Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) werknemers; bedrijfstak
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat gegevens over de psychosociale arbeidsbelasting (PSA) van de Nederlandse werknemer van 15 tot 75 jaar, naar bedrijfstakken (SBI 2008). In de tabel worden cijfers gepresenteerd over werkdruk, zelfstandigheid in het werk, emotioneel belastend werk, psychische vermoeidheid door het werk en slachtofferschap op het werk.
Vanaf het verslagjaar 2022 verschilt de wijze waarop gegevens voor de NEA zijn verzameld en verwerkt op enkele punten van eerdere verslagjaren. Daardoor zijn de cijfers vanaf 2022 mogelijk niet in alle gevallen vergelijkbaar met de cijfers tot en met 2021. Meer informatie is beschikbaar in de onderzoeksbeschrijving van de NEA 2022 (zie paragraaf 4).
Alle cijfers zijn gebaseerd op ten minste 100 waarnemingen.
Gegevens beschikbaar vanaf: 2014.
Status van de cijfers:
Cijfers in deze tabel zijn definitief.
Wijzigingen per 17 april 2024:
De jaarcijfers over 2023 zijn toegevoegd.
Wijzigingen per 18 april 2023:
De jaarcijfers over 2022 zijn toegevoegd.
In 2022 is een nieuw onderwerp ‘werklocatie bepalen’ toegevoegd in de map ‘Zelfstandigheid in het werk’. Ook is de vraagstelling over slachtofferschap op het werk gewijzigd. Deze cijfers staan in de nieuwe onderwerpenmap “Slachtofferschap op het werk (vanaf 2022)”. Door deze wijzigingen zijn de cijfers over dit onderwerp vanaf 2022 niet vergelijkbaar met de cijfers van eerdere jaren (2014-2021). Cijfers over het oude onderwerp “Slachtofferschap op het werk (tot 2022)” worden vanaf 2022 niet meer aangevuld.
Tot slot zijn in de tabel betrouwbaarheidsintervallen toegevoegd, en is het minimaal aantal waarnemingen voor publicatie gewijzigd van 200 naar 100.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Uiterlijk in mei verschijnen de cijfers over het voorafgaande jaar.
Toelichting onderwerpen
- Slachtofferschap op werk (tot 2022)
- Op het werk persoonlijk te maken hebben gehad met ongewenste seksuele aandacht, intimidatie, lichamelijk geweld of pesten door klanten, leidinggevenden of collega’s.
- Ongewenste seksuele aandacht
- Van klanten (tot 2022)
- Enquêtevraag: Kunt u aangeven in welke mate u de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken heeft gehad met ongewenste seksuele aandacht van klanten (of patiënten, leerlingen of passagiers, e.d.)?
Antwoordcategorieën:
Nee, nooit.
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorieën:
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Deze vraag werd van 2014 tot 2022 aan werknemers gesteld. In 2019 is de vragenlijst gewijzigd. Drie vragen over conflicten op het werk zijn niet gesteld. Deze vragen werden in 2014-2018 gesteld voorafgaand aan de vragen over slachtofferschap op het werk. Verschillen in uitkomsten tussen 2019 en 2018 kunnen, geheel of gedeeltelijk, het gevolg zijn van deze wijziging. In 2020 zijn de drie vragen over conflicten weer in de vragenlijst opgenomen.
- Van leidinggevenden of collega's
- Enquêtevraag: Kunt u aangeven in welke mate u de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken heeft gehad met ongewenste seksuele aandacht van leidinggevenden of collega's?
Antwoordcategorieën:
Nee, nooit.
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorieën:
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Deze vraag werd van 2014 tot 2022 aan werknemers gesteld. In 2019 is de vragenlijst gewijzigd. Drie vragen over conflicten op het werk zijn niet gesteld. Deze vragen werden in 2014-2018 gesteld voorafgaand aan de vragen over slachtofferschap op het werk. Verschillen in uitkomsten tussen 2019 en 2018 kunnen, geheel of gedeeltelijk, het gevolg zijn van deze wijziging. In 2020 zijn de drie vragen over conflicten weer in de vragenlijst opgenomen.
- Slachtofferschap op werk (vanaf 2022)
- Op het werk persoonlijk te maken hebben gehad met ongewenste seksuele aandacht, intimidatie, lichamelijk geweld of pesten door klanten, leidinggevenden of collega’s.
- Ongewenste seksuele aandacht
- Van klant, leidinggevende of collega
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden in hun werk een enkele keer of vaker te maken te hebben gehad met ongewenste seksuele aandacht.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Van klanten (vanaf 2022)
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden in hun werk een enkele keer of vaker te maken te hebben gehad met ongewenste seksuele aandacht van klanten.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Van leidinggevenden
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden in hun werk een enkele keer of vaker te maken te hebben gehad met ongewenste seksuele aandacht van leidinggevenden.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Van collega’s
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden in hun werk een enkele keer of vaker te maken te hebben gehad met ongewenste seksuele aandacht van collega’s.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Intimidatie
- Door klanten (vanaf 2022)
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden in hun werk een enkele keer of vaker te maken te hebben gehad met intimidaties of bedreigingen door klanten.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Lichamelijk geweld
- Door klanten (vanaf 2022)
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden in hun werk een enkele keer of vaker te maken te hebben gehad met lichamelijk geweld door klanten.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Pesten
- Door klanten (vanaf 2022)
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden in hun werk een enkele keer of vaker te maken te hebben gehad met pesten door klanten.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.