ODiN 2022 Metropoolregio Rotterdam Den Haag

In dit rapport staan de belangrijkste resultaten van het Onderzoek Onderweg in Nederland 2022 met betrekking tot het meerwerkgebied van de metropoolregio Rotterdam Den Haag.

1.1 Landelijk ODiN onderzoek

Verplaatsingsonderzoek kent in Nederland een lange geschiedenis. Sinds 1978 onderzoekt het CBS de mobiliteit van personen in Nederland. Tussen 1978 en 2004 gebeurde dit onder de naam Onderzoek Verplaatsingsgedrag (OVG). In de periode 2004 tot en met 2009 werd het onderzoek in opdracht van Rijkswaterstaat uitgevoerd door het bureau SocialData onder de naam Mobiliteitsonderzoek Nederland (MON). Met ingang van 2010 kwam de uitvoering van het mobiliteitsonderzoek weer terug bij het CBS, als Onderzoek Verplaatsingen in Nederland (OViN). Het laatste onderzoeksjaar waarvoor op de OViN-werkwijze het mobiliteitsonderzoek is uitgevoerd is 2017. Met ingang van 2018 is het onderzoek gewijzigd en gaat het verder onder de naam Onderweg in Nederland, kortweg ODiN.

In dit plausibiliteitsrapport worden de resultaten van ODiN 2022 in het meerwerkgebied van de metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) gepresenteerd. De resultaten zijn niet enkel gebaseerd op de responsen uit de steekproef van het meerwerk, maar op alle responsen van inwoners uit de metropoolregio, dus ook die vanuit de landelijke steekproef. Al deze responsen zijn onderdeel van één geïntegreerd bestand en alle responsen in dat bestand worden gezamenlijk gewogen. De significante verschillen in de uitkomsten tussen de opeenvolgende jaren zijn in de tabellen aangegeven. Ze zijn getoetst op basis van statistische marges. Voor deze rapportage is tevens gekeken naar significante verschillen in 2022 ten opzichte van 2019. Deze significante verschillen zijn niet zichtbaar in de tabellen, maar worden in de tekst beschreven.

Het jaar 2022 was het jaar waarin de meeste maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus SARS-CoV-19 beëindigd werden; halverwege januari 2022 eindigde een periode met een harde lockdown. Het virus en de bijbehorende maatregelen hadden in 2022 een minder grote impact op de Nederlandse samenleving dan in de twee jaren daarvoor. 2022 was echter ook het jaar waarin Rusland haar buurland Oekraïne binnenviel (24 februari 2022) en daarmee een oorlog startte die wereldwijd (economische) gevolgen had.

Naast voorliggend rapport met resultaten van ODiN 2022 betreffende de MRDH is er ook een onderzoeksbeschrijving van het ODiN 2022 en een landelijke plausibiliteitsrapportage. Deze bieden meer achtergrondinformatie over (de resultaten van) het onderzoek.

Belangrijke informatie specifiek over het meerwerk MRDH staat in de volgende paragraaf. Verschillen in de onderzoeksmethode tussen ODiN 2021 en ODiN 2022 staan in paragraaf 1.3. In paragraaf 1.4 wordt ingegaan op de betekenis van de indicatoren in deze rapportage. Paragraaf 1.5 bevat informatie over de ongewogen respons. De laatste paragraaf tenslotte bevat de leeswijzer voor de andere hoofdstukken in deze rapportage.

1.2 Meerwerk MRDH

De Metropoolregio Rotterdam Den Haag laat samen met de gemeenten Den Haag en Rotterdam met ingang van 2019 het meerwerk Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) uitvoeren. Het meerwerkgebied behelst de metropoolregio Rotterdam Den Haag en bestaat in 2022 uit 23 gemeenten in de provincie Zuid-Holland. De steekproef voor het meerwerk MRDH betreft respondenten woonachtig in die regio. In bijlage A is de gebiedsindeling in meer detail uitgewerkt.

Voor het totale meerwerkgebied MRDH is de responseis 5 529 respondenten uit enkel de meerwerksteekproef. Voor elk van de zestien deelgebieden van het meerwerkgebied geldt tevens een responswens van minimaal 700 responsen afkomstig uit zowel de landelijke als de meerwerksteekproef.

1.3 Belangrijke verschillen tussen ODiN 2021 en ODiN 2022

In deze paragraaf worden de onderzoeksverschillen beschreven van ODiN 2022 ten opzichte van het voorgaande onderzoeksjaar. Daarbij gaat het met name om de verschillen die mogelijk van belang zijn bij het beoordelen van de verschillen tussen de resultaten van beide onderzoeksjaren.

In 2022 heeft de weging van het onderzoek enkele wijzigingen ondergaan die de vergelijkbaarheid met vorig jaar licht kunnen beïnvloeden. Deze worden hieronder vermeld. Er zijn echter meer wijzigingen geweest in het onderzoeksproces. Voor een volledig overzicht van de verschillen en meer detailinformatie wordt verwezen naar de Onderzoeksbeschrijving van ODiN 2022.

Weging - regionale indelingen

De weegvariabelen met regionale indelingen in het weegmodel van ODiN 2022 hebben een aantal wijzigingen ondergaan. Deze zijn doorgevoerd vanwege het toevoegen van de meerwerkregio Urk & Noordoostpolder aan het meerwerk Noordvleugel. Deze wijziging heeft geen invloed op de resultaten van het meerwerkgebied MRDH.

Weging - voorweging

Om de insluit- of startgewichten voor de eindweging van ODiN te benaderen wordt de weging van ODiN gestart met een voorweging. Daarmee wordt gecorrigeerd voor ongelijke insluitkansen en ook deels selectieve respons van de verschillende groepen. In de voorweging wordt onder andere rekening gehouden met (wijzigingen in) het steekproefontwerp. De voorweging bestaat bij ODiN uit 3 elementen, namelijk de doelgroepen (strata) uit de steekproef, een regionale component en een eventuele periode-indeling. Deze laatste is de afgelopen jaren ingezet om in te spelen op wijzigingen in de steekproef gedurende het onderzoeksjaar. Zoals hiervoor al aangegeven is de regionale component aangepast vanwege de wijzigingen in het meerwerk Noordvleugel. Daarnaast is ook de periode-indeling aangepast om in de voorweging al zoveel mogelijk te zorgen voor een evenwichtige responsvertegenwoordiging.

1.4 Indicatoren in deze plausibiliteitsrapportage

In de tabellen worden evenals in voorgaande jaren de waarden van verschillende indicatoren per jaar weergegeven. In deze rapportage betreft het de ODiN-jaren 2019 tot en met 2022. Dit laatste jaar was evenals 2020 en 2021 een bijzonder jaar in verband met covid-19 en de diverse maatregelen die daarom afwisselend van toepassing waren. Daarom is er in deze rapportage voor gekozen zowel de verschilpercentages op te nemen waarmee de waarden in 2022 gewijzigd zijn ten opzichte van 2021 en waarmee de waarden in 2022 gewijzigd zijn ten opzichte van 2019.

