Weer meer traditionele criminaliteit

© Hollandse Hoogte
Het aantal mensen dat in 2023 zei slachtoffer te zijn geweest van traditionele criminaliteit, zoals geweld, diefstal en inbraak, en vernielingen, is na een jarenlange daling voor het eerst sinds 2021 weer toegenomen. Ook voelden meer mensen zich onveilig dan twee jaar eerder. Dit meldt het CBS op basis van de Veiligheidsmonitor 2023.

De Veiligheidsmonitor is een tweejaarlijkse enquête waarin de thema’s slachtofferschap van criminaliteit en veiligheidsbeleving centraal staan. In 2023 hebben ruim 180 duizend Nederlanders van 15 jaar of ouder aan dit onderzoek deelgenomen.

[video: https://www.cbs.nl/nl-nl/video/be55aed69f024f6a96171fb901fc0050]

1 op de 5 slachtoffer van traditionele criminaliteit

In 2023 gaf 20 procent van de mensen van 15 jaar of ouder aan slachtoffer te zijn geweest van traditionele criminaliteit. In 2021 was dit 17 procent, het laagste niveau in tien jaar. Het aantal mensen dat in 2023 zegt slachtoffer te zijn geweest van traditionele criminaliteit is daarmee weer bijna terug op het niveau van 2019, het jaar vóór de coronacrisis.

Ook het aantal geregistreerde misdrijven door de politie was hoger dan in 2021. De toename vond vooral plaats in 2022, en in mindere mate in 2023. Tussen 2012 en 2021 was het aantal geregistreerde misdrijven nog met ruim 50 procent gedaald. In 2023 werden weer bijna net zoveel misdrijven geregistreerd als vóór de coronacrisis.

Slachtoffers traditionele criminaliteit en geregistreerde misdrijven
 Slachtoffers traditionele criminaliteit1)2) (2012=100)Geregistreerde misdrijven traditionele criminaliteit3) (2012=100)
2012100100
201399,596,9
201495,289,0
201588,982,6
201687,475,9
201776,766,1
201859,5
201968,959,5
202054,3
202156,648,3
202255,6
202365,756,6
1) Het gaat om personen van 15 jaar of ouder. 2) In 2018, 2020 en 2022 heeft geen meting plaatsgevonden. 3) De cijfers van 2022 en 2023 zijn voorlopig.

In Groningen sterkste stijging aantal slachtoffers

In de provincie Groningen steeg het slachtoffers van traditionele criminaliteit het sterkst. Zo gaf 21 procent van de Groningers aan slachtoffer te zijn geweest, in 2021 was dit 16 procent. Zeeuwen, Drentenaren en Friezen waren het minst vaak slachtoffer (alle drie 15 procent) en Noord-Hollanders het vaakst (24 procent).

Slachtoffers traditionele criminaliteit
 2023 (% personen van 15 jaar of ouder)2021 (% personen van 15 jaar of ouder)
Nederland totaal19,917,1
Provincies
Noord-Holland23,620,6
Zuid-Holland22,320,2
Groningen21,316,3
Utrecht20,919
Noord-Brabant18,715,3
Flevoland18,316,7
Limburg18,115,4
Overijssel17,214,5
Gelderland16,914,5
Fryslân15,411,9
Drenthe15,213
Zeeland14,711,6

Meeste misdrijven in Amsterdam, minste in Tubbergen

In 2023 registreerde de Amsterdamse politie 61 duizend gevallen van diefstal en inbraak, geweld of vernieling. Dat zijn er 67 per duizend Amsterdammers. In de gemeente Tubbergen (Overijssel) was dit aantal het laagst in verhouding tot het aantal inwoners, namelijk 5 per duizend inwoners. Voor Nederland ligt het gemiddelde op 29 geregistreerde misdrijven per duizend inwoners.

