Auteur: Jaap Walhout, Sebastiaan Looijen

Onderwijsachterstandenindicator Primair Onderwijs – Scholen; 2019–2022

Plausibiliteitsanalyses

Over deze publicatie

Deze publicatie beschrijft en analyseert verschillen in onderwijsachterstandsscores van scholen in het primair onderwijs tussen de jaren 2021 en 2022, en ontwikkelingen in onderwijsscores en de onderliggende omgevingskenmerken van leerlingen over de jaren 2019 tot en met 2022.

1. Inleiding

In het kader van het in 2019 in werking getreden nieuwe onderwijsachterstandenbeleid, publiceert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) jaarlijks per basisschoolvestiging (hierna: school) een onderwijsachterstandsscore (hierna: achterstandsscore). Deze achterstandsscores drukken de verwachte onderwijsachterstand op scholen uit, op basis waarvan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) het onderwijsachterstandenbudget over scholen verdeelt. Om de juistheid van deze scores vast te stellen, voert het CBS jaarlijks plausibiliteitsanalyses uit. Dit rapport is een weergave van deze analyses gebaseerd op gegevens voor de jaren 2019 tot en met 2022. 

Het CBS spreekt van een verwachte onderwijsachterstand als leerlingen door ongunstige omgevingskenmerken slechter presteren op school dan ze bij een gunstigere situatie zouden kunnen. Het CBS berekent ieder jaar per leerling een onderwijsscore die de onderwijsachterstand weergeeft gegeven diverse omgevingskenmerken. Deze omgevingskenmerken betreffen het opleidingsniveau van zowel de moeder als de vader, het land van herkomst van de ouders, of ouders in de schuldsanering zitten, de verblijfsduur van de moeder in Nederland, en het gemiddelde opleidingsniveau van moeders van leerlingen op school. 

Het CBS vertaalt onderwijsscores van leerlingen met behulp van een in de wet1) vastgelegde formule naar achterstandsscores voor scholen. Het CBS telt per school de scores op van de leerlingen van die school die landelijk gezien tot de vijftien procent laagst scorende leerlingen behoren. Dit is de bruto achterstandsscore. Op die bruto achterstandsscore wordt een drempelwaarde in mindering gebracht, om versnippering van het budget tegen te gaan. Hierdoor ontvangen alleen de scholen met een relatief hoge achterstandsscore middelen. De drempelwaarde is afhankelijk van het totaal aantal leerlingen op school: hoe meer leerlingen, hoe hoger de drempel. Na aftrek van de drempel heeft elke school een netto achterstandsscore. Netto achterstandsscores kleiner dan nul worden vervangen door nul.

Deze publicatie beschrijft en analyseert de ontwikkeling van onderwijsachterstanden, onderwijsscores en de onderliggende omgevingskenmerken. Hierbij besteden we in het bijzonder aandacht aan veranderingen in de verdelingen over de jaren en de herijking van de methode waarmee de achterstandsscores worden berekend. Een nadere uitleg over de berekening van de achterstandsscores en hoe die van jaar op jaar kunnen variëren is te lezen in de brochure “Fluctuaties achterstandsscores scholen”2).

In hoofdstuk 2 worden de gebruikte data en methoden uiteengezet. Hoofdstuk 3 beschrijft ontwikkelingen in de omgevingskenmerken en frequentie, type imputatie van onderwijsscores. Veranderingen in onderwijsscores staan centraal in hoofdstuk 4. Hoofdstuk 5 presenteert ontwikkelingen in onderwijsachterstanden. Hoofdstuk 6 geeft een samenvatting en conclusies. 

1) Artikel 27 Besluit Bekostiging WPO.
2) Zie https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2021/13/fluctuaties-achterstandsscores-scholen.

2. Data en methoden

2.1 Selectie en afbakening onderzoeksdata

Voor het uitvoeren van deze plausibiliteitsanalyses gebruiken we hetzelfde databestand als voor de jaarlijkse berekening van de achterstandsscores per school. Dit bestand bevat de gegevens van alle bekostigde basisschoolleerlingen op 1 oktober 2019 tot en met 1 oktober 2021 en 1 februari 2022. 

2.2 Gebruikte methoden

Om ontwikkelingen in de verschillende variabelen in kaart te brengen, maken we voornamelijk gebruik van frequentieanalyses. 

Bij deze analyses bekijken we in hoeverre de frequentieverdelingen over de jaren heen dezelfde patronen volgen. We laten de frequentieverdelingen zien voor de onderwijs- en achterstandsscores en voor de gebruikte omgevingskenmerken. We kijken voornamelijk naar de relatieve frequentie omdat groepen van verschillende grootte daarmee makkelijk zijn te vergelijken. Bij de analyse van de achterstandsscores wordt ook gekeken naar de verschillen per school tussen de jaren 2021 en 2022.

2.3 Herijking onderwijsachterstandenindicator

In de voorgaande jaren van de plausibiliteitsanalyse vertoonden de resultaten weinig fluctuatie. Dit was het gevolg van het gebruik van hetzelfde model en de berekening op hetzelfde peilmoment in elk jaar. In deze plausibiliteitsanalyse is dit echter veranderd. Allereerst is het peilmoment van deze analyse februari 2022, waar het voorgaande peilmoment in oktober 2021 lag. Dit betekent dat er minder tijd zit tussen de laatste twee jaren in de analyses dan voorheen en dat deze betrekking hebben op hetzelfde schooljaar. In principe zou dit moeten leiden tot kleinere verschillen. Ten tweede is er een herijking van het gebruikte model uitgevoerd. Het doel van de herijking is het actueel houden van het model en dat het gebruikte model ontwikkelingen in de populatie in de tijd blijft volgen. Bij deze herijking stonden vooral de coëfficiënten en schaalwaarden van het model van de po-indicator centraal. Daarnaast is gekeken naar het effect van het meenemen van extra asielinstroom gegevens voor de identificatie van asielzoekers en statushouders. Doordat in het herijkte model de coëfficiënten en schaalwaarden zijn veranderd, treden er daardoor ook grotere verschillen op in 2022 ten opzichte van de voorgaande jaren.

3. Analyse verklarende variabelen

In dit hoofdstuk bekijken we de relatieve frequentie van de gebruikte omgevingskenmerken. We bekijken eveneens hoe vaak de onderwijsscores zijn geïmputeerd.

3.1 Opleidingsniveau van ouders

Het opleidingsniveau van ouders is een belangrijk kenmerk voor het berekenen van de onderwijsscores. Voor het opleidingsniveau wordt gebruikgemaakt van bestaande onderwijsregistraties zoals die in het Stelsel van Sociaal-statistische Bestanden (SSB) van het CBS aanwezig zijn.

De onderwijsregistratie in het SSB is echter incompleet voor een deel van de Nederlandse bevolking. Het opleidingsniveau is vaker onbekend voor oudere mensen, mensen met een lager opleidingsniveau en mensen die (een deel van) hun opleiding in het buitenland hebben gevolgd. De onbekende opleidingsniveaus worden alsnog bepaald met een statistische methode die imputatie wordt genoemd. Bij het imputeren wordt gebruik gemaakt van andere kenmerken die wel bekend zijn uit registraties en die samenhangen met het opleidingsniveau van een persoon, zoals het inkomen en (indien bekend) het opleidingsniveau van de partner. Op basis van een aantal kenmerken wordt een voorspelling gemaakt van de onbekende opleidingsniveaus. Op individueel niveau zal deze voorspelling niet altijd kloppen, maar gemiddeld over grotere groepen mensen geven de imputaties een betrouwbare schatting van de werkelijke verdeling van het opleidingsniveau. 

De figuren 3.1.1 en 3.1.2 geven de relatieve frequentie weer van de opleidingsniveaus van ouders uitgesplitst naar jaar. De figuren laten zien dat ouders, vooral moeders, in de loop der jaren vaker hoger opgeleid zijn en minder vaak mbo-4 opgeleid zijn. 

3.1.1 Opleidingsniveau vader
Opleidingsniveau vader2019202020212022
Onbekend omdat deze ouder onbekend is, of het kind niet voorkomt in de BRP5,45,15,15,4
Hbo-, wo-master, doctor14,314,514,814,7
Hbo-, wo-bachelor2223,123,423,3
Havo, vwo5,75,75,65,7
Mbo420,619,719,119
Mbo2 en mbo317,417,117,217,2
Vmbo-g/t, avo onderbouw2222
vmbo-b/k, mbo17,37,277,1
Basisonderwijs5,35,75,85,7
 

3.1.2 Opleidingsniveau moeder
Opleidingsniveau moeder2019202020212022
Onbekend omdat deze ouder onbekend is, of het kind niet voorkomt in de BRP1,41,21,31,6
Hbo-, wo-master, doctor16,316,817,217,2
Hbo-, wo-bachelor26,428,228,328,3
Havo, vwo4,84,64,64,5
Mbo420,219,719,319,2
Mbo2 en mbo316,114,914,914,9
Vmbo-g/t, avo onderbouw2,42,42,32,3
vmbo-b/k, mbo16,26,25,85,8
Basisonderwijs6,266,36,2

3.2 Herkomst

De figuren 3.2.1 en 3.2.2 tonen de relatieve frequentie van de herkomstcategorie uitgesplitst naar jaar. Hierbij krijgt een kind waarvan één van de ouders als herkomst Nederland heeft, ook Nederland als herkomst. Het aandeel kinderen met “Overig Afrika, overig Azië, overig Latijns-Amerika” als herkomst is de afgelopen jaren geleidelijk gestegen. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn de instroom van kinderen vanuit Syrië en de instroom van kennismigranten uit onder meer India.  Ook het aandeel kinderen uit (nieuwe) EU-landen is gestegen. Door deze stijgingen daalt het aandeel kinderen met Nederlandse herkomst. De aandelen kinderen in de overige herkomstcategorieën bleven grofweg gelijk.

3.2.1 Herkomst
Herkomst2019202020212022
Nederland78,778,177,477,2
EU-15, andere ontwikkelde economieën1,61,61,71,7
Nieuwe EU-landen en economieën in transitie2,62,82,93
Noord-Afrika4,44,44,44,4
Oost-Azië1,41,51,51,5
Overig Afrika, overig Azië, overig Latijns Amerika5,55,86,16,3
Suriname en (voormalige) Nederlandse Antillen2,42,42,52,5
Turkije3,13,13,23,2
Onbekend0,30,30,20,3

3.2.2 Herkomst (zonder Nederland)
Herkomst2019202020212022
EU-15, andere ontwikkelde economieën1,61,61,71,7
Nieuwe EU-landen en economieën in transitie2,62,82,93
Noord-Afrika4,44,44,44,4
Oost-Azië1,41,51,51,5
Overig Afrika, overig Azië, overig Latijns Amerika5,55,86,16,3
Suriname en (voormalige) Nederlandse Antillen2,42,42,52,5
Turkije3,13,13,23,2
Onbekend0,30,30,20,3

3.3 Verblijfsduur van de moeder 

Figuur 3.3.1 geeft de relatieve frequentie van de verblijfsduur van de moeder van het kind uitgesplitst naar jaar weer. Het aandeel moeders met een verblijfsduur van 5 tot 10 jaar is door de eerder beschreven stijging van de instroom van migranten licht toegenomen. Hierdoor is het aandeel verblijfsduur langer dan 10 jaar gedaald.