Het onderzoek wordt uitgevoerd onder personen van 6 jaar of ouder in particuliere huishoudens in Nederland. Dat wil zeggen dat personen in instellingen, inrichtingen en tehuizen niet tot de doelpopulatie behoren. Voor deze rapportage is de doelpopulatie verder afgebakend tot enkel de inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag. Alle in deze rapportage opgenomen indicatoren hebben dus betrekking op deze afbakening van de doelpopulatie en daarbij wordt gerekend met de populatie per 1 juli van het betreffende onderzoeksjaar.

Veel van de indicatoren zijn gebaseerd op reguliere verplaatsingen. Daarbij gaat het om:

Dagelijkse mobiliteit van de Nederlandse bevolking van 6 jaar of ouder in particuliere huishoudens

• op Nederlands grondgebied
• inclusief vakantieverplaatsingen
• exclusief (werkgerelateerde) serieverplaatsingen
• exclusief beroepsmatige verplaatsingen met een zwaar vrachtvoertuig
• exclusief ritten met een vliegtuig.

De (werkgerelateerde) serieverplaatsingen van ODiN betreffen: drie of meer opeenvolgende verplaatsingen met een werkgerelateerd doel (werken, zakelijk of beroepsmatig). Een serieverplaatsing wordt vrijwel altijd vooraf gegaan door 1 afzonderlijk uitgevraagde werkgerelateerde verplaatsing¹⁾. Wanneer er 2 of 3 opeenvolgende werkgerelateerde verplaatsingen hebben plaatsgevonden, dan is ieder van die verplaatsingen wel afzonderlijk uitgevraagd. Deze afzonderlijk uitgevraagde werkgerelateerde verplaatsingen worden in ODiN beschouwd als reguliere verplaatsingen. Ook bij de resultaten van serieverplaatsingen worden de afgelegde kilometers met een vliegtuig of met een zwaar vrachtvoertuig niet meegeteld.

De voornaamste indicator in deze rapportage is de totale vervoersprestatie (reizigerskilometers) van inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag van 6 jaar of ouder in Nederland per jaar per vervoerwijze. Deze bestaat uit de totale afgelegde afstand van reguliere verplaatsingen en de serieverplaatsingen. De totale vervoersprestatie wordt uitgesplitst naar type vervoerwijze. In de analyse wordt bepaald of de reizigerskilometers naar vervoerwijze significant zijn gewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar. Dit geldt ook voor de overige indicatoren in deze rapportage.

De plausibiliteitsrapportage richt zich vooral op het belangrijkste bestandsdeel van de totale vervoersprestatie: de reguliere verplaatsingen. Deze behelzen landelijke gezien circa 96 procent van het totale aantal reizigerskilometers van personen van 6 jaar of ouder. Het totaal aantal reguliere reizigerskilometers is de gemiddelde afstand per verplaatsing maal het gemiddelde aantal reguliere verplaatsingen per persoon per dag maal het aantal dagen in het jaar. De gemiddelde afstand per verplaatsing en het gemiddelde aantal reguliere verplaatsingen per persoon van 6 jaar of ouder per dag zijn dus de bepalende variabelen uit ODiN voor het totale aantal reizigerskilometers. De totale reizigerskilometers, de reguliere reizigerskilometers, de gemiddelde afstand per verplaatsing en het gemiddeld aantal reguliere verplaatsingen per persoon per dag worden in de rapportage afzonderlijk gepresenteerd. Zij worden uitgesplitst naar vervoerwijze en/of verplaatsingsmotief.

De verkeersdeelname en de deelname aan het openbaar vervoer zijn eveneens belangrijke indicatoren. Zij worden uitgesplitst naar de persoonskenmerken geslacht en maatschappelijke participatie. Een persoon neemt aan het verkeer deel als deze minimaal één reguliere verplaatsing of minimaal één serieverplaatsing op een dag maakt in Nederland. Ook personen die enkel vakantieverplaatsingen hebben gemaakt, tellen dus mee bij het bepalen van de verkeersdeelnemers. Niet mee tellen personen met uitsluitend (beroepsmatig) wegvervoer met een zwaar vrachtvoertuig en uiteraard tellen niet mee personen met enkel verplaatsingen geheel in het buitenland. Deze worden meegeteld bij de ‘thuisblijvers’.

Betrouwbaarheid en significantie

In deze rapportage worden enkel cijfers gepresenteerd die statistisch betrouwbaar geacht worden. Mocht dat niet het geval zijn, dan wordt geen waarde gepresenteerd, maar in plaats daarvan een punt. Daarbij hanteren we de vuistregel dat de waarde betrouwbaar wordt geacht indien het aantal unieke respondenten dat bijdraagt aan de schatting minimaal 50 is en de relatieve marge niet groter is dan 50%. De significantie van jaar-op-jaar-verschillen is bepaald met behulp van betrouwbaarheidsintervallen waarvan met 95% zekerheid verwacht wordt dat de werkelijke waarde er binnen ligt. In de tabellen worden significante verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar met een voetnoot weergegeven.

1.5 Ongewogen responsinformatie

In tabel 1.5.1 staan de responseisen en behaalde responsaantallen voor de steekproef van het meerwerk MRDH per onderzoekjaar vermeld.

In tabel 1.5.2 staat het aantal respondenten woonachtig in het meerwerkgebied MRDH uit de diverse steekproeven per onderzoekjaar vermeld.

Merk op dat personen uit de meerwerksteekproef woonachtig in het meerwerkgebied MRDH gedurende het dataverzamelingstraject kunnen verhuizen naar een locatie buiten de meerwerkregio. Tevens kan het zo zijn dat er steekproefpersonen uit een andere steekproef verhuizen naar de meerwerkregio MRDH en vervolgens responderen. Dit verklaart verschillen tussen de cijfers over de MRDH in tabel 1.5.1 en tabel 1.5.2.

1.6 Indeling van de rapportage

De indeling van de rapportage is als volgt. In hoofdstuk 2 worden de reizigerskilometers van de inwoners van het meerwerkgebied MRDH gepresenteerd. De resultaten worden weergegeven naar vervoerwijze en reismotief. In hoofdstuk 3 volgt het gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag en in hoofdstuk 4 de gemiddelde afstand per verplaatsing. In hoofdstuk 5 komt de verkeersdeelname en deelname aan het openbaar vervoer aan bod. Tot slot volgt hoofdstuk 6 met een samenvatting. Bijlage A bevat een beschrijving van het meerwerkgebied. De marges behorende bij de gepresenteerde cijfers in de hoofdstukken 2 tot en met 5 zijn te vinden in bijlage B.

In dit hoofdstuk worden reizigerskilometers per jaar gepresenteerd. De ODiN-bestanden bevatten de totale reizigerskilometers van inwoners van 6 jaar of ouder in particuliere huishoudens in Nederland gebaseerd op uitvraag via internet (cawi-only).

Bij het vergelijken van de cijfers in dit hoofdstuk dient rekening te worden gehouden met het feit dat het aantal kilometers per jaar afhankelijk is van het aantal dagen van het jaar (wel of geen schrikkeljaar), maar dat dit bijvoorbeeld ook afhankelijk kan zijn van het aantal doordeweekse dagen, weekenddagen en werkdagen in een jaar (zie bijlage C voor een overzicht met de verschillen per jaar).

