4. Totaalbeeld
Meer dan 400 duizend nieuwe warmtepompen in de periode 2022-2024
In de periode 2022–2024 zijn er door fabrikanten en importeurs in totaal 431 duizend warmtepompen verkocht (exclusief airco’s, maar inclusief warmtepompboilers). In dezelfde periode zijn 238 duizend warmtepompen gesubsidieerd via de ISDE. Uit energielabels blijkt dat er in de nieuwbouw 137 duizend individuele warmtepompen zijn geplaatst en dat 27 duizend woningen en niet-woningen zijn aangesloten op een collectieve warmtepomp.
Wanneer we de verkoopcijfers vergelijken met cijfers uit de ISDE en ontwikkelingen in de nieuwbouw, valt op dat ze verschillende jaar-op-jaartrends laten zien. De leveranciers verkochten achtereenvolgens 127 duizend, 180 duizend, en 125 duizend warmtepompen (exclusief airco’s) in 2022, 2023 en 2024. In dezelfde periode nam het aantal warmtepompen geïnstalleerd met de ISDE-regeling (uitsluitend bestaande bouw) toe van 49 duizend in 2022 naar 100 duizend in 2023 en 90 duizend in 2024. Het aantal individuele warmtepompen geïnstalleerd in de nieuwbouw was in dezelfde periode relatief stabiel met 40 tot 50 duizend nieuwe installaties per jaar.
| Jaar | 2022 (Aantal) | 2023** (Aantal) | 2024** (Aantal) |
|---|---|---|---|
| Verkochte warmtepompen (leveranciers) | 127000 | 180000 | 125000 |
| Geïnstalleerde warmtepompen met ISDE | 49000 | 100000 | 90000 |
| Individuele warmtepompen in nieuwbouw | 46000 | 48000 | 43000 |
| ** Nader voorlopig | |||
Belangrijk om op te merken is dat de verkoopcijfers gaan over verkoop door fabrikanten en importeurs – het begin van de verkoopketen. De cijfers uit de ISDE en energielabels hebben betrekking op het einde van de keten – het moment van installatie bij de eindgebruiker of oplevering van de woning in het geval van nieuwbouw. Hier tussenin bevinden zich in de meeste gevallen groothandelaren en installateurs. De warmtepompenbranche zag in de afgelopen jaren vermoedelijk sterke fluctuaties in voorraden. In 2022 waren er tekorten door problemen in de toeleveringsketen en een sterke toename van de vraag naar warmtepompen in de bestaande bouw door de hoge energieprijzen, waardoor de voorraden bij groothandelaren en installateurs zeer laag waren. Begin 2023 waren de leveringsproblemen voorbij en vulden groothandelaren en installateurs hun voorraden weer. In de loop van 2023 namen de energieprijzen weer wat af en stabiliseerde de vraag naar warmtepompen (Vereniging Warmtepompen, 2024). Dit is een mogelijke verklaring voor het verschil in trend tussen de verkoopcijfers enerzijds en de ISDE en ontwikkelingen in de nieuwbouw anderzijds.
In 2024 werden de meeste warmtepompen geplaatst in bestaande gebouwen. Van de in 2024 geïnstalleerde individuele, kleine warmtepompen ging naar schatting 95 procent naar woningen en 5 procent naar overige gebouwen. Van de warmtepompen bij woningen ging ongeveer twee derde naar bestaande woningen en een derde naar nieuwbouw. Voor grote, collectieve warmtepompen is het op basis van de beschikbare gegevens niet mogelijk een goede inschatting te maken van de verdeling naar sectoren.
De verkoop van hybride warmtepompen – een warmtepomp die samenwerkt met een CV-ketel op aardgas – is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Hybride warmtepompen worden uitsluitend toegepast in de bestaande bouw, omdat de nieuwbouw sinds 2019 volledig aardgasvrij is. Volgens de verkoopcijfers van leveranciers zijn er 128 duizend hybride warmtepompen verkocht in de periode 2022-2024. Volgens de ISDE-gegevens zijn er 117 duizend warmtepompen geïnstalleerd. Een vergelijking tussen de ISDE-gegevens en slimme-meterdata voor warmtepompen suggereert echter dat het aantal hybride warmtepompen volgens de ISDE waarschijnlijk een onderschatting is (zie paragraaf 2.4).
Meer dan 700 duizend woningen elektrisch verwarmd in 2024
Uit analyses op woningniveau blijkt dat eind 2024 in totaal 707 duizend woningen elektrisch verwarmd werden. Daarvan verbruiken er 402 duizend woningen helemaal geen aardgas (meer) en 103 duizend hebben een laag (minder dan 300 m3) en niet-seizoensafhankelijk aardgasverbruik, wat suggereert dat ze in de meeste gevallen alleen aardgas gebruiken voor koken en/of tapwaterverwarming. Nieuwbouwwoningen opgeleverd gedurende het verslagjaar 2024 zijn hierbij om methodologische redenen niet meegeteld. Als deze woningen wel meegeteld zouden worden zou het aantal elektrisch verwarmde woningen uitkomen op bijna 760 duizend.
Schattingen op basis van verkoopcijfers komen uit op een totaal aantal van 736 duizend warmtepompen (exclusief airco’s, maar inclusief warmtepompboilers), waarvan 700 duizend bij woningen en waarvan minimaal 128 duizend hybride warmtepompen (CBS StatLine, 2025c). Deze cijfers zijn om meerdere redenen niet één op één vergelijkbaar met de uitkomsten op woningniveau. Ten eerste vallen onder elektrisch verwarmde woningen ook woningen die verwarmen met een airco of een ander type elektrische verwarmingsinstallatie. Ten tweede kan één warmtepomp meerdere woningen van warmte voorzien, of kan één (grote) woning meerdere warmtepompen hebben. Ten derde is de definitie van een ‘hybride warmtepomp’ in de verkoopcijfers niet gelijk aan de categorie ‘elektrisch verwarmd met aardgasverbruik’. Ook zijn er geen verkoopcijfers beschikbaar van hybride warmtepompen verkocht in 2021 en eerder.