3.3.1 Verblijfsduur moeder
Verblijfsduur moeder2019202020212022
>1090,690,49090
5-10jr4,34,655,2
0-5jr5,1554,8

3.4 Ouders in de schuldsanering

Figuur 3.4.1 toont het percentage leerlingen met ouders in de schuldsanering uitgesplitst naar jaar. Het aandeel kinderen met ouders in de schuldsanering is de afgelopen jaren gedaald. Dit is waarschijnlijk het gevolg van dat het economisch de laatste jaren tot aan de coronacrisis steeds beter ging en de werkloosheid steeds verder is gedaald. 

3.4.1 Leerlingen met ouders in de schuldsanering
Leerlingen met ouders in de schuldsanering2019202020212022
0,70,60,50,5

3.5 Gemiddeld opleidingsniveau van moeders op school

Figuur 3.5.1 laat de relatieve frequentie zien van het gemiddelde opleidingsniveau van de moeders op school uitgesplitst naar jaar. Het gemiddelde opleidingsniveau van de moeders op school is de laatste jaren gestegen. Dit is in lijn met de eerdere geconstateerde stijging van het opleidingsniveau van moeders.  

3.5.1 Gemiddelde opleidingsniveau van moeders op school
Gemiddelde opleidingsniveau van moeders op school2019 (Dichtheid)2020 (Dichtheid)2021 (Dichtheid)2022 (Dichtheid)
00,001710,004040,000380
0,01076320939334640,001640,004463e-040
0,02152641878669280,001610,004850,000231e-05
0,03228962818003910,001620,005180,000172e-05
0,04305283757338550,001640,005450,000144e-05
0,05381604696673190,001690,005630,000137e-05
0,06457925636007830,001740,005740,000150,00012
0,07534246575342470,001810,005772e-042e-04
0,0861056751467710,001910,005743e-040,00032
0,09686888454011740,002040,005650,000450,00051
0,1076320939334640,002230,005510,000660,00078
0,118395303326810,002470,005340,000970,00115
0,1291585127201570,002760,005170,001370,00164
0,1399217221135030,00310,005030,001880,00225
0,1506849315068490,003480,004940,002510,00299
0,1614481409001960,003880,004940,003260,00383
0,1722113502935420,004270,005080,00410,00474
0,1829745596868880,004650,005390,005020,00568
0,1937377690802350,005010,005880,005970,0066
0,2045009784735810,005340,006540,006910,00746
0,2152641878669280,005660,007370,007810,00822
0,2260273972602740,005970,008320,008610,00884
0,236790606653620,006280,009310,009280,00932
0,2475538160469670,006580,010270,009790,00966
0,2583170254403130,006890,011130,010120,00987
0,269080234833660,00720,011790,010260,00997
0,2798434442270060,007490,012220,010220,01001
0,2906066536203520,007770,012390,010010,01002
0,3013698630136990,008040,01230,009640,01001
0,3121330724070450,00830,011970,009160,01001
0,3228962818003910,008570,011460,008590,01004
0,3336594911937380,008880,010810,007990,01011
0,3444227005870840,009260,01010,007380,01021
0,3551859099804310,009740,009390,006790,01033
0,3659491193737770,010350,008750,006270,01046
0,3767123287671230,011090,008230,005840,01055
0,387475538160470,011990,007870,005530,01059
0,3982387475538160,013010,007710,005350,01054
0,4090019569471620,014150,007770,005310,01036
0,4197651663405090,015370,008050,00540,01004
0,4305283757338550,016620,008550,005610,00961
0,4412915851272020,017870,009240,005890,00907
0,4520547945205480,019060,010130,006210,00848
0,4628180039138940,020160,01120,006530,00789
0,4735812133072410,021130,012430,006810,00735
0,4843444227005870,021950,013790,007040,00692
0,4951076320939330,022580,015240,007240,00664
0,505870841487280,0230,016720,007420,00656
0,5166340508806260,023220,018180,007610,00671
0,5273972602739730,023230,019550,007850,00712
0,5381604696673190,023060,020770,008170,0078
0,5489236790606650,022750,02180,008590,00877
0,5596868884540120,022360,022570,009120,01001
0,5704500978473580,021950,023090,009770,01149
0,5812133072407040,021610,023380,010520,01313
0,5919765166340510,021440,023450,011370,01486
0,6027397260273970,02150,023330,012280,01658
0,6135029354207440,021840,023060,013250,01819
0,624266144814090,022480,022690,014240,01959
0,6350293542074360,023420,022260,015230,02071
0,6457925636007830,024650,021820,01620,02151
0,6565557729941290,026110,02140,017140,022
0,6673189823874750,027740,021070,018010,02219
0,6780821917808220,029460,020890,018830,02217
0,6888454011741680,031170,020920,019610,02203
0,6996086105675150,032780,021230,020360,02186
0,7103718199608610,034190,021930,021140,02179
0,7211350293542070,03530,023050,021970,02188
0,7318982387475540,036040,024640,022920,02218
0,74266144814090,036350,026690,024020,02268
0,7534246575342460,036240,029170,025260,02335
0,7641878669275930,035760,031970,026620,02415
0,7749510763209390,034940,034950,028050,02498
0,7857142857142860,033890,037910,029460,02576
0,7964774951076320,032680,040640,030770,02639
0,8072407045009780,031430,042910,031880,02679
0,8180039138943250,030240,044540,032710,02689
0,8287671232876710,029190,045360,03320,02665
0,8395303326810180,028370,045330,033320,02611
0,8502935420743640,027840,04440,03310,02531
0,861056751467710,027660,042760,032590,02436
0,8718199608610570,027850,040650,031890,02343
0,8825831702544030,028440,03830,031110,02267
0,8933463796477490,029370,0360,030410,02223
0,9041095890410960,030580,0340,029920,02222
0,9148727984344420,0320,032510,029750,02272
0,9256360078277890,033570,031680,030,02377
0,9363992172211350,035210,031570,030710,02533
0,9471624266144810,036880,032210,03190,02732
0,9579256360078280,038530,033520,033540,0296
0,9686888454011740,040160,035430,035550,03201
0,979452054794520,041780,037810,037830,03437
0,9902152641878670,043420,040540,040250,03652
1,000978473581210,045120,043490,042660,03834
1,011741682974560,04690,046550,044940,03979
1,022504892367910,048790,049620,046950,04095
1,033268101761250,050780,052630,048640,04193
1,04403131115460,052890,055520,049980,04289
1,054794520547950,055090,058240,050990,04401
1,065557729941290,057390,060740,051720,04545
1,076320939334640,059750,0630,052240,04728
1,087084148727980,062170,064970,052630,04953
1,097847358121330,064610,066650,052990,05215
1,108610567514680,067020,0680,05340,05501
1,119373776908020,069350,069030,053940,05798
1,130136986301370,071550,069730,05470,06088
1,140900195694720,073580,07010,055750,06362
1,151663405088060,075420,070180,057140,06611
1,162426614481410,077080,070070,058910,0684
1,173189823874760,07860,069850,061050,07058
1,18395303326810,080070,069650,063490,07274
1,194716242661450,081540,069610,066110,07499
1,205479452054790,083040,069860,068760,07735
1,216242661448140,084550,070510,071290,07983
1,227005870841490,0860,071640,073540,08233
1,237769080234830,087260,073250,075380,08473
1,248532289628180,088190,075320,076760,08689
1,259295499021530,088690,077770,077660,08867
1,270058708414870,088680,08050,078140,08998
1,280821917808220,08820,083380,078340,09083
1,291585127201570,087380,086310,078420,09129
1,302348336594910,086450,08920,078590,09156
1,313111545988260,085750,092020,079110,09191
1,32387475538160,08560,094740,080170,0926
1,334637964774950,086280,097380,081930,09387
1,34540117416830,087950,099930,084510,09587
1,356164383561640,090670,102410,087950,09868
1,366927592954990,09440,104820,092240,10226
1,377690802348340,098980,107170,097270,10647
1,388454011741680,10420,109450,102880,11109
1,399217221135030,10980,111660,108840,11585
1,409980430528380,115510,11380,114890,12046
1,420743639921720,121110,115870,120770,12466
1,431506849315070,12640,117870,126220,12827
1,442270058708410,131230,119790,131050,13111
1,453033268101760,135520,121630,135090,13321
1,463796477495110,139260,12340,138310,13462
1,474559686888450,142550,12510,140750,13544
1,48532289628180,145470,126720,142520,13581
1,496086105675150,148140,128250,143720,13584
1,506849315068490,150640,129670,144470,13568
1,517612524461840,153030,130930,144880,13546
1,528375733855190,155320,131980,145060,1353
1,539138943248530,157480,132760,14510,13532
1,549902152641880,159440,133240,145080,13561
1,560665362035220,16110,133440,145070,13624
1,571428571428570,16240,13340,145110,13719
1,582191780821920,163320,133230,145220,13841
1,592954990215260,16390,133130,145380,1397
1,603718199608610,164310,133260,145530,14083
1,614481409001960,164850,133810,14560,14154
1,62524461839530,165830,134880,145470,14158
1,636007827788650,167570,136540,145080,14077
1,6467710371820,170360,138810,144410,13905
1,657534246575340,174360,141650,143480,1365
1,668297455968690,179640,145030,142370,13332
1,679060665362040,186110,148910,141240,12989
1,689823874755380,193560,153320,140270,12667
1,700587084148730,201690,158290,139660,12418
1,711350293542070,210140,163910,139640,12294
1,722113502935420,218520,170270,140430,12342
1,732876712328770,226470,177490,14220,12608
1,743639921722110,233580,185450,145220,13105
1,754403131115460,239560,194020,149610,13825
1,765166340508810,244220,202940,155390,14748
1,775929549902150,247410,21190,162590,15843
1,78669275929550,249050,220530,171120,17066
1,797455968688850,249130,228460,180770,18365
1,808219178082190,247720,235350,191260,19688
1,818982387475540,2450,240970,202180,2098
1,829745596868880,241220,245170,21310,22191
1,840508806262230,236720,247930,223530,23278
1,851272015655580,231920,249390,233060,24207
1,862035225048920,227280,249830,241390,24957
1,872798434442270,223280,249640,248350,25516
1,883561643835620,220380,249370,253930,25872
1,894324853228960,219120,249570,258250,26055
1,905088062622310,219680,250670,261720,26086
1,915851272015660,222230,252980,264660,25994
1,9266144814090,22680,256650,267330,25811
1,937377690802350,233340,261620,269910,25573
1,948140900195690,241650,267670,272450,25318
1,958904109589040,25150,274410,274880,25084
1,969667318982390,26260,281390,277020,24909
1,980430528375730,27460,288120,278630,24825
1,991193737769080,287180,294190,279480,24859
2,001956947162430,30,299280,279360,25031
2,012720156555770,312770,30320,278120,25348
2,023483365949120,32520,305870,275750,25813
2,034246575342470,337010,307450,272270,26409
2,045009784735810,3480,308180,267990,27101
2,055772994129160,358020,308360,263260,2785
2,06653620352250,366950,308270,258520,28615
2,077299412915850,37470,308220,254220,2935
2,08806262230920,38120,308470,250850,30014
2,098825831702540,386430,309250,248810,30573
2,109589041095890,39040,310710,248440,31006
2,120352250489240,393140,312930,249960,3131
2,131115459882580,394730,315910,253440,31495
2,141878669275930,395270,319580,258810,3159
2,152641878669280,394870,323810,265860,31636
2,163405088062620,393640,328440,274290,31677
2,174168297455970,391650,333290,283730,31767
2,184931506849320,388930,338140,293760,31941
2,195694716242660,385580,342830,303940,32217
2,206457925636010,381650,347220,313940,32597
2,217221135029350,377230,351190,32350,33067
2,22798434442270,372510,354660,33240,336
2,238747553816050,367730,357550,340530,34164
2,249510763209390,363250,359840,347790,34724
2,260273972602740,359470,361550,354170,35255
2,271037181996090,356790,362740,359690,35742
2,281800391389430,355530,363540,36440,36184
2,292563600782780,355920,364120,368370,36593
2,303326810176130,358010,36470,371680,36991
2,314090019569470,361660,365560,374430,37402
2,324853228962820,366660,367010,376670,37849
2,335616438356160,372520,36930,378540,38339
2,346379647749510,378840,372640,380170,38866
2,357142857142860,385320,377150,381730,39414
2,36790606653620,391810,382880,383390,39961
2,378669275929550,398310,389750,385380,40482
2,38943248532290,404970,397570,387920,40957
2,400195694716240,412060,406020,391190,41373
2,410958904109590,419870,414710,395290,41727
2,421722113502940,428690,423190,400210,42021
2,432485322896280,43870,431020,405790,42266
2,443248532289630,449930,437820,411670,42473
2,454011741682970,462240,443290,417390,42648
2,464774951076320,475310,447230,422350,42793
2,475538160469670,488590,449770,425890,42904
2,486301369863010,501430,45120,427660,42972
2,497064579256360,513240,451880,427470,42988
2,507827788649710,523490,452260,425420,42949
2,518590998043050,531770,45280,421850,42859
2,52935420743640,537890,453930,417310,42733
2,540117416829750,541830,4560,41250,42596
2,550880626223090,543770,459220,40810,42475
2,561643835616440,544070,463640,404730,424
2,572407045009780,543160,469160,40280,42396
2,583170254403130,541530,475470,402520,42481
2,593933463796480,539620,482120,403870,4266