De totale vervoersprestatie in tabel 2.1 betreft alle reizigerskilometers per jaar in Nederland van inwoners in particuliere huishoudens van de regio MRDH van 6 jaar of ouder voor alle dagen van de week. Zoals gebruikelijk voor de reizigerskilometers zijn de afstanden gebaseerd op de ritinformatie²⁾. De totale vervoersprestatie omvat zowel reizigerskilometers van reguliere verplaatsingen als van serieverplaatsingen:

Totale vervoersprestatie = reizigerskilometers reguliere verplaatsingen + reizigerskilometers serieverplaatsingen

Daarbij zijn serieverplaatsingen clusters van 3 of meer achtereenvolgende verplaatsingen met altijd een werkgerelateerd motief (dat zijn de twee motieven: 'Van en naar het werk' en 'Zakelijk en beroepsmatig')³⁾. Zo'n cluster van verplaatsingen dat een serieverplaatsing vormt is in de vragenlijst als een geheel uitgevraagd.

Reguliere verplaatsingen bevatten zowel verplaatsingen met werkgerelateerde motieven (de twee hierboven genoemde motieven) als verplaatsingen met niet-werkgerelateerde motieven (zoals 'Onderwijs of cursus volgen' en 'Winkelen en boodschappen doen'). De verplaatsingen met werkgerelateerde motieven die behoren tot de reguliere verplaatsingen zijn enkel afzonderlijk uitgevraagde verplaatsingen en dus niet de clusters van 3 of meer opeenvolgende werkgerelateerde verplaatsingen die als een geheel zijn uitgevraagd (de serieverplaatsingen).

Het werkgerelateerde motief 'Zakelijk en beroepsmatig' is te splitsen in een deel 'Zakelijk' en een deel 'Beroepsmatig'. In dit hoofdstuk is een aantal tabellen met reguliere reizigerskilometers opgedeeld naar het motief 'Beroepsmatig':

Reguliere reizigerskilometers = beroepsmatige reguliere reizigerskilometers + niet-beroepsmatige reguliere reizigerskilometers

Beroepsmatige reguliere reizigerskilometers zijn afgesplitst van het motief 'Zakelijk en beroepsmatig'. Niet-beroepsmatige reguliere reizigerskilometers bevatten dus alle reguliere verplaatsingen met niet-werkgerelateerde motieven plus de kilometers van reguliere verplaatsingen met het motief 'Van en naar het werk' en het deel 'Zakelijk' van het motief 'Zakelijk en beroepsmatig'.

In ODiN worden reizigerskilometers ten behoeve van en tijdens binnenlandse vakanties bij de reguliere verplaatsingen meegeteld. Wegvervoer (beroepsmatig) met vrachtwagens behoort niet tot de scope van het onderzoek en is dus geen onderdeel van de cijfers. Zoals gebruikelijk voor de reizigerskilometers zijn de afstanden gebaseerd op de ritinformatie.

De totale vervoersprestatie in tabel 2.1 is uitgesplitst naar vervoerwijze. Zoals gebruikelijk voor de reizigerskilometers in ODiN zijn de afstanden gebaseerd op ritinformatie. Het totale aantal reizigerskilometers in de metropoolregio Rotterdam Den Haag is in 2022 in vergelijking met ODiN 2021 niet significant toegenomen. De totale vervoersprestatie bedraagt in 2022 20,8 miljard reizigerskilometers. Uit nadere analyse blijkt dat dit significant minder is (-20 procent) dan in 2019 toen er nog geen overheidsmaatregelen van kracht waren in verband met de coronapandemie.

In 2022 is de vervoersprestatie ten opzichte van 2021 significant gewijzigd voor vijf van de acht modaliteiten die onderscheiden worden. Toegenomen zijn de vervoersprestatie van ‘bus, tram en metro’ met 46 procent, van de trein met 30 procent en van de fiets met 16 procent. Daarentegen is de vervoersprestatie van lopen afgenomen (-12 procent) en ook de vervoersprestatie van ‘overige vervoermiddelen waaronder de bestelauto’ is afgenomen met ruim een kwart. De drie vervoerwijzen die niet significant gewijzigd zijn, zijn personenauto als bestuurder, personenauto als passagier en brom-/snorfiets.

Ten opzichte van 2019 ligt in 2022 de vervoersprestatie van vijf vervoerwijzen significant lager. Het verschil is het grootst bij de ‘overige vervoerwijzen’. De totale vervoersprestatie voor deze groep is in 2022, 41 procent lager dan in 2019. Ook is er verschil in reizigerskilometers met het openbaar vervoer tussen 2022 en 2019. De vervoersprestatie van de trein is in 2022 ondanks de toename van 2021 naar 2022, 39 procent lager. Ook de vervoersprestatie van ‘bus, tram en metro’ in 2022 is significant lager (-29 procent) dan in 2019. De vervoersprestatie met de personenauto als bestuurder is 18 procent lager dan in 2019 en met de auto als passagier 16 procent. Alleen de vervoersprestatie van lopen is in 2022 significant hoger dan in 2019. Het aantal reizigerskilometers te voet is bijna een derde hoger dan in 2019.

Tabel 2.2 bevat de reguliere reizigerskilometers onderverdeeld naar vervoerwijze. Het verschil tussen de totale vervoersprestatie in tabel 2.1 met het totaal aantal reizigerskilometers uit tabel 2.2 in 2022 is circa 582 miljoen kilometers afgelegd tijdens (werkgerelateerde) serieverplaatsingen. Deze worden immers alleen bij de totale vervoersprestatie meegeteld in tabel 2.1. In 2021 was het aantal kilometer afgelegd tijdens serieverplaatsingen circa 970 miljoen, in 2020 438 miljoen en in 2019 898 miljoen kilometer.

De totale reizigerskilometers in tabel 2.2 gemaakt door inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag zijn van 2021 op 2022 significant toegenomen met 7 procent tot bijna 20,3 miljard kilometer.

Uit de verdeling naar vervoerwijze blijkt dat de toename van het aantal reizigerskilometers in 2022 relatief het grootst is voor ‘bus, tram en metro’ en de trein. Ten opzichte van 2021 zijn de reizigerskilometers met deze modaliteiten toegenomen met respectievelijk 45 en 34 procent. Ook het aantal reizigerskilometers op de fiets is in 2022 met bijna 300 miljoen kilometers (17 procent) significant toegenomen. Het aantal kilometers dat te voet is afgelegd, is in 2022 12 procent lager dan in 2021.

Gelet op het verschil tussen 2022 en 2019 blijkt dat het totaal aantal reguliere reizigerskilometers in 2022 significant lager is. In 2022 is dit bijna een vijfde lager dan in 2019. Er zijn vooral minder kilometers gereisd met de trein, ‘overig (incl. bestelauto)’ en ‘bus, tram en metro’ (respectievelijk -39, -34 en -31 procent). Door personenautobestuurders en -passagiers gezamenlijk zijn in 2022 2,8 miljard reizigerskilometers minder afgelegd dan in 2019. Dat is met -18 procent minder kilometers afgelegd door autobestuurders en -16 procent door autopassagiers, beide significant lager. De reizigerskilometers voor ‘lopen’ zijn ondanks een afname ten opzichte van 2021 nog bijna een derde hoger dan in 2019. De kilometers afgelegd met brom-/snorfiets en fiets in 2022 verschillen niet significant met 2019.

