Sterfte ook bij Wlz-zorggebruikers bijna op normaal niveau

Over dit onderwerp zijn nieuwere cijfers beschikbaar. Bekijk de laatste cijfers.
Een fysiotherapeut doet oefeningen met een coronapatient op een speciale cohort-afdeling in een ziekenhuis, waarbij de zorg in handen is van ouderenzorginstellingen.
© Hollandse Hoogte / ANP
In week 19 (4 mei tot en met 10 mei) stierven ongeveer 1 170 mensen die langdurige zorg kregen, zo’n 250 minder dan in week 18. Het aantal overledenen in week 19 is daarmee gelijk aan het gemiddelde van week 1 tot en met 10, maar nog wel iets boven het niveau dat normaal is voor de tijd van het jaar. Het gaat hier om mensen die zorg ontvingen op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz). Dit zijn mensen die zorg thuis kregen of in een verpleeg-, verzorgingshuis of andere zorginstelling woonden. Ook bij de overige bevolking van Nederland daalde de sterfte in week 19. Dat melden het CBS en het RIVM op basis van de voorlopige sterftecijfers per week.

Het aantal overledenen met langdurige zorg is gebaseerd op het aantal overlijdensberichten dat het CBS tot en met 18 mei 2020 ontvangen heeft in combinatie met door het CAK beheerde gegevens over mensen die zorg ontvangen op basis van de Wet Langdurige zorg. In Nederland deden op peildatum eind 2018 ongeveer 299 duizend mensen een beroep op deze wet, daarvan verbleven 123 duizend mensen in een verpleeg- of verzorgingshuis.

In de eerste negen weken van de corona-epidemie (week 11 tot en met week 19) overleden in totaal ruim 15 duizend mensen die langdurige zorg kregen in het kader van de Wlz. Dat zijn naar schatting 5,2 duizend mensen meer dan je in deze periode zou verwachten als er geen epidemie geweest zou zijn. De oversterfte voor de groep mensen met Wlz-zorg komt daarmee op 53 procent. In de overige bevolking—meer dan 17 miljoen mensen—overleden van week 11 tot en met week 19 20,6 duizend mensen. Dat zijn zo’n 3,4 duizend mensen meer dan je in deze periode zou verwachten. De oversterfte voor de overige bevolking komt daarmee op 20 procent. Het verwachte aantal overledenen en de oversterfte is geschat op basis van het aantal overledenen in de voorafgaande weken, gecorrigeerd voor seizoensgebonden factoren.

In de eerste tien weken van dit jaar (tot en met 8 maart) overleden gemiddeld ongeveer 1 160 mensen per week die een vorm van Wlz-zorg ontvingen. In week 15 was dat aantal met ongeveer 2 400 overledenen meer dan dubbel zo hoog. Met zo’n 1 170 overledenen in week 19 is de sterfte onder deze groep ongeveer hetzelfde als in de eerste tien weken.

Bij mensen die geen Wlz-zorg ontvingen, de overige bevolking, steeg het aantal overledenen van gemiddeld 1 972 per week in de eerste tien weken van 2020 naar 2 867 in week 14. Daarna zette een daling in naar iets meer dan 2 200 in week 16. De sterfte in week 19 is inmiddels lager dan wat je voor de tijd van het jaar zou mogen verwachten. Het is bekend dat na een periode van hogere sterfte vaak een periode van lagere sterfte—ook wel ondersterfte genoemd—volgt.

Overledenen per week, 2020*
 Gemiddelde week 1 tot en met 10Week 11Week 12Week 13Week 14Week 15Week 16Week 17 Week 18 Week 19
Wlz-zorggebruikers1162120013351656221124062066171514251176
Overige bevolking1973201522742792286825632220217419341759
* voorlopige cijfers

Sterfte onder mensen die zorg ontvangen in alle leeftijdsgroepen enigszins gedaald

Vanaf week 13 nam de sterfte onder mensen die Wlz-zorg ontvingen sterk toe. In week 15 was de sterfte onder 65- tot 80-jarigen ongeveer 2,3 keer zo hoog en onder 80-plussers ruim 2 keer zo hoog in vergelijking met een gemiddelde week in de eerste tien weken van 2020. In week 16 zette bij alle leeftijdsgroepen een daling in. In week 17 en 18 zet deze daling vertraagd door. In week 19 was de sterfte onder 65- tot 80-jarigen met Wlz-zorg nog bijna 15 procent verhoogd. Onder 80-plussers met Wlz-zorg lag de sterfte nog 6 procent hoger dan normaal voor de tijd van het jaar.

Het aantal overledenen onder mensen die geen Wlz-zorg ontvingen, de overige bevolking, daalt sinds week 14 in alle leeftijdsgroepen. Inmiddels is de sterfte in week 19 in alle leeftijdsgroepen lager dan het gemiddelde per week in de eerste tien weken van 2020 en gelijk aan wat gebruikelijk is voor de tijd van het jaar. Onder 80-plussers was de sterfte in week 19 zelfs lager dan gebruikelijk.

