‘Ik ben van de cijfers’

/ Auteur: Jaap van Sandijk
Sheila Sitalsing staat bekend om haar vlijmscherpe columns in de Volkskrant. Daarin verwijst ze met regelmaat naar cijfers van CBS. ‘Voordat ik ergens iets van vind, wil ik weten hoe het zit.’

Eerst de cijfers

Een strak ingerichte woning in een Delftse nieuwbouwwijk. Op tafel, in de woonkamer, liggen de nog verse ochtendkranten en uit de laptop klinkt de stream van Radio 1. Voor tien uur die avond gaat er weer een column naar de redactie van de Volkskrant. Maar nu schenkt Sitalsing even thee. Ze vertelt over haar relatie met cijfers in het algemeen en CBS in het bijzonder. ‘Ik ben van de cijfers’, zegt ze. ‘Die vormen de meest objectieve weergave van de werkelijkheid. Daarom wil ik, voordat ik ergens iets van vind, eerst aan de hand van de cijfers uitzoeken hoe iets zit. Pas nadat ik die cijfers heb gezien, ben ik ergens voor of tegen.’

Grootverbruiker

Je kunt Sitalsing gerust een grootverbruiker van de CBS-cijfers noemen. Dat is ze altijd al geweest. ‘Ook toen ik nog werkte als economieverslaggever. Voordat ik een artikel of column schrijf, start ik de databank StatLine van CBS even op. Wat weten we eigenlijk van dit onderwerp? Wat zeggen de cijfers en waaraan kan ik die relateren? Je komt altijd uit bij CBS, de opperbaas van alle data.’

Statistiek in Suriname

Maar het is niet overal de gewoonste zaak van de wereld om de data waar je behoefte aan hebt te kunnen raadplegen, ondervond Sitalsing tussen 2009 en 2011. Na haar periode als chef economie en verslaggever bij de Volkskrant besloot ze een sabbatical te nemen. Samen met haar man werkte en woonde ze in die periode in Suriname, hun geboorteland. ‘Statistische informatie wordt daar onvoldoende verzameld. Toen ik het statistiekbureau vroeg naar het aantal leerkrachten in het land bijvoorbeeld, kreeg ik als antwoord dat ze daar wel een vaag idee van hadden. Nauwkeurige cijfers waren er echter niet. Op zo’n moment besef je hoe goed de data in Nederland zijn georganiseerd.’

‘Door de crisis zijn mensen extra geïnteresseerd in cijfers’

Minder gereguleerd leven

De twee jaar in Suriname had ze nooit willen missen. Vooral het minder gereguleerde leven beviel goed. Ook politiek viel er genoeg te genieten: zo was ze er getuige van hoe Bouterse de verkiezingen won. Maar van een echt sabbatical was uiteindelijk geen sprake. Sitalsing werkte er voor verschillende Surinaamse media, schreef incidenteel voor de Volkskrant en werkte aan het boek ‘De kiezer heeft altijd gelijk’. Hans Wansink is co-auteur. In het boek, dat in 2010 verscheen, pleit het tweetal voor ‘Change’ in Den Haag.

‘Change’

Ziet Sitalsing inmiddels ook daadwerkelijk ‘Change’ in Den Haag? ‘De Haagse kaste is wel wat meer opengebroken’, vindt ze. ‘De kiezer wordt serieuzer genomen. Partijen hebben hierover ook intern debat. Ze moeten evenwicht vinden tussen het niet naar de mond willen praten en trouw blijven aan de eigen basisprincipes. Je ziet dat ze daar wel mee bezig zijn. Politieke partijen zijn zich ervan bewust dat de kiezer steeds vaker zweeft en dat ze daarom beter hun best moeten doen.’

Cijfers in perspectief

Terug naar de cijfers. Die lijken steeds belangrijker te worden. Kranten en nieuwssites plaatsen ze soms vergroot naast een artikel. Dat moet de lezer ertoe verleiden het complete verhaal te lezen. Heeft Sitalsing het idee dat cijfers het in economisch slechte tijden extra goed doen? Ze denkt even na. ‘Dat is een lastige vraag. Het is in ieder geval wel zo dat door de crisis mensen extra geïnteresseerd zijn in cijfers. Economisch nieuws is belangrijker geworden, omdat het mensen direct raakt. Maar mensen vinden het vaak ook moeilijk om cijfers in perspectief te plaatsen. Daar ligt een mooie taak voor de journalistiek.’

Actualiteit

Sitalsing juicht het toe dat CBS steeds meer inspeelt op de actualiteit. ‘Neem de cijfers over de exportwaarde van geboycotte voedingsproducten naar Rusland’, geeft ze aan. ‘Door met die cijfers te komen, juist nadat het nieuws van de boycot bekend werd, beseffen mensen dat we ook nog een andere verhouding met Rusland hebben. Die plaatst CBS dan goed in perspectief. Bovendien laat je als statistiekbureau op actieve wijze zien wat je allemaal in huis hebt.’ Ook is ze erg positief over het nieuwe CBS-product: CBS Corporate nieuws. ‘Het ziet er aantrekkelijk uit. De schat aan informatie waar CBS op zit, wordt op aantrekkelijke wijze ontsloten en aan maatschappelijke discussies gekoppeld.’

Curriculum Vitae Sheila Sitalsing

Sheila Sitalsing (Suriname, 1968) bracht een deel van haar jeugd door op Curaçao. Op haar zeventiende kwam ze naar Nederland om economie te studeren aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Daarna ging ze aan de slag als verslaggever bij het Rotterdams Dagblad. In 1996 werd Sitalsing redacteur bij Elsevier. In 2004 vertrok ze naar de Volkskrant, waar ze achtereenvolgens chef economieredactie en politiek redacteur werd. Na een tweejarig verblijf in Suriname wordt ze in 2011 vaste columnist op pagina twee van de Volkskrant. Samen met Hans Wansink schreef Sitalsing ‘De kiezer heeft altijd gelijk’. In 2013 won ze de Heldringprijs voor de beste Nederlandse columnist. De jury prees haar om haar feitenkennis, humor en de afwezigheid van enig cynisme.