Dochters van buitenlandse multinationals meest winstgevend

Kantoor multinational in Rotterdam
© CBS / Alrik Swagerman
Dochterbedrijven van buitenlandse multinationals hadden in 2020 de hoogste winstquote van alle niet-financiële ondernemingen in Nederland. De winstquote van ondernemingen onder buitenlandse zeggenschap was ongeveer 50 procent. De winstquote van Nederlandse multinationals met dochterondernemingen in het buitenland was 40 procent. Dit blijkt uit nieuwe cijfers over ondernemingen van het CBS.

De winstquote is het resultaat van de opbrengsten minus de kosten (het bruto-exploitatieoverschot) uitgedrukt als percentage van de toegevoegde waarde. Multinationals hebben een hogere winstquote dan het overig grootbedrijf en het zelfstandig midden- en kleinbedrijf. Niet alleen waren ondernemingen onder buitenlandse zeggenschap vaker actief in meer winstgevende bedrijfstakken, maar ook binnen een bedrijfstak behalen ze doorgaans een hogere winstquote.

Winstquote niet-financiële vennootschappen
JaarOndernemingen onder buitenlandse zeggenschap (%)Nederlandse multinationals (%)Overig grootbedrijf (%)Zelfstandig midden- en kleinbedrijf (%)
201550433134
202050411936

Multinationals vaker actief in bedrijfstakken met hogere winstgevendheid

Ondernemingen onder buitenlandse zeggenschap waren onder andere winstgevender dan Nederlandse multinationals omdat ze oververtegenwoordigd zijn in bedrijfstakken met een hoge winstquote. Zo waren ondernemingen onder buitenlandse zeggenschap vaker vertegenwoordigd in de groothandel, een relatief winstgevende activiteit. Nederlandse multinationals waren juist vaker vertegenwoordigd in de uitzendbureaus, een bedrijfstak met een lage winstquote. 

Het overig grootbedrijf had in 2020 een lage winstquote. In deze sector zijn veel zorgproducenten actief, zoals ziekenhuizen en thuiszorginstellingen. In deze bedrijfstak is de winstquote laag. De afgelopen jaren daalde de winstquote van het overig grootbedrijf doordat ook de delfstoffenwinning een groot aandeel had in deze sector. De gaswinning heeft een hoge winstquote, maar is afgebouwd. Hierdoor daalde de gemiddelde winstquote in het overige grootbedrijf. 

Aandeel bedrijfstakken in toegevoegde waarde, 2020
SubsectorLandbouw, delfstoffenwining en industrie (%)Bouw, vervoer en horeca (%)Detail- en groothandel (%)Overige commerciële zakelijke diensten (%)Zorgverlening en overige diensten (%)
Ondernemingen
onder buitenlandse
zeggenschap
351024291
Nederlandse
multinationals
361620253
Overig
grootbedrijf
9561763
Zelfstandig
midden- en kleinbedrijf
161920379

Ook binnen bedrijfstak hogere winstquote

De dochters van buitenlandse multinationals waren niet alleen oververtegenwoordigd in bedrijfstakken met een hoge winstquote, ook binnen de bedrijfstakken hadden ze vaak een relatief hoge winstquote. In de bedrijfstak overige commerciële en zakelijke diensten hadden ondernemingen onder buitenlandse zeggenschap een winstquote van 46 procent, terwijl de winstquote van de overige ondernemingen in deze bedrijfstak 31 procent tot 35 procent is. 

Hier zijn wel uitzonderingen op. Zo bleef de gaswinning bij het overig grootbedrijf van belang in de hoge winstquote in de bedrijfstak landbouw, delfstofwinning en industrie. De winstquote van ondernemingen onder buitenlandse zeggenschap viel relatief laag uit voor de bouw, vervoer en horeca, onder andere vanwege de lagere resultaten van de luchtvaart in 2020.

Winstquote naar bedrijfstak, 2020
BedrijfstakOndernemingen onder buitenlandse zeggenschap (%)Nederlandse multinationals (%)Overig grootbedrijf (%)Zelfstandig midden- en kleinbedrijf (%)
Landbouw, delfstoffenwinning en industrie57506244
Bouw, vervoer en horeca30342637
Detail- en groothandel52443343
Overige commerciële zakelijke diensten46343136
Zorgverlening en overige diensten241078

De hogere winstquote bij ondernemingen onder buitenlandse zeggenschap was niet het gevolg van enkele grote ondernemingen. In deze subsector hadden juist kleine multinationals  een hogere winstquote dan grotere ondernemingen.

Winstquote naar omvang bedrijven, 2020
 Ondernemingen onder buitenlandse zeggenschap (%)Nederlandse multinationals (%)Zelfstandig midden- en kleinbedrijf (%)Overig grootbedrijf (%)
Grootbedrijf474019
Midden- en kleinbedrijf554436

Over de sector niet-financiële vennootschappen wordt vanaf heden in meer detail gepubliceerd op StatLine. De ondernemingen worden uitgesplitst naar ondernemingen onder buitenlandse zeggenschap, Nederlandse multinationals, het overig grootbedrijf en het zelfstandig midden- en kleinbedrijf (ZMKB). De vernieuwde gegevens over de niet-financiële vennootschappen zijn toegelicht in het artikel Multinationals in de Nederlandse economie.