Overledenen per week, 2020*
   Gemiddelde week 1 tot en met 10Week 11Week 12Week 13Week 14Week 15Week 16Week 17Week 18Week 19
Wlz-zorggebruikers0-65 jaar38454850666344444726
Wlz-zorggebruikers65-80177182222278376414367293240193
Wlz-zorggebruikers80+9479731065132817691929165513781138957
Overige bevolking0-65 jaar359362399446431413379406391351
Overige bevolking65-80744767857112111261019853855754704
Overige bevolking80+8708861018122513111131988913789704
* voorlopige cijfers

Sterfte in Gooi en Vechtstreek nog 50 procent hoger dan normaal

In week 19 daalt de sterfte onder Wlz-zorggebruikers verder naar waarden die gebruikelijk zijn voor de tijd van het jaar. In de GGD-regio Gooi en Vechtstreek is de sterfte nog wel 50 procent hoger. In de GGD-regio’s Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ, Hart voor Brabant en Rotterdam-Rijnmond is de sterfte nog zo’n 25 procent hoger. In enkele GGD-regio’s was de sterfte in week 19 hoger dan in week 18. Het aantal overledenen in GGD-regio’s kan fluctueren en hoeft niet het gevolg te zijn van de corona-epidemie.

Ontwikkeling aantal overledenen per week onder Wlz-zorggebruikers, ten opzichte van het gemiddelde in week 1 tot en met 10, 2020*
 Week 11Week 12Week 13Week 14Week 15Week 16Week 17Week 18Week 19
GGD Groningen1,021,170,980,880,691,260,830,880,55
GGD Drenthe1,051,081,111,241,290,971,241,160,76
GGD Ijsselland1,191,552,032,843,482,741,871,480,94
GGD RegioTwente1,181,021,381,061,221,021,280,900,96
GGD Noord-en Oost-Gelderland1,061,531,362,162,722,131,481,530,88
Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden1,211,381,211,651,631,561,151,000,77
GGD Gelderland-Zuid0,740,912,262,292,571,971,801,260,91
GGD Flevoland0,711,060,531,411,351,241,761,181,12
GGD Regio Utrecht0,920,861,421,542,031,631,251,231,00
GGD Hollands-Noorden0,980,881,201,531,571,491,120,920,73
GGD Kennemerland1,031,111,601,892,291,711,511,061,11
GGD Amsterdam1,091,111,302,232,482,321,641,750,89
GGD Gooi en Vechtstreek1,000,811,811,481,521,672,051,811,48
GGD Hollands-Midden0,920,751,081,671,631,821,251,100,75
GGD Rotterdam-Rijnmond0,981,171,222,042,292,261,701,491,24
Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ1,030,900,871,391,811,321,321,261,26
GGD Zeeland0,971,230,771,201,200,931,200,901,03
GGD West-Brabant1,081,171,421,561,381,231,151,131,04
GGD Hart voor Brabant1,401,712,613,762,992,231,651,191,27
GGD Brabant-Zuidoost1,161,361,642,743,162,201,541,321,16
GGD Limburg-Noord1,271,592,512,762,812,081,681,161,19
GGD Zuid-Limburg0,931,101,382,282,722,302,071,431,08
GGD Haaglanden0,910,961,211,792,162,031,941,571,15
GGD Fryslân0,840,881,081,081,291,101,100,710,92
GGD Zaanstreek / Waterland0,681,040,681,121,641,801,320,841,16
* voorlopige cijfers

De sterfte onder de overige bevolking is in alle GGD-regio’s teruggekeerd naar een niveau dat normaal is voor de tijd van het jaar.

Ontwikkeling aantal overledenen per week onder de overige bevolking, ten opzichte van het gemiddelde in week 1 tot en met 10, 2020*
 Week 11Week 12Week 13Week 14Week 15Week 16Week 17Week 18Week 19
GGD Groningen1,001,031,101,181,000,880,990,901,04
GGD Drenthe0,930,941,030,940,931,161,130,960,91
GGD Ijsselland1,041,191,611,811,421,301,091,070,82
GGD RegioTwente0,961,031,011,050,970,911,061,030,85
GGD Noord-en Oost-Gelderland1,021,041,391,261,301,071,110,790,94
Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden0,961,181,371,291,371,031,001,071,03
GGD Gelderland-Zuid0,940,881,451,731,140,811,030,950,89
GGD Flevoland1,260,911,061,031,061,470,971,180,82
GGD Regio Utrecht1,051,101,251,521,391,081,201,020,80
GGD Hollands-Noorden1,071,361,271,321,271,041,190,840,90
GGD Kennemerland0,981,231,371,731,431,231,021,070,92
GGD Amsterdam0,881,121,481,381,291,011,251,070,92
GGD Gooi en Vechtstreek0,810,861,111,141,190,831,081,030,83
GGD Hollands-Midden0,920,851,201,261,071,191,110,930,93
GGD Rotterdam-Rijnmond1,131,091,111,291,271,091,071,150,88
Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ0,930,861,111,041,211,021,251,211,00
GGD Zeeland1,091,061,191,150,961,221,330,780,80
GGD West-Brabant1,111,071,381,431,251,151,010,990,81
GGD Hart voor Brabant1,021,872,742,391,861,391,290,850,90
GGD Brabant-Zuidoost1,051,371,721,571,581,120,860,920,74
GGD Limburg-Noord1,151,462,322,461,431,401,170,970,88
GGD Zuid-Limburg1,161,281,831,931,451,261,110,980,89
GGD Haaglanden0,941,041,001,371,341,280,910,930,95
GGD Fryslân1,031,231,231,011,221,061,151,030,96
GGD Zaanstreek / Waterland1,051,151,331,261,361,051,100,950,87
* voorlopige cijfers

Bronnen

Relevante links