan geen belemmeringen te ervaren bij het verduurzamen van de bedrijfsvoering. In het grootbedrijf ervoeren bedrijven vaker belemmeringen dan in het mkb. In het grootbedrijf gaf ruim 30 procent aan geen belemmeringen te ervaren, in het mkb was dat 34 procent. 

Van de bedrijven die belemmerd worden gaf ruim de helft financiële beperkingen, zoals te hoge kosten of onvoldoende financiële middelen, aan als belangrijkste belemmering. In het grootbedrijf (56 procent) werd dit relatief iets vaker aangegeven dan in het mkb (48 procent). Onzekerheid over de economie of beleid gaf 33 procent van de mkb-bedrijven aan als een belangrijke belemmering bij het verduurzamen. In het grootbedrijf werd dit met ruim 27 procent minder vaak genoemd. Die bedrijven gaven juist een gebrek aan duurzamere alternatieven relatief vaker aan als belemmering dan voor mkb-bedrijven; ruim 29 procent in het grootbedrijf noemt dit, tegenover 21 procent in het mkb. Andere belemmeringen die werden genoemd zijn beperkingen in het (energie)netwerk en een tekort aan geschikte arbeidskrachten.

Dat bedrijven het vaakst financiële beperkingen ervaren bij het verduurzamen van de bedrijfsvoering blijkt ook uit andere onderzoeken. Zo zijn de financieringskosten voor mkb-bedrijven het afgelopen jaar toegenomen. Daarnaast doen bedrijven die willen verduurzamen meer aanvragen voor financiering dan andere bedrijven maar hebben ze daarbij minder succes (CBS, 2025b). De onzekerheid over de economie of beleid blijkt ook uit het gedaalde ondernemersvertrouwen en de toegenomen economische onzekerheid (CBS, 2025c).