Psychosociale arbeidsbelasting zelfstandig ondernemers; geslacht, leeftijd
| Marges | Geslacht | Leeftijd | Perioden | Psychische vermoeidheid door het werk Psychische vermoeidheid door het werk (%) | Psychische vermoeidheid door het werk Emotioneel uitgeput (%) | Psychische vermoeidheid door het werk Leeg voelen (%) | Psychische vermoeidheid door het werk 's Ochtends moe voelen (%) | Psychische vermoeidheid door het werk Vergt veel om met mensen te werken (%) | Psychische vermoeidheid door het werk Uitgeput door werk (%) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Waarde | Totaal mannen en vrouwen | Totaal | 2023 | 11,7 | 12,4 | 22,0 | 13,6 | 11,9 | 9,1 |
| Waarde | Totaal mannen en vrouwen | 15 tot 25 jaar | 2023 | 13,6 | 13,9 | 24,8 | 13,2 | 10,2 | 11,3 |
| Waarde | Totaal mannen en vrouwen | 25 tot 35 jaar | 2023 | 19,4 | 20,0 | 29,3 | 22,2 | 17,5 | 14,2 |
| Waarde | Totaal mannen en vrouwen | 35 tot 45 jaar | 2023 | 13,3 | 14,2 | 24,1 | 14,7 | 13,3 | 10,2 |
| Waarde | Totaal mannen en vrouwen | 45 tot 55 jaar | 2023 | 11,7 | 11,9 | 20,5 | 13,5 | 12,8 | 8,7 |
| Waarde | Totaal mannen en vrouwen | 55 tot 65 jaar | 2023 | 8,6 | 9,8 | 21,8 | 11,1 | 9,3 | 7,4 |
| Waarde | Totaal mannen en vrouwen | 65 jaar of ouder | 2023 | 4,1 | 4,5 | 10,6 | 4,7 | 4,9 | 3,9 |
| Waarde | Mannen | Totaal | 2023 | 11,2 | 11,5 | 21,9 | 13,4 | 10,6 | 9,5 |
| Waarde | Mannen | 15 tot 25 jaar | 2023 | 10,0 | 10,2 | 22,0 | 9,5 | 6,6 | 10,4 |
| Waarde | Mannen | 25 tot 35 jaar | 2023 | 18,1 | 18,6 | 27,9 | 21,1 | 16,1 | 14,5 |
| Waarde | Mannen | 35 tot 45 jaar | 2023 | 12,7 | 13,5 | 24,7 | 15,2 | 11,3 | 11,6 |
| Waarde | Mannen | 45 tot 55 jaar | 2023 | 11,6 | 10,8 | 20,1 | 13,5 | 12,1 | 9,0 |
| Waarde | Mannen | 55 tot 65 jaar | 2023 | 8,8 | 9,6 | 23,0 | 12,0 | 8,5 | 7,8 |
| Waarde | Mannen | 65 jaar of ouder | 2023 | 4,0 | 4,4 | 11,3 | 4,7 | 5,0 | 3,9 |
| Waarde | Vrouwen | Totaal | 2023 | 12,7 | 14,0 | 22,1 | 13,8 | 14,1 | 8,4 |
| Waarde | Vrouwen | 15 tot 25 jaar | 2023 | . | . | . | . | . | . |
| Waarde | Vrouwen | 25 tot 35 jaar | 2023 | 21,6 | 22,3 | 31,7 | 24,1 | 20,0 | 13,6 |
| Waarde | Vrouwen | 35 tot 45 jaar | 2023 | 14,2 | 15,5 | 23,1 | 13,9 | 16,7 | 7,8 |
| Waarde | Vrouwen | 45 tot 55 jaar | 2023 | 11,7 | 13,5 | 20,9 | 13,6 | 13,9 | 8,2 |
| Waarde | Vrouwen | 55 tot 65 jaar | 2023 | 8,4 | 10,0 | 20,0 | 9,8 | 10,6 | 6,9 |
| Waarde | Vrouwen | 65 jaar of ouder | 2023 | 4,6 | 4,8 | 8,8 | 4,7 | 4,8 | 4,0 |
| Ondergrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | Totaal | 2023 | 10,9 | 11,5 | 20,9 | 12,7 | 11,0 | 8,3 |
| Ondergrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | 15 tot 25 jaar | 2023 | 9,0 | 9,2 | 18,5 | 8,6 | 6,3 | 7,2 |
| Ondergrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | 25 tot 35 jaar | 2023 | 16,4 | 16,9 | 25,8 | 19,0 | 14,6 | 11,5 |
| Ondergrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | 35 tot 45 jaar | 2023 | 11,3 | 12,2 | 21,5 | 12,6 | 11,4 | 8,4 |
| Ondergrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | 45 tot 55 jaar | 2023 | 10,1 | 10,3 | 18,5 | 11,8 | 11,2 | 7,3 |
| Ondergrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | 55 tot 65 jaar | 2023 | 7,4 | 8,5 | 20,0 | 9,8 | 8,1 | 6,3 |
| Ondergrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | 65 jaar of ouder | 2023 | 3,0 | 3,3 | 8,7 | 3,5 | 3,7 | 2,8 |
| Ondergrens 95%-interval | Mannen | Totaal | 2023 | 10,1 | 10,4 | 20,5 | 12,3 | 9,6 | 8,5 |
| Ondergrens 95%-interval | Mannen | 15 tot 25 jaar | 2023 | 5,6 | 5,7 | 15,2 | 5,1 | 3,4 | 6,0 |
| Ondergrens 95%-interval | Mannen | 25 tot 35 jaar | 2023 | 14,4 | 14,8 | 23,5 | 17,1 | 12,6 | 11,1 |
| Ondergrens 95%-interval | Mannen | 35 tot 45 jaar | 2023 | 10,2 | 10,9 | 21,3 | 12,4 | 9,0 | 9,2 |
| Ondergrens 95%-interval | Mannen | 45 tot 55 jaar | 2023 | 9,6 | 8,8 | 17,5 | 11,3 | 10,0 | 7,2 |
| Ondergrens 95%-interval | Mannen | 55 tot 65 jaar | 2023 | 7,3 | 8,0 | 20,6 | 10,2 | 7,0 | 6,3 |
| Ondergrens 95%-interval | Mannen | 65 jaar of ouder | 2023 | 2,7 | 3,0 | 9,0 | 3,3 | 3,6 | 2,6 |
| Ondergrens 95%-interval | Vrouwen | Totaal | 2023 | 11,3 | 12,5 | 20,4 | 12,4 | 12,6 | 7,3 |
| Ondergrens 95%-interval | Vrouwen | 15 tot 25 jaar | 2023 | . | . | . | . | . | . |
| Ondergrens 95%-interval | Vrouwen | 25 tot 35 jaar | 2023 | 17,0 | 17,6 | 26,2 | 19,1 | 15,4 | 9,8 |
| Ondergrens 95%-interval | Vrouwen | 35 tot 45 jaar | 2023 | 11,1 | 12,4 | 19,3 | 10,9 | 13,5 | 5,6 |
| Ondergrens 95%-interval | Vrouwen | 45 tot 55 jaar | 2023 | 9,4 | 11,1 | 18,0 | 11,1 | 11,5 | 6,2 |
| Ondergrens 95%-interval | Vrouwen | 55 tot 65 jaar | 2023 | 6,5 | 7,9 | 17,2 | 7,8 | 8,6 | 5,2 |
| Ondergrens 95%-interval | Vrouwen | 65 jaar of ouder | 2023 | 2,6 | 2,8 | 5,8 | 2,7 | 2,7 | 2,1 |
| Bovengrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | Totaal | 2023 | 12,7 | 13,3 | 23,1 | 14,6 | 12,8 | 10,0 |
| Bovengrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | 15 tot 25 jaar | 2023 | 20,1 | 20,4 | 32,2 | 19,8 | 16,1 | 17,4 |
| Bovengrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | 25 tot 35 jaar | 2023 | 22,8 | 23,4 | 33,0 | 25,7 | 20,8 | 17,3 |
| Bovengrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | 35 tot 45 jaar | 2023 | 15,6 | 16,6 | 26,9 | 17,0 | 15,6 | 12,3 |
| Bovengrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | 45 tot 55 jaar | 2023 | 13,5 | 13,6 | 22,6 | 15,4 | 14,6 | 10,3 |
| Bovengrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | 55 tot 65 jaar | 2023 | 10,0 | 11,2 | 23,8 | 12,7 | 10,7 | 8,8 |
| Bovengrens 95%-interval | Totaal mannen en vrouwen | 65 jaar of ouder | 2023 | 5,7 | 6,1 | 12,8 | 6,2 | 6,5 | 5,6 |
| Bovengrens 95%-interval | Mannen | Totaal | 2023 | 12,4 | 12,7 | 23,4 | 14,7 | 11,8 | 10,7 |
| Bovengrens 95%-interval | Mannen | 15 tot 25 jaar | 2023 | 17,2 | 17,7 | 30,8 | 17,2 | 12,4 | 17,4 |
| Bovengrens 95%-interval | Mannen | 25 tot 35 jaar | 2023 | 22,5 | 23,1 | 32,8 | 25,7 | 20,3 | 18,6 |
| Bovengrens 95%-interval | Mannen | 35 tot 45 jaar | 2023 | 15,7 | 16,6 | 28,4 | 18,3 | 14,1 | 14,5 |
| Bovengrens 95%-interval | Mannen | 45 tot 55 jaar | 2023 | 14,1 | 13,1 | 23,0 | 16,0 | 14,5 | 11,2 |
| Bovengrens 95%-interval | Mannen | 55 tot 65 jaar | 2023 | 10,7 | 11,5 | 25,6 | 14,1 | 10,3 | 9,6 |
| Bovengrens 95%-interval | Mannen | 65 jaar of ouder | 2023 | 5,8 | 6,3 | 14,0 | 6,5 | 6,8 | 5,9 |
| Bovengrens 95%-interval | Vrouwen | Totaal | 2023 | 14,2 | 15,5 | 23,9 | 15,4 | 15,6 | 9,7 |
| Bovengrens 95%-interval | Vrouwen | 15 tot 25 jaar | 2023 | . | . | . | . | . | . |
| Bovengrens 95%-interval | Vrouwen | 25 tot 35 jaar | 2023 | 27,2 | 27,9 | 37,7 | 29,8 | 25,5 | 18,6 |
| Bovengrens 95%-interval | Vrouwen | 35 tot 45 jaar | 2023 | 17,9 | 19,3 | 27,3 | 17,5 | 20,6 | 10,8 |
| Bovengrens 95%-interval | Vrouwen | 45 tot 55 jaar | 2023 | 14,5 | 16,3 | 24,2 | 16,5 | 16,8 | 10,6 |
| Bovengrens 95%-interval | Vrouwen | 55 tot 65 jaar | 2023 | 10,7 | 12,5 | 23,2 | 12,2 | 13,1 | 9,1 |
| Bovengrens 95%-interval | Vrouwen | 65 jaar of ouder | 2023 | 8,0 | 8,2 | 13,0 | 8,1 | 8,2 | 7,5 |
| Bron: © CBS, TNO, | |||||||||
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat gegevens over de psychosociale arbeidsbelasting (PSA) van zelfstandig ondernemers van 15 jaar en ouder die aangifte doen bij de Belastingdienst en in Nederland wonen en werken, naar leeftijd en geslacht. In de tabel worden cijfers gepresenteerd over werkdruk, zelfstandigheid in het werk, emotioneel belastend werk, psychische vermoeidheid en slachtofferschap op het werk.
Alle cijfers zijn gebaseerd op ten minste 100 waarnemingen.
Gegevens beschikbaar vanaf: 2015.
Status van de cijfers:
Cijfers in deze tabel zijn definitief.
Wijzigingen per 12 juli 2023:
De jaarcijfers voor 2023 zijn toegevoegd.
Ook zijn in de tabel betrouwbaarheidsintervallen toegevoegd, en is het minimaal aantal waarnemingen voor publicatie gewijzigd van 200 naar 100.
Wijzigingen per 11 juli 2017:
Vanaf 2017 zijn de items emotioneel moeilijke werksituatie, emotioneel veeleisend werk en emotioneel betrokken bij werk niet bevraagd.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Het betreft een tweejaarlijks onderzoek.