Geregistreerde misdrijven traditionele criminaliteit, 2023
Gemeentegeregistreerde traditionele criminaliteit per 1 000 inwoners ( per duizend inwoners)
Schiermonnikoog
Amsterdam67
Vlieland62
Rotterdam53
Eindhoven52
Utrecht (gemeente)51
Groningen (gemeente)46
Nijmegen45
Arnhem44
Maastricht44
Zandvoort44
Roermond43
's-Gravenhage (gemeente)43
Ouder-Amstel42
Haarlem41
Heerlen40
Roosendaal40
Tilburg40
Helmond39
Venlo39
Assen38
Enschede38
's-Hertogenbosch38
Schiedam38
Breda37
Delft36
Rijswijk (ZH.)36
Den Helder36
Almelo36
Leiden35
Westerwolde35
Leeuwarden35
Zutphen35
Nieuwegein34
Bergen op Zoom34
Haarlemmermeer34
Amersfoort34
Diemen33
Zwolle33
Alkmaar33
Dordrecht32
Gouda32
Kerkrade31
Oss31
Sittard-Geleen31
Cranendonck31
Deventer31
Vlaardingen30
Vlissingen30
Tiel30
Landsmeer30
Lelystad29
Leidschendam-Voorburg29
Goes28
Hengelo (O.)28
Albrandswaard28
Hoorn28
Hilversum28
Amstelveen28
Weert28
Bodegraven-Reeuwijk27
Middelburg (Z.)27
Heemstede27
De Bilt26
Zaanstad26
Valkenburg aan de Geul26
Beek (L.)26
Brunssum26
Apeldoorn26
Gooise Meren25
Oldambt25
Emmen25
Veendam25
Zaltbommel25
Beverwijk25
Oostzaan25
Bloemendaal25
Almere25
Enkhuizen24
Dijk en Waard24
Baarn24
Wageningen24
Zoetermeer24
Venray24
Ede24
Noordwijk24
Landgraaf24
Goirle24
Etten-Leur23
Hoogeveen23
Moerdijk23
Katwijk23
Maashorst23
Zwijndrecht23
Deurne23
Capelle aan den IJssel23
Oegstgeest22
Best22
Asten22
Velsen22
Nissewaard22
Valkenswaard22
Laren (NH.)22
Zeist22
Smallingerland22
Harderwijk22
Doetinchem22
Eemsdelta22
Gilze en Rijen22
Rheden22
Voorschoten22
IJsselstein21
Boxtel21
Purmerend21
Ridderkerk21
Maassluis21
Halderberge21
Heemskerk21
Teylingen21
Midden-Groningen21
Gorinchem21
Barendrecht21
Oosterhout21
Heerenveen21
Woerden21
Echt-Susteren21
Vught21
Wassenaar20
Veldhoven20
Lansingerland20
Castricum20
Son en Breugel20
Rucphen20
Veenendaal20
Loon op Zand20
Westland20
Heiloo20
Rozendaal20
Meppel19
Geldrop-Mierlo19
Berg en Dal19
Uithoorn19
Wijchen19
Hilvarenbeek19
Oldenzaal19
Alphen aan den Rijn19
Horst aan de Maas19
Dronten19
Stichtse Vecht19
Zuidplas19
Waalwijk19
Leiderdorp19
Vaals19
Terneuzen19
Coevorden19
Noordoostpolder19
Hillegom18
Meierijstad18
Kampen18
Meerssen18
Gulpen-Wittem18
Stadskanaal18
Uitgeest18
Pekela18
Oirschot18
Baarle-Nassau18
Soest18
Woensdrecht18
Borne18
Gemert-Bakel18
Waalre18
Waddinxveen17
Boekel17
Veere17
Winterswijk17
Geertruidenberg17
Schagen17
Voorne aan Zee17
Pijnacker-Nootdorp17
Terschelling17
Aalsmeer17
Rhenen17
Oisterwijk17
Ermelo17
West Betuwe17
Drimmelen17
Heumen17
Land van Cuijk17
S�dwest-Frysl�n17
Someren17
Gennep17
Harlingen16
Bergen (NH.)16
Duiven16
Renkum16
Stein (L.)16
Overbetuwe16
Hendrik-Ido-Ambacht16
Beesel16
Bergeijk16
Papendrecht16
Utrechtse Heuvelrug16
Zeewolde16
Lisse16
Steenbergen16
Heeze-Leende16
Ameland16
Schouwen-Duiveland16
Heusden16
Eersel15
Culemborg15
Putten15
Zoeterwoude15
Kapelle15
Peel en Maas15
Midden-Delfland15
Nederweert15
Hattem15
Leudal15
Voorst15
Vijfheerenlanden15
Reimerswaal15
Houten15
Barneveld15
Maasdriel15
Dongen15
Beekdaelen15
De Ronde Venen15
Hardenberg15
Bergen (L.)14
West Maas en Waal14
Brummen14
Reusel-De Mierden14
Elburg14
Bunnik14
Alphen-Chaam14
Zevenaar14
Hulst14
Nunspeet14
Bernheze14
Stede Broec14
Alblasserdam14
Doesburg14
Leusden14
Laarbeek14
Woudenberg14
Westervoort14
Nijkerk14
Maasgouw14
Altena14
Nuenen, Gerwen en Nederwetten14
Ommen14
Blaricum14
Texel14
Weststellingwerf13
Oost Gelre13
Sliedrecht13
Montfoort13
Drechterland13
Aa en Hunze13
Bunschoten13
Druten13
Epe13
Waterland13
Mook en Middelaar13
Medemblik13
Oldebroek13
Krimpenerwaard13
Sluis13
Eijsden-Margraten13
Bladel13
Olst-Wijhe13
Steenwijkerland13
Koggenland13
Huizen13
Opmeer13
Oude IJsselstreek12
Sint-Michielsgestel12
Lingewaard12
Wijdemeren12
Goeree-Overflakkee12
Beuningen12
Rijssen-Holten12
Losser12
Urk12
Voerendaal12
Noord-Beveland12
Roerdalen12
Montferland12
Simpelveld12
Waadhoeke12
Eemnes12
Lochem12
Raalte12
Hollands Kroon12
Het Hogeland12
Tytsjerksteradiel12
Midden-Drenthe11
Kaag en Braassem11
Krimpen aan den IJssel11
Zundert11
De Fryske Marren11
Neder-Betuwe11
Westerkwartier11
Wierden11
Buren11
Borger-Odoorn11
Hardinxveld-Giessendam11
Noordenveld11
Berkelland11
Achtkarspelen11
Ooststellingwerf11
Hellendoorn10
Edam-Volendam10
Tynaarlo10
Nieuwkoop10
Hof van Twente10
Hoeksche Waard10
Tholen10
Renswoude10
Noardeast-Frysl�n9
De Wolden9
Wormerland9
Twenterand9
Heerde9
Lopik9
Haaksbergen8
Dantumadiel8
Wijk bij Duurstede8
Opsterland8
Oudewater8
Bronckhorst8
Aalten8
Borsele8
Molenlanden8
Scherpenzeel8
Westerveld8
Dalfsen8
Zwartewaterland7
Dinkelland7
Staphorst7
Tubbergen5