In tabel 2.3a en 2.3b zijn de reizigerskilometers weergegeven uitgesplitst naar enerzijds niet-beroepsmatige reguliere reizigerskilometers en anderzijds beroepsmatige reguliere reizigerskilometers.

In 2022 is het aantal kilometers voor niet-beroepsmatige motieven significant toegenomen met 7 procent vergeleken met 2021. De kilometers voor beroepsmatige motieven zijn niet significant gewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar. Het aandeel enkel beroepsmatig gemaakte reguliere reizigerskilometers is relatief klein. In ODiN 2022 bedroeg dit 2,8 procent van de totale reizigerskilometers, in 2021 3,0 procent. In 2020 en 2019 was dit aandeel respectievelijk 3,4 en 3,6 procent.

Uit de gegevens van 2022 in tabel 2.3a over de reguliere niet-beroepsmatige kilometers volgt dat deze bij drie vervoerwijzen significant hoger zijn dan in 2021. Dit geldt voor ‘bus/tram/metro’ (45 procent), trein (37 procent) en fiets (17 procent). Het aantal kilometers te voet is in 2022 12 procent lager dan in 2021.

Vergeleken met 2019 is het aantal reguliere kilometers afgelegd voor niet-beroepsmatige motieven voor de meeste modaliteiten juist lager in 2022. Zo zijn reizigerskilometers afgelegd als autobestuurder en -passagier in 2022 respectievelijk 18 procent en 16 procent lager dan in 2019. De reizigerskilometers voor niet-beroepsmatige motieven afgelegd met het openbaar vervoer zijn in 2022 rond een derde lager dan in 2019. Het aantal kilometers gemaakt met ‘overige vervoerwijzen’ is in 2022 ook rond een derde lager dan in 2019. Voor lopen is het aantal kilometers voor niet-beroepsmatige motieven bijna een derde hoger in 2022 dan in 2019.

Uit tabel 2.3b met beroepsmatig gereden kilometers blijkt dat er geen significant verschil is tussen het totaal aantal kilometers gereden in 2022 en 2021. Er is echter wel een significant verschil met 2019. In 2022 is het aantal reizigerskilometers gereden voor een beroepsmatig motief 35 procent lager. Het aantal beroepsmatige gereden kilometers als autobestuurder en ‘fiets en lopen’ verschilt in 2022 niet significant van 2021 en 2019.

De geschatte waarden voor 'trein/bus/tram/metro', bestelauto en 'overig' in tabel 2.3b met beroepsmatig gereden kilometers zijn niet voldoende betrouwbaar. Het aantal respondenten voor sommige schattingen is te klein (minder dan 50) of de relatieve marge te groot (meer dan 50%). Daarom is bij deze waarden een punt gezet.

De tabellen met nummer 2.4a en 2.4b bevatten reguliere reizigerskilometers gemaakt op de doordeweekse dagen maandag tot en met vrijdag, ongeacht of het een feestdag is of niet. De doordeweekse reizigerskilometers zijn vervolgens uitgesplitst naar reguliere reizigerskilometers (inclusief beroepsmatige kilometers) en reguliere reizigerskilometers exclusief beroepsmatige reguliere reizigerskilometers. Ook in deze tabel zijn dus geen kilometers van (werkgerelateerde) serieverplaatsingen van ODiN opgenomen.

Inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag van 6 jaar of ouder legden in 2022 ruim 14 miljard reguliere reizigerskilometers af op doordeweekse dagen. Dat is 8 procent meer dan in 2021 (significant).

Het totaal aantal reizigerskilometers op doordeweekse dagen voor niet-beroepsmatige motieven (tabel 2.4b) is ook significant toegenomen met 8 procent in 2022. Het verschil tussen het totaal aantal kilometers in tabel 2.4a en tabel 2.4b bestaat uit kilometers met een beroepsmatig motief op doordeweekse dagen. Echter dit verschil is in 2022 gebaseerd op slechts 45 waarnemingen, hiermee dient bij de interpretatie rekening te worden gehouden.

Resultaten uit tabel 2.4a en 2.4b laten nagenoeg dezelfde significante verschillen zien in reizigerskilometers tussen 2022 met 2021 en 2019. Zoals hierboven aangegeven is het verschil in aantal respondenten tussen beide tabellen immers erg klein.

Vergeleken met 2021 zijn de reizigerskilometers met de trein op doordeweekse dagen in 2022 significant toegenomen. Voor alle motieven is dat 37 procent (2.4a) en voor niet-beroepsmatige motieven, 39 procent (2.4b). Ook het aantal reizigerskilometers op doordeweekse dagen van ‘bus/tram/metro’ en de fiets zijn in 2022 significant toegenomen. Voor alle motieven is dat met respectievelijk 44 en 18 procent (2.4a) en voor niet-beroepsmatige motieven met 43 en 18 procent (2.4b).

Uit zowel tabel 2.4a (alle motieven) als tabel 2.4b (niet-beroepsmatige motieven) blijkt dat het aantal reizigerskilometers te voet op doordeweekse dagen in 2022 ten opzichte van 2021 significant is afgenomen (achtereenvolgens -12 en -13 procent).

Het aantal reizigerskilometers op doordeweekse dagen in 2022 is significant lager dan in 2019. Voor ‘alle motieven’ zijn de reizigerskilometers in 2022 23 procent lager en voor niet-beroepsmatige motieven 22 procent lager dan in 2019. Het aantal doordeweekse kilometers afgelegd als autobestuurder is zowel voor ‘alle motieven’ als voor niet-beroepsmatige motieven in 2022 22 procent lager dan in 2019. Het zelfde geldt voor trein en ‘bus/tram/metro’. Het aantal reizigerskilometers met trein en ‘bus/tram/metro’ is voor’ alle motieven’ respectievelijk 44 en 34 procent lager in 2022. Voor niet-beroepsmatige motieven is dit 43 en 34 procent lager in 2022 dan in 2019. Deze verschillen zijn significant.

In contrast, reizigerskilometers te voet zijn in 2022 op doordeweekse dagen ongeveer een kwart hoger dan in 2019. Dit verschil is voor ’alle motieven’ en ook voor niet-beroepsmatige motieven significant.

Tabel 2.5a en tabel 2.5b bevatten een indeling die vergelijkbaar is met die van de twee voorgaande tabellen. Het verschil is de selectie van het type dag. De tabellen 2.5a en 2.5b bevatten de resultaten op werkdagen, oftewel de doordeweekse dagen maandag tot en met vrijdag uitgezonderd feestdagen. Het verschil tussen tabel 2.5a en tabel 2.4a is het aantal reizigerskilometers afgelegd op doordeweekse feestdagen door inwoners van de metropoolregio.

