Onderzoek met CBS-data onderbouwt beleid over bijstandsuitkeringen
Financiële prikkel
‘Vroeger hadden alleenstaande ouders met een bijstandsuitkering geen financiële prikkel om werk te zoeken’, legt Knoef uit. In opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en in samenwerking met veertien gemeenten is daarom in 2009-2010 een proef gedaan: alleenstaande ouders met bijstand en met kinderen tot 12 jaar mochten voortaan een deel - maximaal 120 euro per maand - van het bijverdiende loon houden naast hun uitkering. ‘De vraag was of dit hen zou stimuleren aan het werk te gaan.’ Knoef kreeg voor haar onderzoek via ‘remote access’ toegang tot de versleutelde brondata van CBS over alle bijstandsgerechtigden in Nederland. ‘We wilden de situatie van de alleenstaande ouders in de bijstand in de veertien gemeentes vergelijken met andere gemeentes, maar ook met de situatie vóór de maatregel. Via CBS zijn die data beschikbaar.’
Meer moeders een baan
Alleenstaande moeders vormen 25 procent van de groep mensen met een bijstandsuitkering. Een groot deel hiervan is laag opgeleid. De bijverdienmaatregel moet deze vrouwen stimuleren om een baan te vinden, zodat hun toekomstperspectief verbetert. Uit het onderzoek van Knoef blijkt dat de maatregel – die inmiddels in heel Nederland is ingevoerd – succesvol is. ‘We hebben ontdekt dat alleenstaande moeders met bijstand sinds de invoering van de regel eerder een parttime baan vinden. Dit geldt in het bijzonder voor allochtone vrouwen. Bovendien gaan de inkomsten gemiddeld omhoog, wat betekent dat de armoede afneemt. De alleenstaande moeders stromen door de maatregel niet eerder uit de bijstand. Maar dat was ook niet het doel. Mogelijk vinden zij later, als de kinderen 12 jaar of ouder zijn, wél een baan die voldoende opbrengt.’
‘We hebben ontdekt dat alleenstaande moeders met bijstand sinds de invoering van de maatregel eerder een parttime baan vinden’
Samen werken aan stedelijke ontwikkeling
Knoef is erg blij met de mogelijkheid om via remote access te werken met de data van CBS, ondanks het feit dat de rekenkracht van de servers niet altijd toereikend is (hier wordt door CBS continu aan gewerkt, red.). ‘Ik werk al sinds 2006 met remote access. Technisch is er in die tijd enorm veel verbeterd. Bovendien komen steeds meer data beschikbaar die voor ons onderzoekveld relevant zijn.’ Ze wijst op het onderzoek naar de relatie tussen sociale zekerheid en crimineel gedrag, waar zij in samenwerking met de afdeling criminologie van de Universiteit Leiden op dit moment aan werkt. Dit onderzoek sluit aan bij het Centre for BOLD Cities, een samenwerking tussen de universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam. Daarbij is ook CBS betrokken. BOLD staat voor ‘Big, Open en Linked Data’. Het centrum zet big data-onderzoek in bij het oplossen van stedelijke vraagstukken. ‘We gebruiken bij ons onderzoek opnieuw data van CBS. Het mooie van BOLD Cities is dat deskundigen uit heel veel verschillende richtingen samen werken aan een betere stad’, besluit Knoef.
Wat is remote access?
Geautoriseerde instellingen kunnen zelf onder strikte voorwaarden via remote access onderzoek doen met microdatabestanden van CBS. Microdata zijn koppelbare data op persoons-, bedrijfs- en adresniveau. Hebt u vragen over werken met microdata of wilt u meer weten over de mogelijkheden? Bekijk het overzicht Microdata: zelf onderzoek doen of neem contact op met: tel. (088) 570 70 70 of per mail: microdata@cbs.nl