Schokbestendigheid: Later

Een grote schok kan gevolgen hebben voor de brede welvaart van latere generaties. Wanneer de natuur verslechtert, de sociale samenhang verdwijnt of de economische infrastructuur verzwakt, is onze samenleving mogelijk niet sterk genoeg om grote schokken op te vangen. Dat maakt het moeilijk voor de volgende generatie om eenzelfde niveau van brede welvaart ‘hier en nu’ te bereiken.
  • De robuustheid van de biosfeer staat enigszins onder druk. De hoeveelheid groen-blauwe ruimte (groen- en zoetwatergebied) per inwoner daalt trendmatig en in 2021 kampte 64,4 procent van de landnatuur met stikstofoverschrijding.
  • De samenleving is robuust. Vertrouwen in andere mensen en vertrouwen in instituties zijn relatief hoog. Vertrouwen in andere mensen neemt toe.
  • De economie is robuust. De bruto arbeidsparticipatie en het aandeel hoogopgeleide bevolking zijn hoog in vergelijking met andere landen en nemen toe. De mediane solvabiliteit van niet-financiële bedrijven neemt eveneens toe.

Schokbestendigheid van de brede welvaart 'later'

Robuustheid van biosfeer

895,5
m2 groen- en zoetwatergebied per inwoner in 2022
De langjarige trend is dalend (daling brede welvaart)
Groen-blauwe ruimte, exclusief reguliere landbouw D)
64,4%
van de landnatuur kampt met stikstofoverschrijding grens in 2021
Stikstofdepositie en landnatuur
15,0%
van het totale eindverbruik energie in 2022
De langjarige trend is stijgend (stijging brede welvaart)
23e
van 27
in EU
in 2022
Hernieuwbare energie

Robuustheid van samenleving

66,7%
van de bevolking van 15+ vindt de meeste mensen te vertrouwen in 2023
De langjarige trend is stijgend (stijging brede welvaart)
2e
van 19
in EU
in 2020
Vertrouwen in andere mensen
12,1%
van de bevolking van 15+ ziet zich als lid van een gediscrimineerde groep in 2020
16e
van 19
in EU
in 2020
Discriminatiegevoelens
61,2%
van de bevolking van 15+ heeft (heel veel of tamelijk veel) vertrouwen in 2023
2e
van 19
in EU
in 2020
Vertrouwen in instituties
6,5
is het rapportcijfer (op een schaal van 0-10) in 2023
Sociale cohesie in de woonbuurt

Robuustheid van economie

€ 147
per gewerkt uur (prijzen 2015) in 2022
7e
van 12
in EU
in 2022
Fysieke kapitaalgoederenvoorraad
€ 10,72
per gewerkt uur (prijzen 2015) in 2022
4e
van 12
in EU
in 2022
Kenniskapitaalgoederenvoorraad
75,8%
van de bevolking van 15-74 in 2023
De langjarige trend is stijgend (stijging brede welvaart)
1e
van 27
in EU
in 2022
Brutoarbeidsparticipatie
36,4%
van de bevolking 15-74 jaar heeft hoger onderwijs diploma in 2023
De langjarige trend is stijgend (stijging brede welvaart)
7e
van 27
in EU
in 2022
Hoogopgeleide bevolking
57%
van het totale vermogen bestaat uit eigen vermogen in 2022
De langjarige trend is stijgend (stijging brede welvaart)
Mediane solvabiliteit van niet-financiële bedrijven
Schokbestendigheid van de brede welvaart 'later'
Categorie Indicator Waarde Trend Positie in EU Positie op EU-ranglijst
Robuustheid van biosfeerGroen-blauwe ruimte, exclusief reguliere landbouw D)895,5 m2 groen- en zoetwatergebied per inwoner in 2022dalend (daling brede welvaart)
Robuustheid van biosfeerStikstofdepositie en landnatuur64,4% van de landnatuur kampt met stikstofoverschrijding grens in 2021
Robuustheid van biosfeerHernieuwbare energie15,0% van het totale eindverbruik energie in 2022stijgend (stijging brede welvaart)23e van 27 in 2022onderste kwart van de ranglijst
Robuustheid van samenlevingVertrouwen in andere mensen66,7% van de bevolking van 15+ vindt de meeste mensen te vertrouwen in 2023stijgend (stijging brede welvaart)2e van 19 in 2020bovenste kwart van de ranglijst
Robuustheid van samenlevingDiscriminatiegevoelens12,1% van de bevolking van 15+ ziet zich als lid van een gediscrimineerde groep in 202016e van 19 in 2020onderste kwart van de ranglijst
Robuustheid van samenlevingVertrouwen in instituties61,2% van de bevolking van 15+ heeft (heel veel of tamelijk veel) vertrouwen in 20232e van 19 in 2020bovenste kwart van de ranglijst
Robuustheid van samenlevingSociale cohesie in de woonbuurt6,5 is het rapportcijfer (op een schaal van 0-10) in 2023
Robuustheid van economieFysieke kapitaalgoederenvoorraad€ 147 per gewerkt uur (prijzen 2015) in 20227e van 12 in 2022midden van de ranglijst
Robuustheid van economieKenniskapitaalgoederenvoorraad€ 10,72 per gewerkt uur (prijzen 2015) in 20224e van 12 in 2022midden van de ranglijst
Robuustheid van economieBrutoarbeidsparticipatie75,8% van de bevolking van 15-74 in 2023stijgend (stijging brede welvaart)1e van 27 in 2022bovenste kwart van de ranglijst
Robuustheid van economieHoogopgeleide bevolking36,4% van de bevolking 15-74 jaar heeft hoger onderwijs diploma in 2023stijgend (stijging brede welvaart)7e van 27 in 2022bovenste kwart van de ranglijst
Robuustheid van economieMediane solvabiliteit van niet-financiële bedrijven57% van het totale vermogen bestaat uit eigen vermogen in 2022stijgend (stijging brede welvaart)

Uitleg dashboard, kleuren en noten

De brede welvaart van latere generaties is afhankelijk van hulpbronnen die de huidige generaties op de lange termijn nalaat. De vraag is of de grote systemen die de huidige brede welvaart mogelijk maken – biosfeer, samenleving en economie – robuust genoeg zijn om grote (externe) schokken op te vangen.

De robuustheid van de biosfeer staat enigszins onder druk. De hoeveelheid groen-blauwe ruimte (groen- en zoetwatergebied) per inwoner daalt trendmatig. Dit wijst op een afname van de robuustheid. Stikstofdepositie en landnatuur is stabiel, zowel op de middellange als de korte termijn. Wel kampte in 2021 64,4 procent van de landnatuur met stikstofoverschrijding. Het procentueel aandeel hernieuwbare energie in het totale eindverbruik van energie neemt trendmatig toe. Het verbruik van hernieuwbare energie is relatief laag vergeleken met andere landen. Nederland stond in 2022 op de 23e plaats van de EU27-ranglijst.

De samenleving is robuust. Vertrouwen in andere mensen en vertrouwen in instituties zijn relatief hoog. Nederland staat bij beide indicatoren op de tweede plaats in de EU27. Het vertrouwen in andere mensen neemt trendmatig toe. Daar staat tegenover dat sociale cohesie in de woonbuurt niet langer trendmatig stijgt.

De economie is robuust. Bruto arbeidsparticipatie en het aandeel hoogopgeleide bevolking zijn hoog in vergelijking met andere landen en nemen trendmatig toe. De mediane solvabiliteit van niet-financiële bedrijven neemt trendmatig toe.