Relatief veel onbenut arbeidspotentieel boven de grote rivieren

© Hollandse Hoogte / Robin Utrecht
Het onbenut arbeidspotentieel in de bevolking van 15 tot 75 jaar is het kleinst in de drie zuidelijke provincies: Noord-Brabant, Zeeland en Limburg. Koplopers zijn Groningen en Noord-Holland. Ook in Amsterdam en de provinciehoofdsteden is het onbenut arbeidspotentieel doorgaans groter dan in het omliggende gebied. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS.

Het onbenut arbeidspotentieel bestaat uit werklozen, semiwerklozen en onderbenutte deeltijdwerkers. Het gaat daarbij om de bevolking tussen 15 en 75 jaar. Volgens de richtlijnen van de International Labour Organization (ILO) is iemand werkloos als hij of zij geen betaald werk heeft, recent naar werk heeft gezocht én direct aan de slag kan. Semiwerklozen staan iets verder af van de arbeidsmarkt. Zij hebben óf recent werk gezocht óf zijn direct beschikbaar. Onderbenutte deeltijdwerkers werken in deeltijd in hun grootste werkkring, willen meer uren werken en zijn daarvoor ook beschikbaar.

Hoogste percentage onbenut arbeidspotentieel in Groningen

Het onbenut arbeidspotentieel in 2021 was met 11,6 procent van de 15- tot 75-jarigen naar verhouding het grootst in de provincie Groningen, gevolgd door Noord-Holland met 11,1 procent. Ook in Zuid-Holland, Flevoland en Fryslân was het onbenut arbeidspotentieel groter dan gemiddeld. Zeeland en Noord-Brabant hadden met 8,5 procent het kleinste onbenut arbeidspotentieel.

Onbenut arbeidspotentieel, 2021
ProvincieOnderbenutte deeltijdwerkers (% van bevolking 15 tot 75 jaar)Werklozen1) (% van bevolking 15 tot 75 jaar)Semiwerklozen (% van bevolking 15 tot 75 jaar)
Nederland4,33,12,7
Groningen4,93,73
Noord-Holland4,63,53
Zuid-Holland4,13,63,1
Flevoland4,43,62,7
Fryslân4,632,5
Overijssel4,82,72,6
Utrecht4,42,92,5
Gelderland4,32,82,5
Drenthe4,62,52,3
Limburg3,82,72,7
Zeeland3,82,62,1
Noord-Brabant3,82,62,1
1)Het percentage werklozen wijkt hier af van de uitkomsten volgens de standaardberekening. Het CBS presenteert de werkloosheid normaal gesproken als aandeel van de beroepsbevolking (werkenden plus werklozen). In dit geval wordt de werkloosheid, als onderdeel van het onbenut arbeidspotentieel, afgezet tegen de totale bevolking van 15 tot 75 jaar (werkenden en niet-werkenden).

Op gemeenteniveau was het percentage onbenut arbeidspotentieel het hoogst in Groningen (14,0), gevolgd door Delft (13,9), Wageningen (13,7) en Amsterdam (13,5). Gemeenten met het kleinste onbenut arbeidspotentieel zijn Reusel-De Mierden (6,9) en Hilvarenbeek (6,7).

