Ambities CBS en Den Haag verenigd in Urban Data Center

Nieuwe inzichten

Rabin Baldewsingh is wethouder Sociale zaken, Werkgelegenheid, Wijkaanpak en Sport. Hij vertelt dat de oprichting van het CBS Urban Data Center/Den Haag voortvloeit uit het feit dat data steeds belangrijker worden om de dienstverlening aan bewoners en bedrijven in de stad goed in te richten. ‘Beter gebruik van data kan tot nieuwe inzichten en effectiever beleid leiden, bijvoorbeeld op het gebied van armoedebestrijding.’ Vanuit de gemeentelijke registraties beschikt Den Haag al over veel data, maar er is behoefte aan nóg meer informatie. ‘We doen als gemeente regelmatig onderzoek. Het CBS doet dit ook en heeft daarbij de beschikking over meer en andere bronnen. Samenwerking ligt dus voor de hand’, aldus de wethouder.

Ambities

De ambities van het CBS en Den Haag vallen goed samen volgens Baldewsingh. ‘Den Haag wil zich blijven ontwikkelen als veerkrachtige stad waar de bewoner centraal staat. Een stad die ook optimaal gebruik maakt van data. Het CBS zoekt naar een nóg betere benutting van zijn kennis en informatie, waarbij het data, kennis en kunde inzet ter ondersteuning van gemeenten. Hierbij verschuift de focus van landelijke cijfers naar het regionale en gemeentelijke schaalniveau. De samenwerking met het CBS levert een kwaliteitsimpuls op voor onderzoek en statistiekprocessen binnen onze gemeente. Het CBS heeft namelijk de data en de technische mogelijkheden om geanonimiseerd microdata analyses uit te voeren. Dat gebeurt in een omgeving met strenge privacy- en beveiligingseisen.’

Onderzoeksagenda

De voorbereidingen tussen het CBS en de gemeente Den Haag zijn volgens de wethouder goed en zorgvuldig verlopen. ‘Er komt veel bij kijken. Het gaat niet zo zeer om de papieren overeenkomst, maar over de vraag of de samenwerking ook daadwerkelijk iets gaat opleveren. Daarom hebben we besloten ons partnerschap concreet vorm te geven door gezamenlijke huisvesting. Het Urban Data Center is gevestigd in het stadhuis. Hier gaan medewerkers van de gemeente en van het CBS aan het werk. Er is goed nagedacht over de thema’s in de onderzoeksagenda, zodat het werk bij aanvang direct kan starten. Onderwerpen die beide partijen oppakken en uitdiepen zijn: armoede, demografie en wonen, onderwijs en arbeidsmarkt, duurzaamheid.’

Niet alleen nationaal is er veel belangstelling voor het Urban Data Center-concept, ook internationaal zijn er vanuit de hele wereld vragen van steden voor advisering door het CBS

WCCD-certificering

Tijdens de lancering van het CBS Urban Data Center/Den Haag ontvangt de gemeente ook een WCCD-certificering. WCCD (World Council on City Data) is een wereldleider op het terrein van gestandaardiseerde stedelijke indicatoren en gespecialiseerd in het certificeren van steden op het terrein van leefkwaliteit, duurzaamheid en smart data volgens de ISO 37120-norm. Baldewsingh: ‘Het is belangrijk dat ook cijfers over Den Haag internationaal onderzocht en beoordeeld worden. Op die manier kunnen we benchmarken en leren van andere steden.’ Steden die al het certificaat hebben, zijn onder andere Barcelona, Londen, Boston, Melbourne, Kaapstad, Buenos Aires, Rotterdam en Eindhoven. Het certificaat laat volgens de wethouder zien dat zijn gemeente de data op orde heeft. ’Het toont aan dat Den Haag een innovatieve stad is, die continue werkt aan het verbeteren van haar dienstverlening en de leefbaarheid van de stad.’

Data gedreven organisaties

Tjark Tjin-A-Tsoi, Directeur-Generaal van het CBS, is verheugd dat na Eindhoven, Heerlen, Groningen, Venlo, Zwolle en Leidschendam-Voorburg nu ook Den Haag beschikt over een Urban Data Center. ‘Sinds de oprichting van het eerste Urban Data Center in Eindhoven een jaar geleden is er vanuit de gemeenten grote en brede belangstelling voor dit concept. Vanuit het lokaal bestuur was er al veel aandacht voor het gebruik van data voor beleid en het monitoren van ontwikkelingen. Maar het helemaal vanaf het begin opzetten van een data gedreven organisatie met de benodigde expertise en infrastructuur is kostbaar en ingewikkeld. En als alle Nederlandse steden dat zelf gaan doen, lopen we het risico dat er een niet op elkaar aansluitende data-infrastructuur ontstaat. Ook is de waarborging van kwaliteit, veiligheid en privacy van belang. CBS heeft hier decennialange ervaring mee en kan de gemeenten hierbij helpen. Daarnaast beschikt het CBS over integrale databestanden, waar de gemeenten geen toegang tot hebben. Die databestanden kunnen door deze samenwerking worden ingezet voor beleidsvorming en -evaluatie in de gemeente.’

Vertaalslag naar beleid

Voor veel organisaties is het lastig om met data een vertaalslag naar beleid te maken. Dat geldt ook voor gemeenten. Tjin-A-Tsoi: ‘We hebben in het afgelopen jaar geleerd dat het nog wel ingewikkeld is om de behoeften van gemeenten vanuit de data analyses te vertalen naar concrete projecten. Iedere gemeente is weer anders en heeft andere prioriteiten. Vanuit elk afzonderlijk Urban Data Center vertalen we de algemene vragen van de gemeenten naar een werkprogramma. We krijgen hier steeds meer kijk op.’ Niet alleen nationaal is er veel belangstelling voor het Urban Data Center-concept, ook internationaal zijn er vanuit de hele wereld vragen van steden voor advisering door het CBS. Het CBS sluit ook nauw aan bij de World Council on City Data, gespecialiseerd in het certificeren van steden op het terrein van leefbaarheid, duurzaamheid en smart data. ‘Wij kunnen steden helpen om gecertificeerd te worden, zodat zij hun stad kunnen benchmarken met andere steden in de wereld. Voorbeelden daarvan zijn Eindhoven, Heerlen en Zwolle, die inmiddels platina gecertificeerd zijn. En ook voor de gemeente Den Haag heeft het CBS in relatief korte tijd behoorlijke inspanningen geleverd om tot een platina certificering te komen.’

Plannen voor komend jaar

Wat zijn de plannen van het CBS op het gebied van de Urban Data Centers voor het komende jaar? ‘Allereerst willen we de werkprogramma’s bij de huidige Urban Data Centers consolideren. Ook praten we verder met gemeenten die hebben aangegeven belangstelling te hebben voor de oprichting van een Urban Data Center met het CBS. Daarnaast zijn we in gesprek met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties om met ons en de gemeenten dit Urban Data Center-initiatief verder te ontwikkelen.’