De schattingen in tabel 2.5a en tabel 2.5b over de metropoolregio Rotterdam Den Haag zijn gebaseerd op alle motieven enerzijds en de niet-beroepsmatige motieven anderzijds. Het verschil tussen de schattingen van beide tabellen is gebaseerd op slechts 47 waarnemingen. Tabel 2.5a is gebaseerd op totaal 7.063 waarnemingen en tabel 2.5b op 7.017. Hiermee dient bij de interpretatie rekening te worden gehouden.

Het totaal aantal reizigerskilometers op werkdagen exclusief doordeweekse feestdagen (tabel 2.5a) is in 2022 7 procent hoger dan in 2021. Dat is significant. Niet bij alle vervoerwijzen zijn de reizigerskilometers van 2021 naar 2022 significant gewijzigd. Het aantal reizigerskilometers met de trein op werkdagen is significant toegenomen met een derde. Bij de vervoerwijzen ‘bus/tram/metro’ en fiets is de significante toename in kilometers respectievelijk 43 en 17 procent. Het aantal reizigerskilometers voor lopen is in 2022 met -13 procent significant lager dan in 2021.

De resultaten in tabel 2.5b over reizigerskilometers gemaakt op werkdagen voor niet-beroepsmatige motieven zijn de resultaten nagenoeg gelijk aan die van tabel 2.5a.

Vergeleken met 2019 zijn in 2022 bijna een kwart minder reizigerskilometers afgelegd op werkdagen (voor alle motieven en ook voor niet-beroepsmatige motieven). Er zijn significant lagere aantallen reizigerskilometers dan in 2019 voor personenauto als bestuurder (ruim een vijfde). Ook het aantal reizigerskilometers met het openbaar vervoer is significant lager in 2022 dan in 2019. Het aantal reizigerskilometers met de trein is ongeacht motiefverdeling 45 procent lager en voor ‘bus/ tram/metro’ 34 procent lager. Alleen het aantal kilometers voor lopen is in 2022 hoger dan in 2019 namelijk ongeveer een kwart.

In de tabellen 2.6a en 2.6b zijn de reguliere reizigerskilometers afgelegd door inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag binnen Nederland, uitgesplitst naar reismotief. Tabel 2.6a bevat cijfers voor alle dagen van de week (zondag tot en met zaterdag) en tabel 2.6b voor werkdagen (doordeweekse dagen uitgezonderd feestdagen).

In ODiN 2022 is 67 procent van alle reguliere reizigerskilometers door inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag van 6 jaar of ouder afgelegd op werkdagen. Dat is hetzelfde aandeel als in 2021. In 2019 was dat aandeel 71 procent en in 2020 69 procent.

Het totaal aantal reguliere reizigerskilometers op alle dagen van de week is in ODiN 2022 20,3 miljard kilometer. Dat is 7 procent hoger (significant) dan in ODiN 2021. De toename is ook te zien bij het motief ‘Van en naar het werk’. Daarvoor zijn bijna een derde meer reizigerskilometers afgelegd dan het jaar ervoor. Voor het motief ‘Diensten en verzorging’ zijn daarentegen bijna een kwart minder reizigerskilometers afgelegd in 2022 dan in 2021.

Op werkdagen (tabel 2.6b) is het aantal reizigerskilometers ook significant toegenomen in 2022 in vergelijking met een jaar eerder. De toename is eveneens 7 procent en brengt het totaal op ruim 13,6 miljard reguliere reizigerskilometers. Naar motief bezien is op werkdagen het aantal reizigerskilometers ‘Van en naar het werk’ significant toegenomen met 37 procent. De reizigerskilometers met het motief ‘Recreatief totaal en overig’ zijn afgenomen met 11 procent in vergelijking met 2021.

Indien we 2022 vergelijken met 2019 is het totaal aantal reizigerskilometers op zowel alle dagen als op werkdagen significant lager. Voor beide selecties van dagen is er geen significant verschil in reizigerskilometers tussen 2022 en 2019 voor ‘Winkelen en boodschappen doen‘. Voor alle andere motieven is het aantal kilometers significant afgenomen ten opzichte van 2019. De grootste afname in kilometers betrof in beide onderscheiden dagen ‘Zakelijk en beroepsmatig’, namelijk met meer dan 40 procent.

De totale reizigerskilometers zijn te ontleden in aantallen verplaatsingen en de verplaatsingsafstanden. Deze paragraaf richt zich op het gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag naar vervoerwijze en naar motief. Vanzelfsprekend wordt deze indicator in ODiN gebaseerd op verplaatsingsinformatie, terwijl de tabellen in hoofdstuk 2 gebaseerd zijn op ritinformatie. Voor betere leesbaarheid zijn in dit hoofdstuk de cijfers in de tabellen weergegeven per 1.000 personen van 6 jaar of ouder.

In de tabellen 3.1a, 3.1b en 3.1c wordt het gemiddeld aantal verplaatsingen in Nederland per 1.000 personen per dag van inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag in particuliere huishoudens vermeld naar hoofdvervoerwijze van de verplaatsing. De drie tabellen zijn als volgt opgedeeld: cijfers voor alle dagen van de week (zondag tot en met zaterdag; tabel 3.1a), werkdagen (doordeweekse dagen uitgezonderd feestdagen; tabel 3.1b) en weekend- plus feestdagen (tabel 3.1c). Het betreft reguliere verplaatsingen.

Uit tabel 3.1a (alle dagen) volgt dat het gemiddeld aantal verplaatsingen per 1.000 inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag per dag, in 2022 significant hoger is (7 procent) dan in 2021. Ook het gemiddeld aantal verplaatsingen op werkdagen (doordeweekse dagen exclusief feestdagen) is in 2022 7 procent hoger (tabel 3.1b). Het gemiddeld aantal verplaatsingen per 1.000 personen per dag op weekend- en feestdagen verschilt niet significant met het jaar ervoor. De hoogste aantallen verplaatsingen worden gemaakt op werkdagen en de minste op weekend- en feestdagen.

Uit de analyse per vervoerwijze blijkt dat lopen de enige vervoerwijze is waarvan het aantal verplaatsingen in 2022 voor alle typen dagen (‘alle dagen’, ‘werkdagen exclusief feestdagen’ en ‘weekend- en feestdagen’) significant is afgenomen.

Op ‘alle dagen’, en op werkdagen in 2022 is het gemiddeld aantal verplaatsingen met de trein ten opzichte van 2021 met ruim een derde toegenomen. Het aantal verplaatsingen in de metropoolregio Rotterdam Den Haag met ‘bus/tram/metro’ is zelfs tot twee derde hoger dan 2021. Op weekend- en feestdagen is het gemiddeld aantal verplaatsingen met ‘bus/tram/metro’ in 2022 ruim verdubbeld vergeleken met 2021.

Op alle type dagen zijn er gemiddeld meer verplaatsingen gemaakt met de fiets dan in 2021. Op ‘alle dagen’ ligt het aantal verplaatsingen 21 procent hoger, op werkdagen 20 procent hoger en op weekend- en feestdagen 27 procent.

Voor ‘overige vervoerwijzen’ is er alleen op weekend- en feestdagen een significant verschil. Voor deze categorie is het gemiddeld aantal reguliere verplaatsingen in 2022 44 procent lager dan in 2021.