2,604696673189820,537780,488540,406630,42932
2,615459882583170,536250,493980,410570,43289
2,626223091976520,535120,497920,415260,43711
2,636986301369860,534360,499950,420540,44189
2,647749510763210,533910,499890,426340,44718
2,658512720156560,533720,497790,432770,453
2,66927592954990,533730,4940,440,45936
2,680039138943250,533930,489070,448180,46629
2,690802348336590,534320,483730,45740,47375
2,701565557729940,534890,478790,467560,48162
2,712328767123290,535580,475050,478390,48967
2,723091976516630,536290,473170,489390,49761
2,733855185909980,536830,473640,499920,50508
2,744618395303330,536890,476710,509270,5117
2,755381604696670,536080,482470,516680,51703
2,766144814090020,533930,490590,521610,52076
2,776908023483370,530160,500510,523960,52271
2,787671232876710,524540,511610,52380,52277
2,798434442270060,517050,523230,521460,5209
2,80919765166340,507850,534660,51740,51715
2,819960861056750,497320,545180,512190,51166
2,83072407045010,486010,554130,506410,5047
2,841487279843440,474550,56090,500530,4966
2,852250489236790,46360,565030,494920,4878
2,863013698630140,453740,566240,489770,47877
2,873776908023480,445420,564470,48510,47003
2,884540117416830,438890,559920,480820,46205
2,895303326810180,434170,553030,476740,45521
2,906066536203520,431160,544350,47260,44993
2,916829745596870,429330,534750,468220,44622
2,927592954990220,428250,524870,463480,44405
2,938356164383560,427480,515180,458370,4433
2,949119373776910,426730,505910,452970,44377
2,959882583170250,425810,497090,447420,44527
2,97064579256360,424740,488520,441970,44759
2,981409001956950,42370,479910,436850,45057
2,992172211350290,422980,470930,432360,45409
3,002935420743640,422930,461330,428750,45807
3,013698630136990,423880,451030,426270,46249
3,024461839530330,426020,440140,425110,46733
3,035225048923680,429390,428990,425410,4726
3,045988258317030,433830,418110,427330,4783
3,056751467710370,438830,40820,430820,48441
3,067514677103720,443780,399850,435760,49084
3,078277886497060,448010,393530,441990,49748
3,089041095890410,450890,389540,449350,50414
3,099804305283760,45190,387970,45760,51062
3,11056751467710,450680,38870,466510,51662
3,121330724070450,447110,391380,475760,52181
3,13209393346380,441220,395550,484990,52587
3,142857142857140,433280,400630,493770,52846
3,153620352250490,423660,406020,501590,52934
3,164383561643840,412870,411170,507920,52834
3,175146771037180,401430,415640,512210,52542
3,185909980430530,389910,419130,513920,52065
3,196673189823870,378940,421460,512560,51415
3,207436399217220,369010,42270,508280,50628
3,218199608610570,360550,423050,50130,4974
3,228962818003910,353890,422670,492110,48782
3,239726027397260,349190,421710,481350,47781
3,250489236790610,346470,420240,469750,46764
3,261252446183950,345530,418210,458040,45758
3,27201565557730,346020,415510,446790,44786
3,282778864970650,34740,411970,43640,43867
3,293542074363990,349090,407410,427070,4302
3,304305283757340,350470,401660,418770,42253
3,315068493150680,351030,394650,411390,4157
3,325831702544030,35040,386380,40470,40963
3,336594911937380,348310,376950,398570,4042
3,347358121330720,34490,366470,392890,39928
3,358121330724070,340440,355330,387670,39464
3,368884540117420,335280,343820,382990,39018
3,379647749510760,329780,332320,378910,3858
3,390410958904110,324270,321170,375460,38144
3,401174168297460,318960,310750,372540,37701
3,41193737769080,313980,301390,369940,37239
3,422700587084150,309370,293390,367340,36742
3,433463796477490,30510,286970,364390,36192
3,444227005870840,30110,282240,360720,35569
3,454990215264190,297320,279210,356080,34858
3,465753424657530,293740,277750,350350,34055
3,476516634050880,290390,277640,343530,33166
3,487279843444230,287350,278580,335860,32208
3,498043052837570,284640,28020,327740,31219
3,508806262230920,282260,282070,31950,30239
3,519569471624270,280190,283910,311470,29305
3,530332681017610,278310,285510,303850,28449
3,541095890410960,276470,286760,296770,2769
3,551859099804310,274510,287660,290240,27038
3,562622309197650,272240,288290,284230,26493
3,5733855185910,269520,288750,278670,26042
3,584148727984340,266210,289170,273470,2567
3,594911937377690,262260,289630,268560,25358
3,605675146771040,257710,290110,263890,25089
3,616438356164380,252650,290530,259430,24847
3,627201565557730,247270,290690,255160,24625
3,637964774951080,241870,290320,251010,24416
3,648727984344420,236740,289160,246960,24214
3,659491193737770,232120,287010,242990,24015
3,670254403131120,228140,283750,239070,23808
3,681017612524460,224820,279340,235230,23581
3,691780821917810,222050,27380,23150,23319
3,702544031311150,219620,267240,227920,23011
3,71330724070450,217230,259820,224550,22649
3,724070450097850,214630,251750,221440,22234
3,734833659491190,211650,243290,218660,21776
3,745596868884540,208250,234740,216250,21296
3,756360078277890,204560,226410,214220,20821
3,767123287671230,20090,218640,212570,20383
3,777886497064580,197690,211760,211240,20013
3,788649706457930,195330,206110,21010,19738
3,799412915851270,19410,201740,209020,19563
3,810176125244620,194150,198660,207850,19485
3,820939334637960,195460,196730,206520,19492
3,831702544031310,197860,195760,204970,19565
3,842465753424660,201010,195490,203250,19679
3,8532289628180,204470,195640,201470,19811
3,863992172211350,207740,195990,199790,19938
3,87475538160470,210290,196370,198380,20042
3,885518590998040,211610,196670,197340,20109
3,896281800391390,211260,196820,196720,2013
3,907045009784740,20890,196770,196480,20102
3,917808219178080,204160,196470,196490,20026
3,928571428571430,197260,195790,196560,19903
3,939334637964770,188440,194560,196550,19745
3,950097847358120,178080,192580,196390,1956
3,960861056751470,166690,189660,196090,19355
3,971624266144810,154850,185660,195740,19139
3,982387475538160,143110,18050,195470,18916
3,993150684931510,131990,174230,19540,1869
4,003913894324850,121930,167020,19560,1846
4,01467710371820,113240,159180,196050,18224
4,025440313111550,106160,151090,196630,17973
4,036203522504890,100780,143210,197110,17696
4,046966731898240,097150,135980,197220,1738
4,057729941291590,095290,129750,196580,17009
4,068493150684930,095080,124790,194870,16567
4,079256360078280,096270,121270,191930,16037
4,090019569471620,098640,119050,187680,15424
4,100782778864970,101930,117880,182140,14737
4,111545988258320,10580,117510,175480,13997
4,122309197651660,109920,117690,167930,13233
4,133072407045010,113940,118230,159820,12484
4,143835616438360,117520,119030,151480,11789
4,15459882583170,120350,12010,143270,11186
4,165362035225050,122180,121520,13550,10707
4,176125244618390,122860,12340,128430,10372
4,186888454011740,122280,12580,122250,10189
4,197651663405090,120430,128720,117060,10152
4,208414872798430,117350,132040,11290,10243
4,219178082191780,113290,135480,109630,10433
4,229941291585130,108490,138610,107090,1068
4,240704500978470,103220,141020,105130,10937
4,251467710371820,09780,142380,103620,11167
4,262230919765170,092530,14250,102470,1134
4,272994129158510,087730,141360,101610,11435
4,283757338551860,083710,139140,101070,11447
4,294520547945210,080670,136170,10090,11385
4,305283757338550,078780,13290,101190,11267
4,31604696673190,078060,129760,102020,11125
4,326810176125240,078430,127150,103460,10991
4,337573385518590,079710,125310,105540,10896
4,348336594911940,081650,124310,108260,10861
4,359099804305280,08390,124050,111470,10895
4,369863013698630,086150,124280,114940,10992
4,380626223091980,088210,124590,118420,11119
4,391389432485320,090,124640,121590,11239
4,402152641878670,09150,124170,124160,11313
4,412915851272020,092810,123030,125820,11303
4,423679060665360,094020,121220,126340,11183
4,434442270058710,095230,118780,12560,10941
4,445205479452050,096480,115850,123560,10577
4,45596868884540,097740,112550,120290,10107
4,466731898238750,098860,108970,115990,09555
4,477495107632090,099640,105150,110890,08954
4,488258317025440,099820,101090,105260,08339
4,499021526418790,099110,096760,099410,0774
4,509784735812130,097390,092130,093590,07187
4,520547945205480,094630,087160,087990,067
4,531311154598830,090890,081910,082720,06283
4,542074363992170,086380,076450,077870,05935
4,552837573385520,081380,070870,073480,05648
4,563600782778860,076220,065260,069560,05412
4,574363992172210,071240,059720,06610,05216
4,585127201565560,066740,054290,063060,05051
4,59589041095890,062940,049060,060390,04913
4,606653620352250,059990,044070,058050,04803
4,61741682974560,057880,039380,055980,04727
4,628180039138940,056510,035060,054160,04693
4,638943248532290,055730,031190,052580,04707
4,649706457925640,055220,027860,05130,04776
4,660469667318980,054740,025180,050360,04902
4,671232876712330,054090,023260,049860,05076
4,681996086105680,053130,022110,04990,05288
4,692759295499020,051830,021740,050530,05527
4,703522504892370,050220,022130,051780,05783
4,714285714285710,048410,023220,053610,06049
4,725048923679060,046540,024930,055960,06322
4,735812133072410,04480,027160,058660,06601
4,746575342465750,043320,029810,061570,06886
4,75733855185910,042260,032770,064480,07177
4,768101761252450,041690,035940,067250,0747
4,778864970645790,041680,039220,069710,07758
4,789628180039140,042180,042530,071760,08027
4,800391389432480,043090,045740,073380,08262
4,811154598825830,044250,048760,074570,08443
4,821917808219180,045490,051470,075380,08562
4,832681017612520,04660,053770,075850,08614
4,843444227005870,047420,055570,076010,08602
4,854207436399220,04780,056820,075940,08537
4,864970645792560,047680,057470,075680,08431
4,875733855185910,047050,057550,075290,08303
4,886497064579260,046020,057070,074850,08166
4,89726027397260,044760,056140,074430,08032
4,908023483365950,043480,054840,07410,07904
4,91878669275930,042410,053310,073910,07778
4,929549902152640,041780,051670,07390,07644
4,940313111545990,04170,050070,074010,07486
4,951076320939330,042160,04860,074130,07287
4,961839530332680,043050,047390,074130,07032
4,972602739726030,044210,046450,073860,0672
4,983365949119370,045410,045810,073180,06356
4,994129158512720,04640,045430,071980,05953
5,004892367906070,046990,045270,070250,05531
5,015655577299410,047040,045250,0680,05114
5,026418786692760,046470,045280,065350,04727
5,037181996086110,045310,045270,062440,0439
5,047945205479450,043650,045120,059450,0412
5,05870841487280,041630,044740,056540,03926
5,069471624266140,039390,044070,053850,03812
5,080234833659490,037080,043080,051490,03777
5,090998043052840,03480,041780,049450,03816
5,101761252446180,032570,040190,047740,03925
5,112524461839530,030380,038420,046320,04088
5,123287671232880,028210,036580,045150,04291
5,134050880626220,026040,034780,04420,04518
5,144814090019570,023870,033090,043450,04752
5,155577299412920,021730,031570,04290,0497
5,166340508806260,019710,030240,042540,05152
5,177103718199610,017930,029070,042370,05277
5,187866927592950,016520,028030,042380,05331
5,19863013698630,015590,027080,042570,05301
5,209393346379650,015260,026180,042910,05187
5,220156555772990,01560,025330,043370,04995
5,230919765166340,016540,024550,043910,04738
5,241682974559690,017980,023870,044450,04438
5,252446183953030,019780,023350,044940,04121
5,263209393346380,021780,023040,045280,03815
5,273972602739730,023840,022960,045430,03538
5,284735812133070,025820,02310,045330,03304
5,295499021526420,027630,023410,044950,03119
5,306262230919760,02920,023850,044320,0298
5,317025440313110,03050,02430,043480,02878
5,327788649706460,031550,02470,042490,02799
5,33855185909980,032330,024940,041440,02728
5,349315068493150,032850,024950,040370,02651
5,36007827788650,033050,024650,039320,02556
5,370841487279840,032890,024020,038270,02438
5,381604696673190,032340,023050,037180,02294
5,392367906066540,031360,021770,0360,02127
5,403131115459880,029970,020220,034680,01943
5,413894324853230,028220,018510,033210,01752
5,424657534246570,02620,016750,031570,01558
5,435420743639920,024040,015010,029820,01369
5,446183953033270,02190,013380,0280,01188
5,456947162426610,019930,011910,026170,01018
5,467710371819960,018230,010620,024380,00859
5,478473581213310,016880,009520,022660,00714
5,489236790606650,01590,00860,021030,00583
5,50,015240,007830,019460,00467

