9. Conclusie
In 2020 werd de wereld geconfronteerd met COVID-19 wat leidde tot een krimp van het bruto binnenlands product van 3,8 procent. Het herstel in 2021 was echter krachtig. In het voorjaar van 2021 werden de maatregelen tegen de verspreiding van het virus geleidelijk versoepeld. Hierdoor gingen consumenten meer uitgeven. Ook de internationale handel trok verder aan. Daarnaast heeft de Nederlandse overheid ook in 2021 met steunpakketten ondernemers en werknemers ondersteund. De economische groei in 2021 was de grootste na 1999 (5,0 procent). In vergelijking met de vorige crisis in 2009 is de economie veel sneller hersteld. Ten opzichte van 2019 bedroeg de groei in 2021 bijna 1 procent.
De economische groei in 2021 is dan ook voor ruim twee derde te danken aan het grotere handelssaldo en de hogere consumptie door huishoudens. Daarnaast was de bijdrage van de overheidsbestedingen substantieel.
De groei van de Nederlandse economie in 2021 was kleiner dan in de meeste van de ons omringende landen (België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk) en ook kleiner dan gemiddeld in de Europese Unie. Maar de krimp in 2020 was ook kleiner. In vergelijking met onze buurlanden herstelde de Nederlandse economie sterker.
Achter het positieve macrobeeld van de Nederlandse economie schuilen echter grote verschillen tussen bedrijfstakken. De zwaarst getroffen branches door corona in 2020, zoals de horeca, de recreatie- en cultuursector, de reis- en uitzendbranche vertoonden deels herstel in 2021, maar vooral de horeca, de recreatie- en cultuursector en de reisbranche bleven nog ver verwijderd van het niveau van pre-corona. Daarentegen lag de productie van de industrie in 2021 op recordniveau. Ook de detailhandel groeide verder na in 2020 al een recordgroei genoteerd te hebben.
Het aantal faillissementen daalde verder tot een historisch laag niveau, mede doordat de steun van de overheid voor bedrijven ook in 2021 doorliep. Alleen in 1990 was het aantal faillissementen net wat lager dan in 2021. De arbeidsmarkt was in 2021 ongekend krap; de werkloosheid was historisch laag en het aantal openstaande vacatures bereikte een recordniveau. Het aantal openstaande vacatures overtrof in 2021 ook voor het eerst het aantal werklozen.
Ook in 2021 was er geen sprake van een afkoelende woningmarkt. In tegendeel, de prijsstijgingen liepen alleen maar op en de prijsindex bestaande koopwoningen bereikte in 2021 het hoogste niveau sinds de meting in 1995 begon.
De Nederlandse conjunctuur verbeterde in 2021 sterk, maar de verbetering stagneerde vanaf oktober. De vooruitzichten zijn onzeker. Onduidelijk is ook wat de impact van corona zal zijn. De groei kan ook in de knel komen doordat steeds meer ondernemers aangeven belemmerd te worden door een tekort aan productiemiddelen, materiaal en ruimte. De belemmering waarmee ondernemers het meest mee werden geconfronteerd was echter personeelstekort. Ook zakte het vertrouwen van consumenten eind 2021 weg en daalde begin 2022 verder. Hierdoor zijn consumenten weer net zo somber als in de periode april-november 2020. Verder liepen zowel de producenten- als de consumentenprijzen sterk op.