2. Zorguitgaven ZVW en WLZ stijgen verder

De zorguitgaven aan de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet Langdurige Zorg (WLZ) zijn de afgelopen jaren verder gestegen. De Zvw er voor de medische kosten die vergoed worden uit het basispakket en de WLZ is bedoeld voor langdurige zorg zoals verzorgings- en verpleegtehuis. In de coronajaren 2020 en 2021 was er een afvlakking van de groei te zien van deze reguliere zorgkosten. Vanwege corona werd er, naast de reguliere uitkeringen in natura, echter op verschillende wijzen extra geld uitgegeven aan gezondheidszorg binnen de Zvw en WLZ. In deze jaren zijn de uitgaven aangevuld met een continuïteitsbijdrage, compensatie meerkosten, en de catastroferegeling. Als deze extra uitgavenposten binnen de WLZ en Zvw ook worden meegenomen, dan wordt de zichtbare afvlakking in zorguitgaven teniet gedaan en stijgen de zorgkosten op dezelfde voet door als voor de coronacrisis. Een hoge piek in zorguitgaven tijdens de coronacrisis is uitgebleven.

Bijzondere regelingen binnen Zvw en WLZ in 2020 en 2021

Er zijn op verschillende manieren extra uitgaven gedaan binnen de Zvw en WLZ tijdens de coronajaren.

Continuïteitsbijdrage

De continuïteitsbijdrage (CB) is een compensatieregeling waarbij zorgaanbieders een bijdrage ontvangen voor niet-geleverde reguliere zorg (oftewel gederfde omzet) vanwege corona. Hiermee wordt financiële continuïteit geborgd en gegarandeerd dat de zorginfrastructuur ook na de crisis beschikbaar is. In 2020 is er voor de Zvw 2,3 miljard euro uitgegeven en in 2021 was dit 0,2 miljard euro. Voor de WLZ was dit 0,5 miljard euro in 2020 en 0,4 miljard euro in 2021.

Compensatie Meerkosten

De compensatie Meerkosten (MK) is een regeling waarbij zorgaanbieders een bijdrage ontvangen vanwege extra gemaakte kosten vanwege corona. Bijvoorbeeld extra uitgaven aan persoonlijke beschermingsmiddelen in de zorg. Ook kan er gedacht worden aan de kosten voor het bewust leeg en beschikbaar houden van zorgcapaciteit voor coronapatiënten. Voor de Zvw is er zowel in 2020 als in 2021 0,8 miljard euro aan uitgegeven. Voor de WLZ was dit 0,7 miljard euro in 2020 en 0,2 miljard euro in 2021.

Catastroferegeling

De zogenaamde catastroferegeling is opgenomen zodat zorgverzekeraars aanspraak kunnen maken op een extra bijdrage vanuit de rijksoverheid in het geval van een catastrofe zoals een pandemie, deze regeling is alleen van toepassing op de Zvw en niet op de WLZ. Een zorgverzekeraar dient aannemelijk te maken dat ze extra geld aan zorg hebben uitgegeven boven de verwachte uitgaven. In 2021 is er 2,7 miljard euro uitgegeven aan deze regeling.

Ontwikkeling uitgaven Zvw

Ontwikkeling uitgaven WLZ

Figuur 2.2 laat de ontwikkeling zien van de zorguitgaven aan de WLZ. De afvlakking die bij de Zvw zichtbaar was, is minder zichtbaar bij de WLZ. Wel geldt net zoals bij de Zvw, als de continuïteitsbijdrage en compensatie meerkosten worden meegenomen dan stijgen de uitgaven in het kader van de WLZ op precies dezelfde voet door als voor de coronacrisis. De totale uitgaven aan de WLZ waren in 2019 21,7 miljard euro, in 2020 24,0 miljard euro, en in 2021 26,2 miljard euro.