3.6 Imputatie van de onderwijsscore

Als niet alle omgevingskenmerken van leerlingen bekend zijn, dan kunnen we niet direct een onderwijsscore vaststellen. In deze gevallen wordt de onderwijsscore geïmputeerd. Figuur 3.6.1 toont voor de geïmputeerde onderwijsscores de methode van imputatie uitgesplitst naar jaar als percentage van het totaal aantal leerlingen. De methode van imputatie hangt af van welke gegevens ontbreken. Ongeveer zeven procent van de onderwijsscores is geïmputeerd in alle jaren.

3.6.1 Methode van imputatie onderwijsscores
Methode van imputatie onderwijsscores2019202020212022
Score kind geïmputeerd, want moeder is onbekend2,52,52,62,5
Score kind geïmputeerd, want vader is onbekend54,955,253,751,9
Score kind geïmputeerd, want NOAT 2-kind niet in BRP1,71,81,51,8
Score kind geïmputeerd, want NOAT 1-kind niet in BRP1,51,81,31,2
Score kind geïmputeerd, want beide ouders zijn onbekend10,58,910,212,6
Score kind geïmputeerd, want kind in COA- of IND-bestand28,829,830,830

3.7 Percentage geïmputeerde onderwijsscores per school

Figuur 3.7.1 laat de relatieve frequentie van het percentage geïmputeerde onderwijsscores per school uitgesplitst naar jaar zien. Het percentage geïmputeerde scores per school is redelijk stabiel over de tijd. 

3.7.1 Percentage geïmputeerde onderwijsscores per school
Percentage geïmputeerde onderwijsscores per school2019202020212022
20% of meer7,17,17,27,4
10 tot 20%14,314,114,214,4
5 tot 10%2423,623,723,9
2,5 tot 5%25,525,22525,8
1 tot 2,5%17,51818,117
minder dan 1%5,15,55,65,6
0%6,56,56,25,9

3.8 Asielstatus

Voor leerlingen die zijn geregistreerd als asielzoeker en/of een verblijfsvergunning3) hebben gekregen (hierna: asielleerlingen) zijn de omgevingskenmerken vaak onbekend. Omdat hier het risico op onderwijsachterstand groot is, wordt voor al deze leerlingen een vaste onderwijsscore gebruikt: het gemiddelde van de scores van de 15% laagst scorende leerlingen. Asielleerlingen dragen hierdoor sterk bij aan hoge achterstandsscores. 

Figuur 3.8.1 laat zien dat het aandeel asielleerlingen tussen de jaren 2019 en 2022 duidelijk is toegenomen. Dit is in lijn met een instroom van leerlingen vanuit met name Syrië. 

3.8.1 Asielleerlingen
Asielleerlingen2019202020212022
2,052,062,142,15

3) Dit wordt afgeleid vanuit een bestand van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) met kinderen die sinds 2014 zijn geregistreerd als asielzoeker en/of een verblijfsvergunning hebben gekregen.

4. Analyse onderwijsscores

In dit hoofdstuk beschrijven we ontwikkelingen in onderwijsscores door de jaren heen.

4.1 Beschrijvende statistieken onderwijsscores

Tabel 4.1.1 toont beschrijvende statistieken voor onderwijsscores uitgesplitst naar jaar. De gemiddelde onderwijsscore is de afgelopen jaren licht gestegen. De grenswaarde, dat wil zeggen de onderwijsscore waar landelijk gezien vijftien procent van de onderwijsscores onder valt, laat ook een kleine stijging zien over de jaren heen. In lijn hiermee neemt het gemiddelde van de onderwijsscores onder de grenswaarde ieder jaar met een paar honderdsten toe. Het gegeven dat deze drie statistieken redelijk constant zijn over de jaren betekent dat bij een constante leerlingpopulatie van een school, constant in termen van zowel leerlingenaantal als omgevingskenmerken van leerlingen, de achterstandsscore over de jaren heen vergelijkbaar zal zijn.

4.1.1 Beschrijvende statistieken onderwijsscores
jaarNgemiddeldestandaard deviatieminimummaximumgrenswaarde (15%)gemiddelde < 15%
20191396458535,263,66523,35543,32530,96529,46
20201386026535,363,67523,35543,35531,05529,54
20211370816535,413,67523,47543,34531,08529,59
20221425076535,363,55523,45543,21531,26529,74

4.2 Verdeling onderwijsscores

Figuur 4.2.1 geeft de frequentieverdeling van onderwijsscores. De figuur laat zien dat hogere onderwijsscores relatief vaak voorkomen en lagere onderwijsscores relatief weinig voorkomen in de meest recente jaren. De vorm van de verdeling met pieken en dalen wordt veroorzaakt door de manier waarop de onderwijsscores zijn berekend en in het bijzonder doordat de omgevingskenmerken die zijn gebruikt voor het berekenen van onderwijsscores hoofdzakelijk categorische variabelen zijn. Opvallend is dat de verdeling van de onderwijsscores in 2022 een enigszins ander patroon volgt ten opzichte van 2021. Dit is conform de verwachtingen het gevolg een de beschreven herijking van de gebruikte variabelen. 