Wat is het verschil met 2019? Het aantal verplaatsingen op ‘alle dagen’ is voor de meeste modaliteiten is in 2022 significant lager dan in 2019. De uitzonderingen zijn brom-/snorfiets en fiets, die niet verschillen van 2019, en lopen. Bij lopen is het aantal verplaatsingen in 2022 een kwart hoger dan in 2019.

Op werkdagen zien we het zelfde patroon terug. Het aantal verplaatsingen met de personenauto (als bestuurder en als passagier), trein en ‘bus/tram/metro’ is in 2022 significant lager dan in 2019. Het aantal verplaatsingen voor lopen is significant hoger dan in 2019.

Op weekend- en feestdagen in 2022 verschilt alleen het aantal verplaatsingen als autopassagier, te voet en met ‘overige vervoerwijzen’ significant met 2019. Het aantal verplaatsingen als passagier van een personenauto is in 2022 een vijfde lager, en ‘overige’ 42 procent lager. Lopen is de enige vervoerwijze die een hoger aantal verplaatsingen per persoon per dag laat zien in 2022 vergeleken met 2019. Die toename bedraagt 30 procent.

In tabel 3.1c is de waarde voor brom- en snorfiets vervangen door een punt omdat er te weinig waarnemingen waren.

In de tabellen 3.2a, 3.2b en 3.2c wordt het gemiddeld aantal verplaatsingen per 1.000 personen per dag vermeld naar reismotief. De tabellen hebben verder dezelfde indeling als de tabellen 3.1a, 3.1b en 3.1c voor wat betreft de dagen. Het betreft reguliere verplaatsingen in Nederland door inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag.

Het gemiddeld aantal verplaatsingen per 1.000 inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag van 6 jaar of ouder per dag verschilt in ODiN ‘alle dagen’ bij 4 motieven significant van 2021. Het aantal verplaatsingen voor ‘Van en naar het werk’, ‘Onderwijs en cursus volgen’ en ‘Recreatief totaal en overig’ zijn respectievelijk 23 procent, 27 procent en 5 procent hoger. Alleen het aantal verplaatsingen gemaakt met motief ‘Diensten en verzorging’ is in 2022 met -13 procent significant lager dan in 2021.

Op werkdagen verschillen alleen het aantal verplaatsingen met motief ‘Van en naar het werk’ en ‘Onderwijs en cursus volgen’ significant met 2021. In 2022 is het aantal verplaatsingen op werkdagen voor beide motieven een kwart hoger dan een jaar eerder.

Op weekend- en feestdagen is er alleen voor ‘Recreatief totaal en overig’ een significant verschil tussen 2022 en 2021 in het aantal verplaatsingen. Er is sprake van een toename met 8 procent. De schattingen voor ‘Zakelijk en beroepsmatig en ‘Onderwijs en cursus volgen’ zijn vervangen door puntjes omdat het aantal waarnemingen te laag was.

Welke significante verschillen zijn er in het aantal verplaatsingen gemaakt in 2022 ten opzichte van 2019? Voor ‘alle dagen’ is er een significante afname bij ‘Van en naar het werk’, ‘Zakelijk en beroepsmatig’, ‘Diensten en verzorging’ en ‘Onderwijs of cursus volgen’.
De verschillen in aantal verplaatsingen zijn respectievelijk -22, -26,-14 en -18 procent. Alleen voor het motief ‘Recreatief totaal en overig’ is het aantal verplaatsingen in 2022 significant hoger (8 procent) dan in 2019.

Op werkdagen is het aantal verplaatsingen in 2022 significant lager dan 2019 voor ‘Van en naar het werk’, ‘Zakelijk en beroepsmatig’ en ‘Onderwijs of cursus volgen’. ‘Recreatief totaal en overig’ is hier wederom significant hoger ten opzichte van 2019.

Op weekend- en feestdagen in 2022 zijn er geen significante verschillen in het aantal verplaatsingen per motief ten opzichte van 2019.

De totale reizigerskilometers zijn te ontleden in aantallen verplaatsingen en verplaatsingsafstanden. Deze paragraaf richt zich op de gemiddelde afgelegde afstand per verplaatsing naar vervoerwijze en naar motief. Evenals bij het gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag in het voorgaande hoofdstuk, is de afgelegde afstand per verplaatsing berekend met alleen reguliere verplaatsingen. Voor deze indicator wordt vooral informatie op verplaatsingsniveau gebruikt. Echter, bij de indeling naar vervoerwijze wordt voor alle reguliere verplaatsingen gekeken naar de som van de ritafstanden per ritvervoerwijze. De som van de ritafstanden (bijvoorbeeld de fiets) wordt vervolgens gedeeld door het totaal aantal verplaatsingen waarvan (in dit geval) de fiets de hoofdvervoerwijze is.

In de tabellen 4.1a, 4.1b en 4.1c wordt de gemiddelde afstand per verplaatsing in Nederland van inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag in particuliere huishoudens weergegeven naar vervoerwijze.

Uit bovenstaande tabellen volgt dat de gemiddelde afgelegde afstand per verplaatsing door inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag niet significant verschilt met 2021. Dit geldt zowel op een gemiddelde dag, een gemiddelde werkdag en een gemiddelde weekend- en/of feestdag in 2022.

Gelet op de vervoerwijzen zijn er enkele verschillen in de gemiddelde afstand per verplaatsing tussen 2022 en 2021. Voor ‘alle dagen’ en voor werkdagen is er een significante afname van de verplaatsingsafstand met de vervoerwijzen ‘bus/tram/metro’ en lopen.
Voor ‘bus/tram/metro’ is de afname op deze dagen respectievelijk 14 en 11 procent. De gemiddelde verplaatsingsafstand voor lopen is in 2022 6 procent korter op een gemiddelde dag en 9 procent op werkdagen. Op weekend- en feestdagen is er geen vervoerwijze waarvan de gemiddelde afstand per verplaatsing in 2022 significant verschilt met 2021.

Vergelijken we de gemiddelde afstanden per verplaatsing in 2022 met die in 2019 dan zien we ook significante verschillen. In 2022 is (totale) gemiddelde verplaatsingsafstand op ‘alle dagen’, op werkdagen en op ‘weekend- en feestdagen’ significant korter. Op ‘alle dagen’ was dit verschil met 2019 -19 procent, op werkdagen -22 procent en op ‘weekend- en feestdagen’ -13 procent.

De uitsplitsing naar vervoerwijze laat in 2022 twee significante verschillen in de gemiddelde afstand per verplaatsing zien met 2019. Voor ‘alle dagen’ betreft dat de verplaatsingsafstand van de auto als bestuurder (-12 procent) en van ‘bus/tram/metro’ (-14 procent).
Voor werkdagen gaat het ook om de gemiddelde verplaatsingsafstanden van autobestuurder en ‘bus/tram/metro’. Deze zijn in 2022 achtereenvolgens 15 procent korter en 13 procent korter dan in 2019.

In tabel 4.1c is de waarde voor brom- en snorfiets vervangen door een punt omdat er te weinig waarnemingen waren.

