Stikstof- en fosfaatuitscheiding dierlijke mest opnieuw afgenomen

Kind plukt gras voor nieuwsgierige Holsteiner melkkoeien.
© Hollandse Hoogte
De uitscheiding van stikstof en fosfaat in dierlijke mest is in 2019 verder afgenomen. Vergeleken met een jaar eerder daalde de stikstofuitscheiding met 2,8 procent. De fosfaatuitscheiding nam tegelijkertijd met 4,0 procent af. De daling hangt samen met de krimp van de veestapel. De uitscheiding van stikstof en fosfaat komt hiermee verder onder het plafond dat voor deze stoffen door de Europese Unie is vastgesteld. Dit meldt het CBS op basis van definitieve cijfers.

Stikstofuitscheiding in dierlijke mest1
JaartalRundvee (mln kg)Varkens (mln kg)Pluimvee (mln kg)Overig vee (mln kg)
2015315,6999,2562,0420,48
2016327,5296,8662,1617,76
2017337,0097,3758,8718,79
2018327,3696,8056,6622,71
2019315,6593,6956,0124,30
1)Stikstofplafond: 504,4 miljoen kilogram

De stikstofuitscheiding in dierlijke mest is in 2019, vergeleken met een jaar eerder, met 13,9 miljoen kilogram afgenomen naar 489,7 miljoen kilogram. Dat is onder het vastgestelde stikstofplafond van 504,4 miljoen kilogram.

Vorig jaar daalde de fosfaatuitscheiding met 6,5 miljoen kilogram naar 155,5 miljoen kilogram. De fosfaatuitscheiding ligt daarmee ruim onder het fosfaatplafond van 172,9 miljoen kilogram.

Minder koeien en jongvee leiden tot minder uitscheiding

In de melkveesector bedroeg de stikstofuitscheiding vorig jaar 279,7 miljoen kilogram, 10,2 miljoen kilogram (3,5 procent) minder dan in 2018. De stikstofuitscheiding van de melkveehouderij is nu gedaald tot onder het productieplafond van 281,8 miljoen kilogram voor deze sector. Vorig jaar was de fosfaatproductie van de melkveesector 75,5 miljoen kilogram, 3,2 miljoen kilogram (4,0 procent) minder dan in 2018. De fosfaatproductie in de melkveesector ligt daarmee ruim onder het fosfaatplafond voor deze sector van 84,9 miljoen kilogram.

De stikstofuitscheiding van vleesrundvee kwam vorig jaar op 36,0 miljoen kilogram, 1,5 miljoen kilogram minder dan in 2018. De fosfaatproductie daalde eveneens, van 12,1 miljoen kilogram naar 10,2 miljoen. De dalingen hangen samen met een lagere uitscheiding door vleeskalveren.

Minder stikstof en fosfor in voer voor melkvee

Het stikstofgehalte van mengvoer is vergeleken met 2015, het jaar waarin het melkquotum werd afgeschaft, met ruim 8 procent gedaald tot 28,1 gram stikstof per kilogram. Het stikstofgehalte van kuilgras nam tegelijkertijd met 7 procent toe tot 29,1 gram per kilogram droge stof.

Het fosforgehalte van mengvoer daalde tussen 2015 en 2019 van 4,5 tot 4,1 gram fosfor per kilogram. Van de kuilgrasoogst daalde het fosforgehalte in die periode van 4,0 tot 3,6 gram per kilogram droge stof.

Melkproductie per koe vergelijkbaar met 2018

De melkproductie per melkkoe bedroeg vorig jaar 8 870 kilogram, nagenoeg evenveel als in 2018. Hierdoor is ook het totale voerverbruik per melkkoe vergelijkbaar met 2018. Door de afname van het aantal runderen in de melkveehouderij en het per saldo gedaalde stikstofgehalte van voedermiddelen, daalde de stikstofuitscheiding van de melkveesector.

Nederland telde in 2019, vergeleken met een jaar eerder, gemiddeld minder melkkoeien (0,8 procent) en jongvee (8,4 procent).

Fosfaatuitscheiding in dierlijke mest1
JaartalRundvee (mln kg)Varkens (mln kg)Pluimvee (mln kg)Overig vee (mln kg)
2015103,6440,1128,357,99
2016100,5039,2128,936,59
201797,4037,5227,476,61
201890,7237,6825,867,70
201985,6936,7825,097,94
1)Fosfaatplafond: 172,9 miljoen kilogram

Minder stikstof en fosfaat in varkensmest

De stikstofuitscheiding van de varkenssector daalde in 2019 vergeleken met een jaar eerder met 3,2 procent naar 93,7 miljoen kilogram. De fosfaatuitscheiding nam tegelijkertijd af met 2,4 procent en bedroeg vorig jaar 36,8 miljoen kilogram. Dit hangt samen met de daling van het aantal vleesvarkens (0,5 procent) en het aantal fokvarkens (5,1 procent). Ook zat er over het algemeen minder stikstof en fosfor in het varkensvoer.

Het fosfaat en de stikstof die varkens produceren liggen sinds 2016 onder de productieplafonds van 99,1 miljoen kilogram stikstof en 39,7 miljoen kilogram fosfaat.

Lagere stikstof- en fosfaatuitscheiding door pluimvee

Vergeleken met een jaar eerder daalde de stikstof- en fosfaatuitscheiding van legpluimvee in 2019 met respectievelijk 2,0 en 3,9 procent. De totale stikstofuitscheiding van de pluimveesector bedroeg vorig jaar 56,0 miljoen kilogram. In de pluimveesector geldt een productieplafond van 60,3 miljoen kilogram.

Vorig jaar lag de fosfaatproductie van pluimvee met 25,1 miljoen kilogram ook onder het voor de sector vastgestelde plafond van 27,4 miljoen kilogram.

Overig vee

De stikstofuitscheiding van overige dieren nam in 2019 per saldo toe met 1,6 miljoen kilogram stikstof tot 24,3 miljoen kilo door toename van het aantal schapen en geiten en een afname van het aantal nertsen.