4.2.1 Onderwijsscores
Onderwijsscore2019 (Dichtheid)2020 (Dichtheid)2021 (Dichtheid)2022 (Dichtheid)
5230000
523,0391389432490000
523,0782778864971e-05000
523,1174168297461e-05000
523,1565557729941e-051e-0500
523,1956947162431e-051e-0500
523,2348336594912e-051e-051e-050
523,273972602742e-051e-051e-050
523,3131115459882e-052e-051e-050
523,3522504892373e-052e-051e-050
523,3913894324853e-052e-052e-050
523,4305283757344e-053e-052e-050
523,4696673189824e-053e-052e-050
523,5088062622314e-054e-052e-050
523,5479452054794e-054e-053e-050
523,5870841487285e-054e-053e-050
523,6262230919765e-054e-053e-050
523,6653620352255e-055e-053e-050
523,7045009784745e-055e-053e-050
523,7436399217225e-055e-054e-050
523,7827788649716e-056e-054e-050
523,8219178082196e-056e-054e-050
523,8610567514687e-057e-055e-051e-05
523,9001956947168e-057e-055e-051e-05
523,9393346379659e-058e-056e-051e-05
523,9784735812131e-049e-056e-051e-05
524,0176125244620,000119e-057e-052e-05
524,056751467710,000121e-048e-052e-05
524,0958904109590,000120,000118e-052e-05
524,1350293542070,000130,000119e-053e-05
524,1741682974560,000130,000129e-053e-05
524,2133072407040,000130,000129e-054e-05
524,2524461839530,000130,000121e-044e-05
524,2915851272020,000130,000121e-045e-05
524,330724070450,000130,000129e-055e-05
524,3698630136990,000130,000129e-056e-05
524,4090019569470,000120,000129e-056e-05
524,4481409001960,000120,000119e-056e-05
524,4872798434440,000120,000119e-057e-05
524,5264187866930,000120,000119e-057e-05
524,5655577299410,000120,000119e-057e-05
524,604696673190,000120,000121e-047e-05
524,6438356164380,000120,000121e-047e-05
524,6829745596870,000130,000130,000117e-05
524,7221135029350,000140,000140,000117e-05
524,7612524461840,000150,000150,000127e-05
524,8003913894320,000160,000160,000128e-05
524,8395303326810,000180,000170,000138e-05
524,8786692759290,000190,000180,000139e-05
524,9178082191780,000212e-040,000149e-05
524,9569471624270,000230,000210,000149e-05
524,9960861056750,000250,000220,000151e-04
525,0352250489240,000260,000240,000161e-04
525,0743639921720,000280,000250,000171e-04
525,1135029354210,000290,000260,000181e-04
525,1526418786690,000310,000270,000191e-04
525,1917808219180,000320,000282e-049e-05
525,2309197651660,000320,000290,000229e-05
525,2700587084150,000333e-040,000239e-05
525,3091976516630,000333e-040,000259e-05
525,3483365949120,000340,000310,000261e-04
525,3874755381610,000340,000320,000271e-04
525,4266144814090,000350,000320,000290,00011
525,4657534246580,000360,000333e-040,00011
525,5048923679060,000380,000350,000320,00012
525,5440313111550,000410,000370,000340,00012
525,5831702544030,000440,000390,000360,00013
525,6223091976520,000490,000430,000390,00014
525,66144814090,000560,000480,000430,00016
525,7005870841490,000640,000540,000480,00018
525,7397260273970,000740,000620,000540,00021
525,7788649706460,000860,000710,000620,00026
525,8180039138940,0010,000830,000720,00033
525,8571428571430,001150,000960,000830,00043
525,8962818003910,001320,001110,000950,00055
525,935420743640,00150,001270,001080,00069
525,9745596868880,001670,001430,001220,00087
526,0136986301370,001840,001590,001360,00106
526,0528375733860,001990,001750,00150,00128
526,0919765166340,002120,001880,001620,0015
526,1311154598830,002220,0020,001720,00173
526,1702544031310,002310,00210,001810,00196
526,209393346380,002390,002180,001880,0022
526,2485322896280,002460,002250,001950,00244
526,2876712328770,002540,002330,002010,00268
526,3268101761250,002650,002420,00210,00293
526,3659491193740,00280,002530,00220,00319
526,4050880626220,002990,002690,002340,00345
526,4442270058710,003240,002890,002520,00369
526,4833659491190,003550,003140,002740,00391
526,5225048923680,003910,003440,003010,00408
526,5616438356160,004290,003780,003320,0042
526,6007827788650,004680,004130,003650,00425
526,6399217221140,005050,004480,003980,00423
526,6790606653620,005390,004810,004290,00416
526,7181996086110,005650,005090,004570,00404
526,7573385518590,005850,005310,004790,00389
526,7964774951080,005980,005460,004950,00374
526,8356164383560,006040,005550,005040,0036
526,8747553816050,006050,005580,005070,00349
526,9138943248530,006030,005580,005060,00342
526,9530332681020,006020,005570,005030,0034
526,992172211350,006040,005570,004990,00342
527,0313111545990,00610,00560,004970,00347
527,0704500978470,006230,005690,004990,00356
527,1095890410960,006430,005850,005070,00367
527,1487279843440,00670,006060,00520,00378
527,1878669275930,007020,006330,005390,00391
527,2270058708410,007380,006630,005630,00403
527,266144814090,007760,006960,005910,00416
527,3052837573390,008160,00730,006220,00431
527,3444227005870,008550,007640,006550,00447
527,3835616438360,008950,007980,00690,00467
527,4227005870840,009350,008310,007270,00491
527,4618395303330,009760,008660,007660,0052
527,5009784735810,010190,009020,008080,00552
527,540117416830,010680,009420,008550,00589
527,5792563600780,011220,009870,009070,00627
527,6183953033270,011850,010410,009680,00666
527,6575342465750,012570,011040,010370,00705
527,6966731898240,013370,011760,011160,00745
527,7358121330720,014240,012570,012030,00785
527,7749510763210,015150,013460,012980,00828
527,8140900195690,016090,014390,013980,00876
527,8532289628180,017010,015340,0150,00931
527,8923679060670,017870,016260,015990,00996
527,9315068493150,018640,017120,016930,01072
527,9706457925640,019310,017890,017780,0116
528,0097847358120,019860,018550,018510,01261
528,0489236790610,020290,01910,019120,01372
528,0880626223090,020630,019530,019610,01494
528,1272015655580,020910,019870,019980,01624
528,1663405088060,021150,020150,020270,01761
528,2054794520550,021390,02040,020510,01902
528,2446183953030,021650,020650,020730,02045
528,2837573385520,021950,020920,020950,02185
528,32289628180,022290,021230,02120,02316
528,3620352250490,022660,021560,021470,02431
528,4011741682970,023050,021920,021770,02523
528,4403131115460,023440,022280,02210,02586
528,4794520547940,023810,022640,022430,02615
528,5185909980430,024170,022980,022760,02611
528,5577299412920,024510,02330,023090,02573
528,596868884540,024830,02360,023410,02512
528,6360078277890,025160,023890,023730,02438
528,6751467710370,025520,024210,024080,02364
528,7142857142860,025950,024570,024460,02299
528,7534246575340,026470,025020,024910,02254
528,7925636007830,027120,025570,025450,02238
528,8317025440310,027920,026240,026090,02254
528,870841487280,028910,027060,026840,02304
528,9099804305280,030140,028040,027720,02387
528,9491193737770,031640,029190,028730,02497
528,9882583170250,033490,030530,029880,02626
529,0273972602740,035750,032090,031180,02764
529,0665362035230,038490,033930,032670,02902
529,1056751467710,041780,036110,034390,03027
529,144814090020,045660,03870,036420,03134
529,1839530332680,050090,041780,038850,03222
529,2230919765170,054970,045420,041760,03299
529,2622309197650,060060,049630,045280,03377
529,3013698630140,065020,054290,049370,03476
529,3405088062620,069440,059190,053960,0362
529,3796477495110,072950,064030,058850,03833
529,4187866927590,075190,068450,063760,04134
529,4579256360080,075950,072070,068330,04533
529,4970645792560,075160,074520,072140,05024
529,5362035225050,072920,075580,074850,05588
529,5753424657530,06950,075120,076170,06186
529,6144814090020,065270,073220,075970,0677
529,6536203522510,060680,070110,074290,07277
529,6927592954990,056150,066150,071360,07648
529,7318982387480,052070,061770,067510,07849
529,7710371819960,048730,057440,063180,07865
529,8101761252450,046290,053560,058870,07704
529,8493150684930,044720,05040,054980,07393
529,8884540117420,043970,048080,051760,06976
529,927592954990,043910,046630,049360,06502
529,9667318982390,044430,045980,047820,06021
530,0058708414870,045370,046010,047080,05576
530,0450097847360,046610,04660,047020,05199
530,0841487279840,048050,047590,047510,04913
530,1232876712330,049590,048850,048410,04728
530,1624266144810,051160,050250,049580,04646
530,201565557730,052690,05170,05090,04663
530,2407045009780,054150,053130,052280,04773
530,2798434442270,055490,054490,053660,04952
530,3189823874760,056680,055730,054970,05184
530,3581213307240,057720,056830,056170,05447
530,3972602739730,058590,057780,057250,05722
530,4363992172210,059280,058560,058170,05989
530,475538160470,059780,059160,058910,06231
530,5146771037180,060090,059560,059450,06431
530,5538160469670,060180,059740,059770,06578
530,5929549902150,060040,059680,059830,06661
530,6320939334640,059640,059360,05960,06675
530,6712328767120,058980,058760,059080,06618
530,7103718199610,058060,057880,058240,06493
530,7495107632090,056890,056730,05710,06307
530,7886497064580,055490,055340,055680,0607
530,8277886497060,053910,053750,054020,058
530,8669275929550,05220,052010,052160,05513
530,9060665362040,050430,05020,050190,05225
530,9452054794520,048670,048390,04820,04951
530,9843444227010,046990,046640,046250,04701
531,0234833659490,045440,045020,044440,04488
531,0626223091980,04410,04360,042840,04317
531,1017612524460,043040,042460,041540,04195
531,1409001956950,042330,041660,040630,04125
531,1800391389430,042040,04130,040190,04109
531,2191780821920,042260,041460,040310,04147
531,258317025440,043060,042220,041070,04236
531,2974559686890,044490,043650,042560,04374
531,3365949119370,046610,045830,044830,04556
531,3757338551860,049430,048780,047910,04779
531,4148727984340,052990,052550,051840,05039
531,4540117416830,057170,057010,056510,05338
531,4931506849310,061840,062030,061770,05681
531,532289628180,066830,067450,067450,06075
531,5714285714290,071960,073030,073330,06526
531,6105675146770,076980,078540,079150,07035
531,6497064579260,081650,08370,084620,07596
531,6888454011740,085770,088270,089490,08193
531,7279843444230,089120,092010,093510,08798
531,7671232876710,091560,094760,09650,09372
531,806262230920,093030,096420,098330,09875
531,8454011741680,09350,096960,098970,10266
531,8845401174170,093050,096450,098470,10509
531,9236790606650,091790,094990,096930,10575
531,9628180039140,089870,092730,094480,10478
532,0019569471620,087520,089950,091440,10233
532,0410958904110,084930,086850,088010,0987
532,0802348336590,082250,083610,084390,09424
532,1193737769080,07960,080360,080760,08931
532,1585127201570,077080,077230,077230,08424
532,1976516634050,074740,074280,073910,07931
532,2367906066540,072610,071560,070830,07472
532,2759295499020,070710,069080,068030,07061
532,3150684931510,069020,066840,065510,06707
532,3542074363990,067540,064840,063240,06415
532,3933463796480,066240,063050,061230,06185
532,4324853228960,065110,061470,059450,06018
532,4716242661450,064150,060090,057890,05921
532,5107632093930,063370,058920,056580,05893
532,5499021526420,062780,057990,055520,05937
532,589041095890,062440,057340,054770,06055
532,6281800391390,062390,057030,054390,06249
532,6673189823870,062740,057160,054460,06516
532,7064579256360,063570,057820,05510,06845
532,7455968688840,064980,059130,056430,07222
532,7847358121330,067070,061190,058540,07623
532,8238747553820,06990,064070,061530,08022
532,863013698630,073510,067840,065460,08396
532,9021526418790,07790,072480,070330,08725
532,9412915851270,082990,077930,076090,08999
532,9804305283760,088640,084060,082580,09221
533,0195694716240,094640,090640,08960,09407
533,0587084148730,100660,097320,096770,09584
533,0978473581210,106350,103740,103690,09777
533,136986301370,111360,10950,109950,09998