Onbenut arbeidspotentieel1) naar gemeente, 2021
ProvincienaamOnbenut arbeidspotentieel (% )
Groningen14
Almere11,4
Stadskanaal9,9
Veendam10,2
Zeewolde9,5
Achtkarspelen9,8
Ameland8,8
Harlingen10,1
Heerenveen10
Leeuwarden12
Ooststellingwerf9,6
Opsterland9,6
Schiermonnikoog8,4
Smallingerland10,7
Terschelling9
Vlieland9
Weststellingwerf9,6
Assen10,3
Coevorden9,4
Emmen10
Hoogeveen9,6
Meppel10,1
Almelo11,3
Borne8,8
Dalfsen8,8
Deventer10,8
Enschede12,4
Haaksbergen9,1
Hardenberg9,3
Hellendoorn8,5
Hengelo11
Kampen9,3
Losser8,9
Noordoostpolder9,5
Oldenzaal9,3
Ommen8,9
Raalte8,3
Staphorst9
Tubbergen8,5
Urk9,7
Wierden8,5
Zwolle10,2
Aalten8,4
Apeldoorn9,3
Arnhem11,6
Barneveld8,9
Beuningen8,5
Brummen8,4
Buren8
Culemborg9,4
Doesburg9,8
Doetinchem9,4
Druten8,9
Duiven9,1
Ede9,2
Elburg8,6
Epe8,5
Ermelo8,5
Harderwijk9,4
Hattem8,5
Heerde8,1
Heumen8,9
Lochem8,3
Maasdriel8,8
Nijkerk8,7
Nijmegen12,9
Oldebroek9
Putten8,6
Renkum8,6
Rheden9,8
Rozendaal8,4
Scherpenzeel8,1
Tiel10,3
Voorst8,2
Wageningen13,7
Westervoort9,1
Winterswijk9,2
Wijchen9
Zaltbommel8,9
Zevenaar8,7
Zutphen9,5
Nunspeet8,8
Dronten9,3
Amersfoort10,2
Baarn8,8
DeBilt8,9
Bunnik8,3
Bunschoten8,2
Eemnes9
Houten8,8
Leusden8,2
Lopik8,7
Montfoort8,6
Renswoude8,1
Rhenen8,7
Soest9,3
Utrecht11,5
Veenendaal9,7
Woudenberg8,7
WijkbijDuurstede8,3
IJsselstein9
Zeist9,9
Nieuwegein9,4
Aalsmeer9,8
Alkmaar10
Amstelveen12
Amsterdam13,5
Beemster8,4
Bergen(NH.)8,9
Beverwijk9,9
Blaricum9,4
Bloemendaal10,2
Castricum8,8
Diemen12,7
Edam-Volendam8,5
Enkhuizen9,4
Haarlem10,4
Haarlemmermeer11
Heemskerk9,8
Heemstede9,3
Heerhugowaard9,4
Heiloo9
DenHelder9,6
Hilversum10,5
Hoorn10,4
Huizen10,1
Landsmeer9,2
Langedijk9
Laren10
Medemblik8,9
Oostzaan9
Opmeer8,7
Ouder-Amstel10,1
Purmerend10,6
Schagen8,9
Texel8,4
Uitgeest9
Uithoorn10,1
Velsen9,7
Weesp9,5
Zandvoort9,7
Zaanstad11
Alblasserdam9,4
AlphenaandenRijn9,2
Barendrecht9,6
Drechterland8,5
Brielle8,3
CapelleaandenIJssel10,5
Delft13,9
Dordrecht10,4
Gorinchem9,9
Gouda10,1
's-Gravenhage12,5
Hardinxveld-Giessendam8,5
Hellevoetsluis8,8
Hendrik-Ido-Ambacht8,8
StedeBroec9,2
Hillegom8,9
Katwijk8,8
KrimpenaandenIJssel9,2
Leiden12
Leiderdorp9,3
Lisse8,4
Maassluis9,9
Nieuwkoop8,1
Noordwijk8,8
Oegstgeest9,4
Oudewater7,9
Papendrecht9,2
Ridderkerk9,8
Rotterdam13,3
Rijswijk10,5
Schiedam11,5
Sliedrecht9,1
Albrandswaard8,9
Westvoorne8
Vlaardingen10,6
Voorschoten9,2
Waddinxveen8,7
Wassenaar11,3
Woerden9
Zoetermeer10,4
Zoeterwoude8,5
Zwijndrecht9,4
Borsele7,6
Goes8,1
WestMaasenWaal8
Hulst9
Kapelle7,9
Middelburg9,1
Reimerswaal8,6
Terneuzen8,9
Tholen8,5
Veere7,2
Vlissingen9,5
DeRondeVenen8,9
Tytsjerksteradiel9,5
Asten7,8
Baarle-Nassau7,7
BergenopZoom8,8
Best8,5
Boekel7,4
Boxmeer7,5
Boxtel8,3
Breda9,4
Deurne7,3
Pekela9,8
Dongen7,7
Eersel7,1
Eindhoven10,3
Etten-Leur8,1
Geertruidenberg7,4
GilzeenRijen7,8
Goirle7,2
Grave7,7
Helmond9,3
's-Hertogenbosch8,4
Heusden7,9
Hilvarenbeek6,7
LoonopZand7,4
MillenSintHubert7,2
Nuenen,GerwenenNederwetten7,9
Oirschot7
Oisterwijk7,5
Oosterhout8,3
Oss8,8
Rucphen7,3
Sint-Michielsgestel7,2
Someren7,8
SonenBreugel8,1
Steenbergen7,9
Waterland8,8
Tilburg10,5
Uden8
Valkenswaard7,7
Veldhoven7,9
Vught7,6
Waalre7,9
Waalwijk8,2
Woensdrecht8,9
Zundert7,7
Wormerland9,5
Landgraaf8,7
Beek8,1
Beesel8,7
Bergen(L.)8,1
Brunssum8,7
Gennep8,1
Heerlen9,8
Kerkrade9,5
Maastricht12,5
Meerssen7,7
MookenMiddelaar7,9
Nederweert7,8
Roermond9,7
Simpelveld8,3
Stein8,1
Vaals13,2
Venlo10,1
Venray9
Voerendaal8
Weert8,8
ValkenburgaandeGeul8,1
Lelystad10,5
HorstaandeMaas7,9
OudeIJsselstreek8,6
Teylingen9,2
UtrechtseHeuvelrug8,6
OostGelre7,9
Koggenland8,5
Lansingerland8,8
Leudal7,8
Maasgouw7,7
Gemert-Bakel7,6
Halderberge7,9
Heeze-Leende7
Laarbeek7,5
Reusel-DeMierden6,9
Roerdalen7,8
Roosendaal9
Schouwen-Duiveland7,4
AaenHunze8,7
Borger-Odoorn8,7
Cuijk8,4
Landerd7,6
DeWolden8,5
Noord-Beveland7,5
Wijdemeren9,1
Noordenveld9
Twenterand9,1
Westerveld8,4
SintAnthonis7,5
Lingewaard8,5
Cranendonck7,8
Steenwijkerland9,5
Moerdijk7,7
Echt-Susteren8,1
Sluis8,4
Drimmelen7,3
Bernheze7,8
Alphen-Chaam7,2
Bergeijk7,2
Bladel7,4
Gulpen-Wittem7,7
Tynaarlo8,6
Midden-Drenthe8,5
Overbetuwe8,8
HofvanTwente9
Neder-Betuwe8,3
Rijssen-Holten9,1
Geldrop-Mierlo8,2
Olst-Wijhe8,8
Dinkelland8,6
Westland8,4
Midden-Delfland8,4
Berkelland8,2
Bronckhorst8,1
Sittard-Geleen8,7
KaagenBraassem8,4
Dantumadiel9,6
Zuidplas8,8
PeelenMaas7,9
Oldambt10,1
Zwartewaterland8,8
Súdwest-Fryslân9,3
Bodegraven-Reeuwijk8,2
Eijsden-Margraten7,4
StichtseVecht8,4
HollandsKroon9,2
Leidschendam-Voorburg9,4
Goeree-Overflakkee8
Pijnacker-Nootdorp9,2
Nissewaard9,8
Krimpenerwaard8,5
DeFryskeMarren9,4
GooiseMeren10,1
BergenDal8,5
Meierijstad7,5
Waadhoeke9,7
Westerwolde9,2
Midden-Groningen10,7
Beekdaelen8
Montferland8,5
Altena7,6
WestBetuwe8,5
Vijfheerenlanden8,4
HoekscheWaard7,9
HetHogeland9,2
Westerkwartier9,3
Noardeast-Fryslân9,6
Molenlanden8,8
Eemsdelta10,1
1) als aandeel van de bevolking van 15 tot 75 jaar