In Flevoland sterkste toename onveiligheidsgevoelens

In 2023 gaven meer mensen aan zich onveilig te voelen in de eigen buurt dan in 2021, respectievelijk 15 en 14 procent. In Flevoland nam het aantal mensen dat zich onveilig voelt het sterkst toe. Friezen voelen zich het minst vaak onveilig (10 procent) en Zuid-Hollanders, Limburgers en Flevolanders het vaakst (alle drie 18 procent).
Ook voelen meer mensen zich in het algemeen onveilig, dus los van een specifieke plek of situatie. In 2021 gaf 33 procent aan zich weleens onveilig te voelen, in 2023 was dit 35 procent.

Voelt zich weleens onveilig in buurt
 2023 (% personen van 15 jaar of ouder)2021 (% personen van 15 jaar of ouder)
Totaal15,013,9
Provincies
Zuid-Holland 17,716,6
Limburg 17,615,3
Flevoland 17,514,0
Noord-Holland 16,916,0
Groningen 15,913,5
Utrecht 14,813,9
Noord-Brabant14,613,6
Zeeland11,910,8
Overijssel 11,710,4
Gelderland 11,311,2
Drenthe10,59,2
Fryslân 10,38,5

Inwoners Hoeksche Waard voelen zich het veiligst

In de 55 gemeenten met meer dan 70 duizend inwoners voelt gemiddeld 19 procent van de inwoners zich weleens onveilig in de buurt. Dat is meer dan het landelijke gemiddelde (15 procent). In Hoeksche Waard, Súdwest-Fryslân en Meijerijstad voelt minder dan 10 procent van de inwoners zich weleens onveilig. In Heerlen, Rotterdam, Roosendaal, Vlaardingen en Schiedam geeft meer dan 25 procent van de inwoners aan zich weleens onveilig te voelen in de eigen buurt.

Voelt zich weleens onveilig in buurt, gemeenten met meer dan 70 duizend inwoners, 2023
Gemeente% weleens onveilig in buurt (%)
Groningen17,4
Almere19,9
Leeuwarden17,3
Emmen15,6
Almelo16,6
Deventer16,0
Enschede20,2
Hengelo14,7
Zwolle14,8
Apeldoorn11,4
Arnhem21,3
Ede12,1
Nijmegen18,8
Amersfoort15,4
Utrecht20,9
Alkmaar14,6
Amstelveen12,8
Amsterdam23,7
Haarlem17,3
Haarlemmermeer14,4
Hilversum16,4
Hoorn16,6
Purmerend13,9
Zaanstad19,2
Alphen aan den Rijn10,3
Delft14,5
Dordrecht17,6
Gouda18,1
s-Gravenhage24,8
Leiden17,7
Rotterdam28,2
Schiedam26,9
Vlaardingen28,1
Zoetermeer14,7
Breda18,9
Eindhoven20,1
Helmond21,3
s-Hertogenbosch15,8
Oss12,2
Tilburg21,8
Heerlen29,0
Maastricht20,2
Venlo21,0
Lelystad21,0
Roosendaal28,2
Westland10,9
Sittard-Geleen23,0
S�dwest-Frysl�n8,9
Leidschendam-Voorburg15,0
Nissewaard14,8
Meierijstad9,4
Hoeksche Waard8,0
Dijk en Waard13,3
Land van Cuijk12,1
Voorne aan Zee10,7