533,1761252446180,11540,114250,115150,10249
533,2152641878670,118190,117690,118970,10512
533,2544031311160,119590,119620,121160,10755
533,2935420743640,119550,119930,12160,10938
533,3326810176130,118130,118670,120320,11024
533,3718199608610,115510,116010,117460,10981
533,410958904110,111960,11220,113310,10797
533,4500978473580,107780,107580,108210,1048
533,4892367906070,10330,102510,102560,10055
533,5283757338550,098830,097360,096760,09563
533,5675146771040,094640,092440,091170,09054
533,6066536203520,09090,087990,086070,08578
533,6457925636010,08770,084130,081620,08174
533,6849315068490,085050,08090,077870,0786
533,7240704500980,082910,078270,07480,07644
533,7632093933460,081190,076160,072350,07519
533,8023483365950,079820,07450,07040,07472
533,8414872798430,078680,073150,068850,07483
533,8806262230920,077710,072040,067570,07535
533,9197651663410,076830,071080,066490,07616
533,9589041095890,076020,070230,065540,07719
533,9980430528380,075260,069470,06470,07845
534,0371819960860,07460,068810,063990,08005
534,0763209393350,074080,06830,063440,08209
534,1154598825830,07380,068040,063160,08473
534,1545988258320,073860,068120,063250,08811
534,193737769080,074360,068650,063830,09217
534,2328767123290,075410,069740,065010,09674
534,2720156555770,077110,07150,066910,10156
534,3111545988260,079530,074030,069630,10626
534,3502935420740,082720,077380,073230,11041
534,3894324853230,086650,081550,077730,11365
534,4285714285710,091260,08650,083070,11565
534,467710371820,09640,092080,089120,11626
534,5068493150690,101850,098090,095680,11544
534,5459882583170,107320,104240,102430,11331
534,5851272015660,112450,110160,109010,11005
534,6242661448140,116890,115450,114980,10592
534,6634050880630,120140,119610,119820,10115
534,7025440313110,121980,122330,12320,09594
534,741682974560,122210,123380,124830,09045
534,7808219178080,120750,122630,124570,08481
534,8199608610570,117660,12010,122390,07914
534,8590998043050,113130,115930,118430,07355
534,8982387475540,10740,110380,112950,06818
534,9373776908020,100830,103790,106270,06318
534,9765166340510,093780,096540,098810,05871
535,0156555772990,086580,089010,090960,05489
535,0547945205480,079570,081570,083110,05181
535,0939334637960,072990,07450,075580,04948
535,1330724070450,067040,068030,068630,04788
535,1722113502940,061840,062320,062470,04691
535,2113502935420,057510,057510,057220,04647
535,2504892367910,054010,053570,052880,04643
535,2896281800390,051310,050490,049460,04669
535,3287671232880,049410,048250,046950,04716
535,3679060665360,048260,046840,045310,04785
535,4070450097850,047860,046210,044520,04883
535,4461839530330,048180,046380,044580,05019
535,4853228962820,049220,047310,045460,05209
535,524461839530,050960,048990,047140,05463
535,5636007827790,053370,051410,049610,05791
535,6027397260270,056420,054530,052820,06193
535,6418786692760,060060,058290,056720,06664
535,6810176125240,06420,062620,061220,07184
535,7201565557730,068740,067420,066220,07729
535,7592954990220,073570,072550,071570,08268
535,798434442270,078520,077830,077080,08769
535,8375733855190,083440,083120,082590,09203
535,8767123287670,088180,088230,087930,09558
535,9158512720160,092620,093030,092940,09836
535,9549902152640,096610,097350,097460,10049
535,9941291585130,100040,101070,101370,10216
536,0332681017610,10280,104060,104530,10357
536,072407045010,104790,106240,106850,10483
536,1115459882580,105950,107520,108250,10599
536,1506849315070,106250,107870,108680,10694
536,1898238747550,105660,107280,108130,10751
536,2289628180040,104240,105790,106630,10745
536,2681017612520,102030,103450,104210,10653
536,3072407045010,099160,10040,101040,10461
536,3463796477490,095810,096820,097310,10167
536,3855185909980,092150,092880,093190,09781
536,4246575342470,088320,088750,088850,09337
536,4637964774950,084490,084570,084470,0888
536,5029354207440,080770,08050,080190,08455
536,5420743639920,077260,076630,076140,08109
536,5812133072410,074040,073070,072410,07883
536,6203522504890,071170,069880,069060,07813
536,6594911937380,068680,06710,066160,07918
536,6986301369860,06660,064790,063720,08205
536,7377690802350,064950,062960,061770,0866
536,7769080234830,063730,061630,060340,0925
536,8160469667320,063010,060860,059480,09923
536,855185909980,062810,060670,05920,10611
536,8943248532290,063150,061070,059520,11238
536,9334637964770,064080,06210,06050,11722
536,9726027397260,065610,063780,062160,11986
537,0117416829750,067770,066130,064540,12002
537,0508806262230,070550,069140,067620,11762
537,0900195694720,073880,072750,071360,11287
537,129158512720,077660,076870,075660,10622
537,1682974559690,081720,081320,080370,09828
537,2074363992170,085850,08590,085260,08971
537,2465753424660,089780,090330,090060,08115
537,2857142857140,093250,094350,094480,07314
537,3248532289630,0960,097660,098190,06605
537,3639921722110,097750,099940,100850,06013
537,403131115460,098390,101060,102330,05543
537,4422700587080,097920,100980,102530,05193
537,4814090019570,096410,099740,101470,04952
537,5205479452060,093990,097460,099270,04809
537,5596868884540,090880,094350,096130,04743
537,5988258317030,08730,090650,092290,04742
537,6379647749510,083470,08660,088020,04794
537,67710371820,07960,082430,083570,04892
537,7162426614480,075850,078350,079170,0503
537,7553816046970,072320,074490,074970,05202
537,7945205479450,069060,070920,071090,05404
537,8336594911940,066090,067670,067570,05629
537,8727984344420,063380,064750,064440,05871
537,9119373776910,060940,062130,061660,06123
537,9510763209390,058710,059760,05920,0638
537,9902152641880,056680,057630,057030,06635
538,0293542074360,054890,055740,055140,06883
538,0684931506850,053370,054140,053580,07121
538,1076320939330,052190,052880,052390,07344
538,1467710371820,051450,052070,051650,07553
538,1859099804310,051270,051810,051480,07746
538,2250489236790,051770,052230,0520,0793
538,2641878669280,053120,053490,053360,08112
538,3033268101760,055470,055750,055720,08311
538,3424657534250,059010,059170,059240,08554
538,3816046966730,063870,063920,064090,08878
538,4207436399220,070210,070180,070490,09326
538,459882583170,07820,078070,078460,0994
538,4990215264190,087660,087470,087940,10749
538,5381604696670,098420,098240,098790,11763
538,5772994129160,110140,110060,110730,12958
538,6164383561640,122320,122490,123310,14271
538,6555772994130,134380,134950,135990,15586
538,6947162426610,145610,146750,148080,16761
538,733855185910,15530,157170,158860,17658
538,7729941291590,162790,165530,167640,1816
538,8121330724070,167540,171220,17380,18187
538,8512720156560,169160,173810,176880,17716
538,8904109589040,167520,173090,176620,16777
538,9295499021530,16270,169080,1730,15454
538,9686888454010,154970,161920,166040,13868
539,007827788650,144760,152130,156450,12159
539,0469667318980,132890,140440,144840,10465
539,0861056751470,120030,127540,131890,08906
539,1252446183950,106830,114070,118270,07573
539,1643835616440,093870,100680,104620,06527
539,2035225048920,081670,08790,091530,05818
539,2426614481410,070640,076210,079480,05425
539,2818003913890,061110,065960,068870,05333
539,3209393346380,053330,057440,059990,05517
539,3600782778860,047470,050860,053060,05951
539,3992172211350,043650,046360,048230,06605
539,4383561643840,041930,044010,045590,07444
539,4774951076320,042340,043850,045210,08427
539,5166340508810,04490,045980,047180,09506
539,5557729941290,049540,050220,051250,10624
539,5949119373780,055940,056340,057240,11717
539,6340508806260,063830,064070,064910,12715
539,6731898238750,072810,073060,073910,13547
539,7123287671230,082430,082840,083790,14145
539,7514677103720,092160,09290,094050,1444
539,790606653620,101450,102690,104120,14399
539,8297455968690,109740,111630,113410,14024
539,8688845401170,116540,119190,121390,13335
539,9080234833660,121450,124930,127560,12378
539,9471624266140,124170,128490,131540,11216
539,9863013698630,124550,129670,13310,09928
540,0254403131120,12260,128410,132070,08597
540,064579256360,118360,124650,128470,07303
540,1037181996090,112130,118780,122680,06115
540,1428571428570,104350,111180,115040,05089
540,1819960861060,095440,102250,105960,04265
540,2211350293540,085830,092450,095910,03667
540,2602739726030,075970,082230,085370,03309
540,2994129158510,066260,072060,074830,03202
540,33855185910,057110,062340,064720,03354
540,3776908023480,048830,053450,055440,03748
540,4168297455970,041690,04570,047320,04373
540,4559686888450,035910,03930,040580,05207
540,4951076320940,031620,034420,03540,06212
540,5342465753420,028880,031140,031860,0733
540,5733855185910,027720,02950,030080,08485
540,6125244618390,028160,029580,029980,09582
540,6516634050880,030080,031160,031430,10522
540,6908023483370,033290,034120,034290,11209
540,7299412915850,037630,03830,038420,11566
540,7690802348340,04290,043490,043620,11546
540,8082191780820,048860,049470,049670,11142
540,8473581213310,055240,055970,05630,10386
540,8864970645790,061740,062690,063210,09337
540,9256360078280,068050,06930,070080,08123
540,9647749510760,073850,075490,076570,06849
541,0039138943250,078830,08090,082320,0561
541,0430528375730,08270,085240,086990,04481
541,0821917808220,085210,088220,090290,03511
541,1213307240710,086160,089570,091830,02723
541,1604696673190,085310,089060,091530,02116
541,1996086105680,082750,086760,089360,01669
541,2387475538160,078580,082750,085410,01356
541,2778864970650,073020,077220,079850,01143
541,3170254403130,066350,070440,072990,00999
541,3561643835620,058910,062790,065180,00898
541,395303326810,05110,054660,056850,00819
541,4344422700590,043280,046460,048420,00751
541,4735812133070,035810,038570,040280,00685
541,5127201565560,028970,031280,032740,00619
541,5518590998040,022930,024830,026050,00553
541,5909980430530,017810,019330,020330,00488
541,6301369863010,013620,014810,015620,00427
541,669275929550,010310,011250,011950,0037
541,7084148727980,007820,008540,00910,00321
541,7475538160470,005950,006510,006950,0028
541,7866927592960,004560,005010,005360,00248
541,8258317025440,003550,003920,004190,00226
541,8649706457930,002810,003140,003340,00215
541,9041095890410,002280,002570,002730,00214
541,943248532290,00190,002170,002280,00223
541,9823874755380,001640,001890,001970,00243
542,0215264187870,001460,00170,001750,00272
542,0606653620350,001350,001580,001620,00306
542,0998043052840,001310,001530,001550,00345
542,1389432485320,001330,001540,001550,00383
542,1780821917810,00140,001590,00160,00418
542,2172211350290,001510,001690,00170,00444
542,2563600782780,001660,001830,001850,0046
542,2954990215260,001840,001990,002030,00462
542,3346379647750,002030,002180,002240,0045
542,3737769080240,002240,002390,002470,00424
542,4129158512720,002450,002590,002710,00386
542,4520547945210,002640,002790,002930,00339
542,4911937377690,002810,002970,003140,00287
542,5303326810180,002950,003120,003310,00235
542,5694716242660,003030,003220,003440,00185
542,6086105675150,003060,003270,00350,00142
542,6477495107630,003030,003250,00350,00105
542,6868884540120,002930,003170,003420,00076
542,726027397260,002770,003010,003260,00053
542,7651663405090,002550,002790,003040,00037
542,8043052837570,002290,002530,002760,00027
542,8434442270060,0020,002220,002442e-04
542,8825831702540,00170,001910,00210,00016
542,9217221135030,001410,001590,001770,00013
542,9608610567510,001140,001290,001440,00012
5439e-040,001020,001150,00012

