Onderzoek webwinkelactiviteiten Haagse detailhandel
Richard de Mos is wethouder economie, sport en buitenruimte van Den Haag. Hij ziet de duidelijke meerwaarde van een CBS Urban Data Center. ‘Meten is weten. Om effectief beleid te voeren zijn goede data onmisbaar. Met het UDC snijdt het mes aan twee kanten. Door het samenvoegen van de gegevens en onderzoekstechnieken van het CBS krijgen de data over de gemeente Den Haag meer betekenis en ontvangt de gemeente zelf betrouwbare informatie en antwoorden op haar vragen.’ Volgens De Mos beschikt het CBS over grote hoeveelheden data. ‘Als we de juiste vragen stellen, kunnen we daar snel en gemakkelijk gebruik van maken.’
Webwinkelactiviteiten
De gemeente Den Haag heeft in de afgelopen twee jaar reeds een grote hoeveelheid onderzoeken uitgevoerd in het kader van het Urban Data Center. De onderzochte onderwerpen zijn divers: werkende armen, verhuizingen, start-ups, prettig wonen, opgeheven bedrijven en kansenongelijkheid in het onderwijs. Een van de meest recente onderzoeken gaat over webwinkelactiviteiten van de Haagse detailhandel. De Mos: ‘De aanleiding voor dit onderzoek is dat we graag wilden weten hoe de Haagse winkelier het doet op het gebied van digitalisering. We waren geïnteresseerd in de vraag: in hoeverre beschikken de winkeliers over een website of webshop? En we wilden ook weten of winkeliers met een website of webshop beter presteren dan collega’s zonder deze digitale diensten.’
Omzet hoger met website of webshop
Volgens De Mos is het belangrijk dat fysieke winkels digitaliseren. ‘Fysieke winkels laten mogelijk omzet liggen als ze niet digitaliseren. Dit onderzoek toont dat aan. Het loont om als winkel in ieder geval over een website te beschikken, en het is nóg beter om een webshop te hebben. De omzet blijkt dan hoger te zijn.’ In bepaalde stadsdelen van Den Haag zijn relatief veel fysieke winkels zonder website of webshop. Is daar een verklaring voor? ‘Daar geeft dit onderzoek geen sluitend antwoord op, al zou het kunnen dat er een verband is met het opleidingsniveau van de ondernemer. In Escamp en Laak wonen bijvoorbeeld relatief gezien meer praktisch opgeleide ondernemers.’
Webscraping
Arjen de Boer is onderzoeker bij het CBS. Hij vertelt dat dit onderzoek naar webwinkelactiviteiten op een vernieuwende manier is uitgevoerd. ‘We hebben in dit onderzoek bedrijven niet geclassificeerd naar de standaard SBI-indeling van het CBS voor bedrijfsactiviteiten, maar op basis van de informatie die bedrijven op hun website hebben staan. Dat hebben we gedaan met webscraping, een computertechniek waarbij software wordt gebruikt om informatie van webpagina’s te halen en te analyseren. Die informatie hebben we opgeschoond met textmining. Dat is een proces om met ICT-technieken waardevolle informatie te halen uit grote hoeveelheden tekstmateriaal. Zo hebben we op basis van woorden zoals webwinkel, winkelmandje, verzenden en bestellen allerlei relevante informatie boven tafel kunnen krijgen. Vervolgens hebben we de bedrijven als webwinkel geclassificeerd met behulp van machine learning. De uiteindelijke bedrijfsclassificatie is dus niet gedaan op basis van het CBS-bedrijvenregister, maar op basis van informatie op internet. Daardoor krijg je een goed beeld over hoe het midden- en kleinbedrijf er in de gemeente Den Haag uitziet. Dit zou ook voor andere gemeenten nuttig onderzoek kunnen zijn.’
Paneldiscussie kunstmatige intelligentie (AI)
Tijdens de viering van het 2-jarig bestaan van het UDC Den Haag stond het thema kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence: AI) centraal. Vertegenwoordigers uit politiek, bedrijfsleven en wetenschap voerden hierover een paneldiscussie. Opgemerkt werd dat een Urban Data Center voor een gemeente een prima instrument is om met AI te gaan werken. Jordi Bieger, professor aan de TU Delft, gaf aan dat hij hoge verwachtingen heeft van de overheid als het op AI-gebruik aankomt. Ruben Dood, directeur beleidsstatistiek en dataservices van het CBS, was van mening dat openheid en transparantie belangrijke elementen zijn bij de maatschappelijke discussie over AI. Rogier Klimbie, voormalig medewerker van Google, merkte op dat het maatschappelijk debat duidelijk moet maken ‘wat voor een maatschappij we willen zijn. Algoritmen zijn slechts een middel.’