Toelichting onderwerpen
- Psychische vermoeidheid door het werk
- Psychische vermoeidheid door het werk (burn-outklachten) wordt gemeten aan de hand van vijf uitspraken:
- Ik voel me emotioneel uitgeput door mijn werk.
- Aan het einde van een werkdag voel ik me leeg.
- Ik voel me moe als ik 's morgens opsta en geconfronteerd word met mijn werk.
- Het vergt heel veel van mij om de hele dag met mensen te werken.
- Ik voel me compleet uitgeput door mijn werk.
De antwoordmogelijkheden hierbij zijn: nooit, enkele keren per jaar, maandelijks, enkele keren per maand, wekelijks, enkele keren per week of elke dag. Als iemand gemiddeld op de vijf uitspraken enkele keren per maand of vaker antwoordt, dan worden deze gevoelens van vermoeidheid en uitputting aangemerkt als psychische vermoeidheid door het werk.- Psychische vermoeidheid door het werk
- Psychische vermoeidheid door het werk (burn-outklachten) wordt gemeten aan de hand van vijf uitspraken:
- Ik voel me emotioneel uitgeput door mijn werk.
- Aan het einde van een werkdag voel ik me leeg.
- Ik voel me moe als ik 's morgens opsta en geconfronteerd word met mijn werk.
- Het vergt heel veel van mij om de hele dag met mensen te werken.
- Ik voel me compleet uitgeput door mijn werk.
De antwoordmogelijkheden hierbij zijn: nooit, enkele keren per jaar, maandelijks, enkele keren per maand, wekelijks, enkele keren per week of elke dag. Als iemand gemiddeld op de vijf uitspraken enkele keren per maand of vaker antwoordt, dan worden deze gevoelens van vermoeidheid en uitputting aangemerkt als psychische vermoeidheid door het werk.
- Emotioneel uitgeput
- Enquêtevraag: Ik voel me emotioneel uitgeput door mijn werk.
Antwoordcategorieën:
1. Nooit
2. Enkele keren per jaar
3. Maandelijks
4. Enkele keren per maand
5. Elke week
6. Enkele keren per week
7. Elke dag
Cijfer betreft het percentage zelfstandig ondernemers met antwoordcategorieën: enkele keren per maand, elke week, enkele keren per week en elke dag.
- Leeg voelen
- Enquêtevraag: Aan het eind van een werkdag voel ik me leeg.
Antwoordcategorieën:
1. Nooit
2. Enkele keren per jaar
3. Maandelijks
4. Enkele keren per maand
5. Elke week
6. Enkele keren per week
7. Elke dag
Cijfer betreft het percentage zelfstandig ondernemers met antwoordcategorieën: enkele keren per maand, elke week, enkele keren per week en elke dag.
- 's Ochtends moe voelen
- Enquêtevraag: Ik voel me moe als ik 's morgens opsta en geconfronteerd word met mijn werk.
Antwoordcategorieën:
1. Nooit
2. Enkele keren per jaar
3. Maandelijks
4. Enkele keren per maand
5. Elke week
6. Enkele keren per week
7. Elke dag
Cijfer betreft het percentage zelfstandig ondernemers met antwoordcategorieën: enkele keren per maand, elke week, enkele keren per week en elke dag.
- Vergt veel om met mensen te werken
- Enquêtevraag: Het vergt veel van mij om de hele dag met mensen te werken.
Antwoordcategorieën:
1. Nooit
2. Enkele keren per jaar
3. Maandelijks
4. Enkele keren per maand
5. Elke week
6. Enkele keren per week
7. Elke dag
Cijfer betreft het percentage zelfstandig ondernemers met antwoordcategorieën: enkele keren per maand, elke week, enkele keren per week en elke dag.
- Uitgeput door werk
- Enquêtevraag: Ik voel me compleet uitgeput door mijn werk.
Antwoordcategorieën:
1. Nooit
2. Enkele keren per jaar
3. Maandelijks
4. Enkele keren per maand
5. Elke week
6. Enkele keren per week
7. Elke dag
Cijfer betreft het percentage zelfstandig ondernemers met antwoordcategorieën: enkele keren per maand, elke week, enkele keren per week en elke dag.