4.3 Verdeling verschil in onderwijsscores: gehele populatie 

Figuur 4.3.1 laat de verdeling van het verschil in onderwijsscores in 2022 ten opzichte van 2021 zien. Deze figuur is net als de figuren in de paragrafen 4.4 en 4.5 gebaseerd op onderwijsscores van leerlingen die voor beide jaren beschikbaar zijn. Het beeld is dat normaal gesproken de onderwijsscores weinig variëren tussen de jaren. Echter, door de toepassing van het herijkte model zien we meer afwijkingen in 2022 ten opzichte van 2021. De afwijkingen die hierdoor optreden zijn wel in lijn met de verwachtingen.

Daarnaast kunnen de onderwijsscores van jaar op jaar veranderen door een verandering in een of meer omgevingskenmerken van de leerling of doordat onderwijsscores geïmputeerd zijn en het imputatiemodel in de opeenvolgende jaren verschillende uitkomsten geeft. Dit laatste effect komt doordat het imputatiemodel de best passende donor zoekt en de ontbrekende onderwijsscore met behulp van de score van de donor imputeert. Door (kleine) veranderingen in de achtergrondgegevens die hiervoor worden gebruikt, is de kans reëel dat in een ander jaar een andere donor wordt gebruikt. Bijvoorbeeld, het opleidingsniveau van ouders kan veranderen door een nieuwe registratie van een hoger opleidingsniveau, het beschikbaar komen van nieuwe data uit de Enquête Beroepsbevolking (EBB) of variatie in de uitkomst van het imputatiemodel in het geval van imputatie van het opleidingsniveau. 

4.3.1 Verschil in onderwijsscores 2022 t.o.v. 2021, gehele populatie
Verschil in onderwijsscoresAandeel onderwijsscores
2.5 of meer1,2
1 tot 2.53,8
0.5 tot 18,4
0.1 tot 0.532,7
0 tot 0.111,7
-0.1 tot 011,3
-0.5 tot -0.119,3
-1 tot -0.56,2
-2.5 tot -13,8
lager dan -2.51,5

4.4 Verdeling verschil in onderwijsscores: per methode van imputatie onderwijsscores

De figuren 4.4.1 tot en met 4.4.6 geven de verdeling van het verschil in onderwijsscore tussen de jaren 2021 en 2022 weer per methode van imputatie van onderwijsscores. Direct bepaalde onderwijsscores (ongeveer 94% van alle onderwijsscores) fluctueren weinig van jaar op jaar. Dit komt doordat deze onderwijsscores alleen kunnen variëren als tenminste één van de modelvariabelen verandert. Geïmputeerde onderwijsscores veranderen aanzienlijk meer van jaar op jaar vanwege de gebruikte imputatiemethodiek. Daarbovenop zien we dit jaar de schommelingen door genoemde herijking terug in de cijfers.

4.4.1 Verschil in onderwijsscores 2022 t.o.v. 2021: onderwijsscore direct bepaald
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores
lager dan -2.53
-2.5 tot -145
-1 tot -0.5111
-0.5 tot -0.1440
-0.1 tot 0158
0 tot 0.1152
0.1 tot 0.5230
0.5 tot 182
1 tot 2.544
2.5 of meer6

4.4.2 Verschil in onderwijsscores 2022 t.o.v. 2021: onderwijsscore geïmputeerd, want moeder is onbekend
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores
lager dan -2.50,5
-2.5 tot -10,28
-1 tot -0.50,11
-0.5 tot -0.10,16
-0.1 tot 00,06
0 tot 0.10,06
0.1 tot 0.50,18
0.5 tot 10,16
1 tot 2.50,29
2.5 of meer0,62

4.4.3 Verschil in onderwijsscores 2022 t.o.v. 2021: onderwijsscore geïmputeerd, want vader is onbekend
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores
lager dan -2.510,3
-2.5 tot -15,4
-1 tot -0.52,8
-0.5 tot -0.14,9
-0.1 tot 01,7
0 tot 0.11,8
0.1 tot 0.54
0.5 tot 12,8
1 tot 2.55,8
2.5 of meer11,2

4.4.4 Verschil in onderwijsscores 2022 t.o.v. 2021: onderwijsscore geïmputeerd, want beide ouders zijn onbekend
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores
lager dan -2.51,91
-2.5 tot -11,01
-1 tot -0.50,48
-0.5 tot -0.10,49
-0.1 tot 00,14
0 tot 0.10,15
0.1 tot 0.50,58
0.5 tot 10,44
1 tot 2.51,22
2.5 of meer2,86

4.4.5 Verschil in onderwijsscores 2022 t.o.v. 2021: onderwijsscore geïmputeerd, want kind in COA- of IND-bestand
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores
lager dan -2.50,1
-2.5 tot -10,03
-1 tot -0.50,01
-0.5 tot -0.10
-0.1 tot 00
0 tot 0.10,01
0.1 tot 0.528,71
0.5 tot 10,01
1 tot 2.50,03
2.5 of meer0

4.4.6 Verschil in onderwijsscores 2022 t.o.v. 2021: onderwijsscore geïmputeerd, want NOAT-kind niet in BRP
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores
lager dan -2.50,52
-2.5 tot -10,24
-1 tot -0.50,09
-0.5 tot -0.10,09
-0.1 tot 00,02
0 tot 0.10,02
0.1 tot 0.50,11
0.5 tot 10,1
1 tot 2.50,25
2.5 of meer0,56

4.5 Verdeling verschil in onderwijsscores: per deelpopulatie van imputatie opleidingsniveaus ouders

De figuren 4.5.1 tot en met 4.5.4 tonen de verdeling van het verschil in onderwijsscore tussen de jaren 2021 en 2022 per deelpopulatie wat betreft de imputatie van de opleidingsniveaus van ouders. Onderwijsscores veranderen niet of nauwelijks over de tijd indien de opleidingsniveaus van geen van beide ouders zijn geïmputeerd, maar vaak indien de  opleidingsniveaus van een of beide ouders zijn geïmputeerd. Echter, we zien in deze grafieken enige schommelingen als gevolg van de herijking.