De tabellen 4.2a, 4.2b en 4.2c bevatten de gemiddelde afstand per verplaatsing naar reismotief. Daaruit blijkt dat de gemiddelde verplaatsingsafstand naar motief in ODiN 2022 naar elk type dag ten opzichte van ODiN 2021 niet significant gewijzigd is.

Per motief zijn er in 2022 drie significante verschillen gevonden in de gemiddelde verplaatsingsafstand ten opzichte van 2021. Op ‘alle dagen’ en op werkdagen is de gemiddelde verplaatsingsafstand voor ‘Recreatief totaal en overig’ in 2022 significant korter dan in 2021. Op weekend- en feestdagen in 2022 is de gemiddelde afstand per verplaatsing voor ‘Diensten en verzorging’ 61 procent korter dan het jaar ervoor.

Er zijn meer significante verschillen tussen de verplaatsingsafstanden als we 2022 vergelijken met 2019. Zo is de gemiddelde verplaatsingsafstand voor het totaal van alle motieven op alle type dagen significant korter in 2022 dan in 2019. Op ‘alle dagen’ is het verschil -19 procent, op werkdagen -22 procent en op ‘weekend- en feestdagen’ -13 procent.

Gelet op ‘alle dagen’ zijn de verplaatsingsafstanden van ‘Van en naar het werk’, ‘Zakelijk en beroepsmatig’ en ‘Recreatief totaal en overig’, in 2022 significant korter dan in 2019. Voor werkdagen zijn alleen de verplaatsingsafstanden van ‘Zakelijk en beroepsmatig’ en ‘Recreatief totaal en overig’ significant korter dan in 2019. Op weekend- en feestdagen verschilt alleen de verplaatsingsafstand van het motief ‘Recreatief totaal en overig’ significant. Deze is in 2022 15 procent korter dan in 2019.

Andere belangrijke indicatoren zijn de verkeersdeelname in het algemeen en de deelname aan het openbaar vervoer in het bijzonder. De eerste wordt berekend met verplaatsingsinformatie en voor de tweede wordt ritinformatie gebruikt.

5.1 Verkeersdeelname

Volgens de gehanteerde definitie bij ODiN neemt een persoon die één of meerdere reguliere verplaatsingen per dag maakt, deel aan het verkeer. Ook personen die enkel serieverplaatsingen of enkel vakantieverplaatsingen hebben gemaakt, tellen mee bij het bepalen van de verkeersdeelnemers. Uitzondering daarop vormen personen met uitsluitend (beroepsmatig) wegvervoer met een zwaar vrachtvoertuig; deze tellen niet mee voor de bepaling van verkeersdeelname. Ook geheel in het buitenland gemaakte verplaatsingen tellen niet mee voor het vaststellen van verkeersdeelname.

In tabel 5.1.1 is te zien dat de verkeersdeelname van inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag van 6 jaar of ouder in ODiN 2022 significant hoger is dan in ODiN 2021.

In 2022 nam 77,1 procent van de inwoners van de metropoolregio deel aan het verkeer. In 2021 was dat 75,1 procent. De verkeersdeelname is zowel onder mannen als vrouwen significant gewijzigd. Van de mannen van 6 jaar of ouder woonachtig in de metropoolregio nam gemiddeld 77,7 procent op een dag deel aan het verkeer. Van de vrouwen nam 76,6 procent deel. Dit verschil tussen beide geslachten is niet significant. Daarom kan niet worden gesteld dat mannen in 2022 vaker deelnamen aan het verkeer dan vrouwen.

Indien we de cijfers over verkeersdeelname in 2022 vergelijken met 2019, dan is sprake van significante afnames. Voor alle personen van 6 jaar of ouder ligt de verkeersdeelname 5 procent lager dan in 2019. Voor mannen is het verschil -4 procent, voor vrouwen -5 procent.

In tabel 5.1.2 is de verkeersdeelname (van uitsluitend reguliere verplaatsingen) weergegeven naar werkdagen en weekend- en feestdagen.

In 2022 is er alleen op ‘totaal alle dagen’ en ‘totaal doordeweekse dagen exclusief feestdagen’ een significante toename in verkeersdeelname vergeleken met 2021 (tabel 5.1.2). De toenames in verkeersdeelname is voor beide type dagen 3 procent. 

In vergelijking met 2019 blijkt dat er op twee type dagen een significant verschil in verkeersdeelname is vergeleken met 2022. Op ‘alle dagen‘ en op ‘doordeweekse dagen’ in 2022 was de verkeersdeelname door inwoners van de metropoolregio 5 procent lager dan in 2019.

5.2 Deelname openbaar vervoer

In tabel 5.2.1 is de deelname aan het openbaar vervoer weergegeven. Deelname aan het openbaar vervoer in ODiN betekent dat er met het openbaar vervoer minstens één reguliere rit of minstens één serieverplaatsing is gemaakt in Nederland op de invuldag.

De deelname aan het openbaar vervoer door inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag is in 2022 bijna met de helft toegenomen vergeleken met 2021. Op een gemiddelde dag in 2022 nam 10,5 procent van de inwoners van 6 jaar of ouder deel aan het openbaar vervoer. Bij mannen nam de deelname aan trein en bus, tram en metro toe met 44 procent, bij vrouwen met 50 procent. De deelname aan het openbaar vervoer door vrouwen was in 2022 significant groter dan door mannen.

We vergeleken de deelname aan het openbaar vervoer van inwoners van MRDH van 6 jaar of ouder van 2022 met 2019. De deelname aan het openbaar vervoer is in 2022 ruim een kwart lager (significant) dan in 2019. Van mannen was deelname aan het openbaar vervoer in 2022 29 procent lager dan in 2019, bij vrouwen 27 procent lager. Deze verschillen zijn significant.

Dit rapport bevat resultaten over het verplaatsingsgedrag van de personen van 6 jaar of ouder die wonen in het meerwerkgebied metropoolregio Rotterdam Den Haag. De cijfers zijn gebaseerd op respondenten uit 23 gemeenten (indeling 2022) in de provincie Zuid-Holland (zie bijlage A). De resultaten zijn weergegeven voor het totale jaar en voor verschillende selecties van dagen voor zowel 2019, 2020, 2021 en 2022. In veel gevallen zijn uitsplitsingen gemaakt naar vervoerwijze en motief. De significantie van verschillen tussen ODiN 2022 en 2021, alsmede tussen ODiN 2022 en 2019 is getoetst.

Zowel in 2020 en 2021 als in een deel van 2022 golden diverse maatregelen om de gevolgen van de coronapandemie in goede banen te leiden. Het jaar 2022 was het jaar waarin de meeste maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus SARS-CoV-19 werden beëindigd. Halverwege januari 2022 eindigde een periode met een harde lockdown. Het virus en de bijbehorende maatregelen hadden in 2022 een minder grote impact op de Nederlandse samenleving dan in de twee jaren daarvoor. 2022 was echter ook het jaar waarin Rusland haar buurland Oekraïne binnenviel (24 februari 2022) en daarmee een oorlog startte die wereldwijd (economische) gevolgen had.