Meer potentieel bij vrouwen door onderbenutte deeltijders

In 2021 maakte 11,3 procent van de vrouwen van 15 tot 75 jaar deel uit van het onbenut arbeidspotentieel. In negen provincies lag dat aandeel boven de 10,0 procent. Van alle mannen in Nederland in dezelfde leeftijdsgroep behoort een aanzienlijk kleiner deel tot het onbenut arbeidspotentieel, namelijk 8,8 procent. In alle provincies, uitgezonderd Groningen, was het onbenut arbeidspotentieel onder mannen kleiner dan 10,0 procent. Provincies met een groot onbenut arbeidspotentieel bij vrouwen hebben over het algemeen ook een groot onbenut arbeidspotentieel bij mannen. Het grotere onbenut arbeidspotentieel bij vrouwen, die relatief vaak in deeltijd werken, is vooral toe te schrijven aan het grotere aandeel onderbenutte deeltijdwerkers. Bij mannen was dit landelijk 3,1 procent, bij vrouwen 5,4 procent.

Onbenut arbeidspotentieel, 2021
ProvincieOnderbenutte deeltijdwerkers (% van bevolking 15 tot 75 jaar)Werklozen1) (% van bevolking 15 tot 75 jaar)Semiwerklozen (% van bevolking 15 tot 75 jaar)
Mannen
Nederland3,13,12,6
Groningen3,64,13,3
Noord-Holland3,33,33
Zuid-Holland33,62,9
Flevoland33,32,7
Fryslân3,42,92,7
Overijssel3,52,72,6
Limburg32,82,7
Utrecht3,32,72,5
Drenthe32,82,4
Gelderland32,62,6
Noord-Brabant2,82,72
Zeeland3,12,41,9
Vrouwen
Nederland5,43,12,7
Noord-Holland5,83,73,1
Groningen6,23,32,7
Flevoland5,73,82,7
Zuid-Holland5,13,63,2
Fryslân5,93,12,4
Overijssel62,62,6
Utrecht5,43,22,5
Gelderland5,62,92,4
Drenthe6,32,32,1
Limburg4,62,62,7
Zeeland4,52,82,3
Noord-Brabant4,82,52,3
1)Het percentage werklozen wijkt hier af van de uitkomsten volgens de standaardberekening. Het CBS presenteert de werkloosheid normaal gesproken als aandeel van de beroepsbevolking (werkenden plus werklozen). In dit geval wordt de werkloosheid, als onderdeel van het onbenut arbeidspotentieel, afgezet tegen de totale bevolking van 15 tot 75 jaar (werkenden en niet-werkenden).