4.5.1 Verschil in onderwijsscores 2022 t.o.v. 2021: opleidingsniveau van beide ouders geïmputeerd
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1000)
lager dan -2.57
-2.5 tot -118
-1 tot -0.513
-0.5 tot -0.112
-0.1 tot 03
0 tot 0.13
0.1 tot 0.531
0.5 tot 113
1 tot 2.521
2.5 of meer11

4.5.2 Verschil in onderwijsscores 2022 t.o.v. 2021: opleidingsniveau van alleen de vader geïmputeerd
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1000)
lager dan -2.59
-2.5 tot -120
-1 tot -0.536
-0.5 tot -0.147
-0.1 tot 013
0 tot 0.113
0.1 tot 0.543
0.5 tot 128
1 tot 2.517
2.5 of meer10

4.5.3 Verschil in onderwijsscores 2022 t.o.v. 2021: opleidingsniveau van alleen de moeder geïmputeerd
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1000)
lager dan -2.51
-2.5 tot -112
-1 tot -0.517
-0.5 tot -0.119
-0.1 tot 05
0 tot 0.15
0.1 tot 0.521
0.5 tot 115
1 tot 2.512
2.5 of meer1

4.5.4 Verschil in onderwijsscores 2022 t.o.v. 2021: opleidingsniveau van geen van beide ouders geïmputeerd
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1000)
lager dan -2.50
-2.5 tot -12
-1 tot -0.549
-0.5 tot -0.1367
-0.1 tot 0139
0 tot 0.1133
0.1 tot 0.5169
0.5 tot 129
1 tot 2.52

5. Analyse achterstandsscores

In dit hoofdstuk bestuderen we veranderingen in achterstandsscores tussen de jaren 2021 en 2022. We doen dit voor zowel achterstandsscores met als zonder drempel. 

5.1 Achterstandsscores zonder drempel

Figuur 5.1.1 geeft de achterstandsscores zonder drempel van schoolvestigingen in de jaren 2022 (verticale as) en 2021 (horizontale as) weer. De meeste punten liggen dichtbij de diagonaal, wat aangeeft dat de achterstandsscores van de meeste schoolvestigingen voor de twee jaren vergelijkbaar zijn. Voor een aantal schoolvestigingen zijn de achterstandsscores echter substantieel hoger of lager dan het jaar ervoor. Deze schoolvestigingen worden nader beschreven in de paragrafen 5.3 en 5.4.

Achterstandsscores_zonder_drempel_in_2021_tov_2020 

5.2 Achterstandsscores met drempel

Figuur 5.2.1 toont de achterstandsscores met drempel van schoolvestigingen in de jaren 2022 (verticale as) en 2020 (horizontale as). De achterstandsscores zijn wat lager dan in figuur 5.1.1 vanwege het toepassen van de drempel. Bij het toepassen van de drempel zijn er minder schoolvestigingen die een positieve achterstandsscore hebben, waardoor het beschikbare onderwijsachterstandenbudget over minder schoolvestigingen wordt verdeeld dan zonder het toepassen van een drempel het geval is. Het doel van het toepassen van deze drempel is het voorkomen van te veel versnippering van het onderwijsachterstandenbudget. Figuur 5.2.1 laat zien dat ook de achterstandsscores met drempel voor  de meeste schoolvestigingen niet veel veranderen tussen de jaren 2021 en 2022.

5.3 Grootste dalers

Tabel 5.3.1 laat de grootste dalers in achterstandsscores met drempel in 2022 ten opzichte van 2021 zien. Een (sterke) daling van de achterstandsscore kan verschillende oorzaken hebben. Als gevolg van de veranderingen van schaalwaarden en coëfficiënten in het herijkte model zien we aantal specifieke oorzaken: (i) bij imputatie worden er andere donoren worden geselecteerd bij leerlingen waarvan geen onderwijsscore is uitgerekend. Ook als gevolg van deze veranderingen hebben scholen (ii) met een hoog aandeel leerlingen afkomstig uit herkomstgebieden Nieuwe EU-landen en economieën in transitie, Noord-Afrika, Suriname en Antillen en Overig, (iii) een hoog aandeel moeders waarvan de verblijfsduur korter is dan 5 jaar en (iv) een hoog aandeel leerlingen waarvan één of beide ouders onder de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen kans op dalingen in achterstandsscores.
Naast de beschreven effecten van het gebruik van het herijkte model, zijn veel voorkomende oorzaken een daling van het aantal leerlingen, netto uitstroom van leerlingen met lage onderwijsscores en het stijgen van onderwijsscores van leerlingen. Netto uitstroom van leerlingen met lage onderwijsscores is vaak een gevolg van een daling van het aantal geïmputeerde onderwijsscores, een daling van het aantal asielleerlingen en/of daling van het aantal leerlingen met herkomst Suriname, Noord-Afrika of overig. Meer informatie over de oorzaken van dalingen en stijgingen van achterstandsscores is te lezen in de brochure “Fluctuaties achterstandsscores scholen”4).

5.3.1 Grootste dalers (met drempel)
Aantal leerlingenAchterstands-
score
Verandering achterstands-
score
BRINVESTNR2021202220212022#%
12TR00325301636,24316,34-319,9-50
19US005665741707,781497,51-210,27-12
19OQ004204331123,54925,2-198,34-18
17ZI005675901669,241473,82-195,42-12
22MH00406417787,66594,59-193,07-25
18GY00401417611,84427,28-184,56-30
13LM00562589900,45718,36-182,09-20
04UT00242247750,63578,96-171,67-23
14EC004874731399,091231,64-167,45-12
15KJ00279283962,85798,29-164,56-17
14CL00437440861,35707,07-154,28-18
27CD003813891126,38974,67-151,71-13
19BU003513621146,06995,37-150,69-13
16YB00209216629,91481-148,91-24
13EK007978132886,22737,69-148,51-5
18AA008829201585,961437,97-147,99-9
18PQ005595811700,221556,26-143,96-8
31PG005996271643,171503,11-140,06-9
18QK00277286734,2597,73-136,47-19
10WH00215230856,53720,71-135,82-16

5.4 Grootste stijgers

Tabel 5.4.1 geeft de grootste stijgers in achterstandsscores met drempel in 2022 ten opzichte van 2021 weer. Sommige stijgingen in achterstandsscores zijn het gevolg van de veranderde coëfficiënten en schaalwaarden van het herijkte model voor onderwijsachterstanden. Bij sommige scholen met een hoog aandeel leerlingen van wie een onderwijsscore moet worden geïmputeerd, heeft dit een voordelig effect. Dit komt doordat er in de donorselectie vaker een donor wordt geselecteerd met een onderwijsscore onder de grens. Bijvoorbeeld bij scholen met een hoog aandeel leerlingen met Turkse afkomst; daar geldt dat een lagere schaalwaarde in combinatie met een hoger coëfficiënt - en het feit dat de grenswaarde 0,13 hoger ligt – leidt tot een stijging achterstandsscores. 
Naast de effecten van de herijking hebben een toename van het aantal leerlingen, netto instroom van leerlingen met lage onderwijsscores en/of  het dalen van onderwijsscores van leerlingen een positief effect op de achterstandsscores. De oorzaak voor netto instroom van leerlingen met lage onderwijsscores ligt vaak in een stijging van het aantal leerlingen met een geïmputeerde onderwijsscores, een stijging van het aantal asielleerlingen en stijgingen van aantallen leerlingen met herkomsten als Suriname, Noord-Afrika en overig. 

5.4.1 Grootste stijgers (met drempel)
Aantal leerlingenAchterstands-
score
Verandering achterstands-
score
BRINVESTNR2021202220212022#%
13XL00479583697,7943,87246,1735
16DK0015723597,44321,08223,64230
11IP01121203432,19600,3168,1139
17ZR004475631336,111491,67155,5612
19AQ00274129218,46371,5153,0470
05ZW00200269114,9235,84120,94105
05LP0021925016,59135,88119,29719
13KD001862350101,6101,6
17FE00309334381,1847795,8225
13BQ00195237377,89473,1895,2925
16XQ00274306886,45981,0494,5911
13HX02256261444,05537,3993,3421
10MM00196223402,84490,0887,2422
08FW0011618476,29163,2987114
23FF0037438376,43162,5186,08113
16DI0021722491,47168,0676,5984
10FZ0062665368,23143,7475,51111
07VC0033035125,49100,675,11295
03JH0055957586,17159,5273,3585
17XB0043846199,83172,572,6773

5.5 Nieuwe scholen

Tabel 5.5.1 geeft een overzicht van schoolvestigingen die nieuw zijn in 2021. Een nieuwe schoolvestiging kan een nieuw gestarte schoolvestiging, maar ook bijvoorbeeld een afsplitsing van een al bestaande school zijn. 

5.5.1 Tabel nieuwe scholen
BRINVESTAantal leerlingenAchterstandsscore
BRINVESTNRNScore 2022
03GR01460

4) Zie https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2021/13/fluctuaties-achterstandsscores-scholen.

6. Samenvatting en conclusie

Dit rapport beschrijft en analyseert verschillen in onderwijsachterstandsscores van schoolvestigingen in het primair onderwijs tussen de oktober 2021 en februari 2022, en ontwikkelingen in onderwijsscores en de onderliggende omgevingskenmerken van leerlingen over de jaren 2019 tot en met 2022. De rapportage geeft een beeld van relevante ontwikkelingen op nationaal niveau. 

De voornaamste bevinding is dat achterstandsscores van de meeste schoolvestigingen meer fluctueren door de recentelijke herijking van het gebruikte model. Echter, deze fluctuaties zijn conform de aanpassingen in het model. Daarnaast schommelden de achterstandsscores voor een beperkt aantal schoolvestigingen wel sterk.  

De oorzaken van schommelingen in achterstandsscores van schoolvestigingen zijn in drie groepen in te delen, te weten veranderingen in onderwijsscores van leerlingen, veranderingen in de leerlingenpopulatie van een schoolvestiging en veranderingen in het aantal leerlingen op een schoolvestiging. 

Naast de effecten van de herijking – andere coëfficiënten en schaalwaarden bij de berekening van de onderwijsscores – zijn  het imputeren van onderwijsscores en het imputeren van opleidingsniveau van ouders zijn de belangrijkste bronnen van fluctuaties in onderwijsscores. De onderwijsscores van asielleerlingen worden altijd geïmputeerd. Omdat zij bij imputatie vanwege de gekozen methodologie automatisch aan achterstandsscores bijdragen, kan een verandering in het aantal asielleerlingen tot schommelingen in achterstandsscores leiden. 

Daarnaast zijn de onderwijsscores tussen 2019 en 2022 gemiddeld licht gestegen. Het opleidingsniveau van met name moeders en het aandeel asielleerlingen zijn de afgelopen jaren eveneens gestegen en het aandeel ouders dat in de schuldsanering zit is gedaald. Met name de eerste en laatste ontwikkeling zorgen voor hogere onderwijsscores.