ODiN 2022 laat een gewijzigd mobiliteitsbeeld zien in vergelijking met ODiN 2021 en ook met 2019. Dit geldt in 2022 in vergelijking met 2021 voor de indicatoren reizigerskilometers, aantal verplaatsingen per 1.000 inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag, en voor de verkeersdeelname en deelname aan het openbaar vervoer. Er zijn geen verschillen op het totaalniveau met betrekking tot de indicatoren totale vervoersprestatie en afgelegde afstand per verplaatsing. Als de gegevens van 2022 worden vergeleken met 2019 dan blijkt er tussen deze twee jaren op vele punten een significant gewijzigd mobiliteitsbeeld te zijn bij alle onderzochte indicatoren. Hieronder volgt nog informatie over de belangrijkste verschillen tussen met name 2022 en 2021.

Verkeersdeelname

De verkeersdeelname van inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag van 6 jaar of ouder is in 2022 significant hoger dan in 2021. In 2022 nam 77 procent van de inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag deel aan het verkeer tegen 75 procent in 2021. Een toename van de verkeersdeelname is ook te zien voor specifiek de doordeweekse dagen (exclusief feestdagen). Er is ook een significant verschil in deelname aan het openbaar vervoer tussen 2022 en 2021 (toename van 47 procent). De verkeersdeelname in 2022 vergeleken met 2019 laat zien dat deze 5 procent onder het niveau van 2019 zit. Voor de deelname aan het openbaar vervoer bedraagt het verschil tussen 2022 en 2019 -28 procent.

Totale vervoersprestatie

Het totale aantal reizigerskilometers in de metropoolregio Rotterdam Den Haag verschilt in 2022 niet significant met ODiN 2021. In 2022 is de totale vervoersprestatie in MRDH bijna 20,9 miljard reizigerskilometers. De vervoersprestatie nam in 2022 wel significant toe voor trein, ‘bus/tram/metro’ en fiets. De totale vervoersprestatie nam significant af voor lopen en voor ‘overig (inclusief bestelauto)’. Vergeleken met 2021 was er geen significant verschil in de totale vervoersprestatie voor de personenauto (beide: als bestuurder of als passagier) in 2022. Ten opzichte van 2019 is de totale vervoersprestatie in 2022 significant lager (-20 procent). De vervoersprestatie van de meeste modaliteiten is in 2022 significant lager dan in 2019 alleen voor lopen is die significant hoger. Er is geen verschil tussen de totale vervoersprestatie van de fiets en brom-/snorfiets in 2022 en 2019.

Reguliere reizigerskilometers

Het totale aantal reguliere reizigerskilometers afgelegd door inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag is in 2022 significant toegenomen met 7 procent tot bijna 20,3 miljard kilometer. Uit de verdeling naar vervoerwijze blijkt dat de toename van het aantal reizigerskilometers relatief het grootst is voor de trein en ‘bus/tram/metro’. Er is geen significant verschil gevonden in aantal reizigerskilometers gereisd met een personenwagen als bestuurder of als passagier tussen 2022 en 2021.

Het totaal aantal reguliere reizigerskilometers in 2022 ten opzichte van 2019 is significant lager (-19 procent). De reizigerskilometers van alle vervoerwijzen met uitzondering van fiets en brom-/snorfiets verschillen significant met 2019. Over het algemeen zijn de reizigerskilometers in 2022 significant lager (ook voor de personenauto). Uitzondering is lopen. De kilometers te voet zijn in 2022 significant hoger dan in 2019.

Gelet op de reizigerskilometers naar motief valt op dat in 2022 het aantal kilometers voor ‘Van en naar het werk’ bijna een derde hoger is dan in 2021. Echter vergeleken met 2019 is dit aantal reizigerskilometers een kwart lager. Met uitzondering van ‘Winkelen en boodschappen doen’ zijn het aantal reizigerskilometers voor alle motieven in 2022 significant lager dan in 2019, ongeacht type dag.

Gemiddeld aantal verplaatsingen

In ODiN 2022 is het gemiddeld aantal reguliere verplaatsingen per 1.000 inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag op een gemiddelde dag significant hoger (7 procent) dan in ODiN 2021. Op werkdagen (doordeweekse dagen exclusief feestdagen) is het gemiddeld aantal verplaatsingen ook 7 procent hoger ten opzichte van 2021. Op weekend- en feestdagen is er geen significant verschil in het gemiddeld aantal verplaatsingen tussen beide jaren. Op gemiddelde dagen en werkdagen in 2022 is het aantal verplaatsingen van de openbaar vervoermodaliteiten en de fiets per inwoner significant hoger dan in 2021. De verplaatsingen te voet zijn significant lager.

Uit een vergelijking van de resultaten tussen 2022 en 2019 blijkt dat op een gemiddelde dag het aantal verplaatsingen per inwoner niet significant is gewijzigd. Voor veel modaliteiten zien we wel significante wijzigingen. Het aantal verplaatsingen is dan in 2022 significant lager dan in 2019. Het aantal loopverplaatsingen is juist een kwart hoger dan in 2019. Een zelfde patroon is terug te vinden op werkdagen en in mindere mate ook op weekend- en feestdagen.

Gemiddelde afstand per verplaatsing

De gemiddelde afstand per reguliere verplaatsing op een gemiddelde dag, een gemiddelde werkdag en op een gemiddelde weekend- en/of feestdag in 2022 verschilt niet significant van ODiN 2021. Gelet op de vervoerwijzen zijn er wel enkele verschillen. Voor een gemiddelde dag en een gemiddelde werkdag is er sprake van een significante afname van de verplaatsingsafstand bij de vervoerwijzen ‘bus/tram/metro’ en lopen. Per motief bekeken is de afstand per verplaatsing voor ‘Recreatief totaal en overig’ in 2022 significant gewijzigd en korter in vergelijking met 2021. Dit geldt voor een gemiddelde dag en een gemiddelde werkdag.

Vergeleken met 2019 is de totale gemiddelde afstand per verplaatsing op ‘alle dagen’, op werkdagen en op weekend- en feestdagen in 2022 significant korter. Op ‘alle dagen’ was dit verschil -19 procent, op werkdagen -22 procent en op weekend- en feestdagen -13 procent.

In deze rapportage over de metropoolregio Rotterdam Den Haag zijn de cijfers gebaseerd op respondenten uit 23 gemeenten (indeling 2022) in de provincie Zuid-Holland. In tabel A.1 staat de in de steekproef toegepaste indeling van het betreffende meerwerkgebied in regio's, met vermelding van gemeentecodes en wijknummers.

In deze bijlage staan de schattingen (waarden) van de resultaten van ODiN 2022 uit hoofdstuk 2 vermeld samen met de onder- en bovengrens van het betrouwbaarheidsinterval en de relatieve marge in procenten. De onder- en bovengrens begrenzen het interval waarvan met 95% zekerheid verwacht wordt dat de werkelijke waarde er binnen ligt.

Het aantal reizigerskilometers per jaar zoals gepresenteerd in hoofdstuk 2 is onder andere ook afhankelijk van het aantal dagen van het jaar en bijvoorbeeld het aantal werkdagen in een jaar. Onderstaand overzicht geeft daarin enig inzicht.