Groei bbp vooral door toename aantal gewerkte uren

© Flip Franssen/Hollandse Hoogte
In 2018 was het volume van het bruto binnenlands product (bbp) 9,3 procent groter dan in 2008. De groei kwam vooral door een toename van het aantal gewerkte uren; minder dan de helft kwam door de groei van de arbeidsproductiviteit (de toegevoegde waarde per gewerkt uur). Het aantal gewerkte uren nam tussen 2008 en 2018 toe met 5,3 procent en de arbeidsproductiviteit met 3,9 procent. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe analyses.

Het bbp kan groeien doordat mensen meer uren gaan werken of doordat ze per gewerkt uur meer toegevoegde waarde creëren. Vooral in 2016, 2017 en 2018 was de groei van het aantal gewerkte uren veruit de belangrijkste trekker van de economische groei. In het verleden was dit doorgaans anders; voor 2008 was de arbeidsproductiviteit meestal de belangrijkste trekker.

Opdeling groei bruto binnenlands product
JaarUren (%-volumeverandering t.o.v. een jaar eerder)Arbeidsproductiviteit (%-volumeverandering t.o.v. een jaar eerder)
'963,130,37
'972,092,21
'982,182,52
'992,812,19
'000,943,26
'011,310,99
'02-0,500,70
'03-1,061,26
'040,261,74
'05-0,332,43
'061,971,53
'072,870,93
'081,590,61
'09-1,43-2,27
'10-0,702,00
'110,910,69
'12-0,88-0,12
'13-0,950,85
'140,670,73
'150,981,02
'162,35-0,15
'17*2,040,86
'18*2,240,36

Het aantal gewerkte uren nam tussen 2008 en 2018 sterker toe dan het aantal inwoners. Het aantal gewerkte uren per inwoner bereikte in 2018 zelfs, ondanks de vergrijzing, het hoogste niveau in bijna een halve eeuw tijd. Dit kwam vooral doordat het aantal werkzame personen toenam. Het aantal gewerkte uren per werkzaam persoon veranderde nauwelijks.

Gewerkte uren per inwoner
PeriodenOude reeksNieuwe reeks
'69768,4
'70755,4
'71740,9
'72729,6
'73718,9
'74696,8
'75669,9
'76664,4
'77658,6
'78650,6
'79650,9
'80653,6
'81646,1
'82627,9
'83613,9
'84613,1
'85615,0
'86619,9
'87620,4
'88626,2
'89637,1
'90649,3
'91652,7
'92659,9
'93653,3
'94657,3
'95673,9696,7
'96687,7715,0
'97700,9726,0
'98709,2736,9
'99721,3752,5
'00731,1754,0
'01734,9758,3
'02726,0749,6
'03715,2737,5
'04705,8736,9
'05704,5732,7
'06714,5745,7
'07729,5765,4
'08739,0774,3
'09725,9759,3
'10718,0750,1
'11720,3753,6
'12717,2744,0
'13735,3
'14737,4
'15741,5
'16754,7
'17*765,6
'18*778,1
Bij de laatste revisie van de nationale rekeningen is het aantal gewerkte uren teruggelegd tot 1995. In 1995 was het aantal gewerkte uren per inwoner in de nieuwe reeks bijna 23 hoger dan in de oude reeks.

De toename van het aantal gewerkte uren per inwoner hangt samen met de toegenomen arbeidsparticipatie van 55-plussers tussen 2008 en 2018. Dit hangt onder meer samen met de versobering van prepensioenen en de verhoging van de AOW-leeftijd. Als gevolg van de vergrijzing en de hogere nettoarbeidsparticipatie van 55-plussers nam ook het aandeel van 55-plussers in de werkzame beroepsbevolking toe.

Nettoarbeidsparticipatie
 2018 (%)2008 (%)
15 tot 25 jaar63,964,3
25 tot 45 jaar85,287,3
45 tot 55 jaar83,582,2
55 tot 65 jaar67,750,7
65 tot 75 jaar12,47,7

Het aantal door zelfstandigen gewerkte uren steeg tussen 2008 en 2018 met bijna 13 procent. De toename van het aantal door werknemers gewerkte uren was met 3,5 procent veel kleiner.

In het bericht Lagere productiviteit door groei zelfstandigen wordt nader ingegaan op de afname van de groei van de arbeidsproductiviteit na 2008.

Bronnen

Relevante links