1,2 miljoen slachtoffers van digitale criminaliteit

© ANP
In 2018 gaf 8,5 procent van de internetgebruikers van 12 jaar of ouder aan in de afgelopen twaalf maanden slachtoffer te zijn geweest van digitale criminaliteit. Dat komt neer op ruim 1,2 miljoen mensen. Vooral jongeren waren slachtoffer. Vermogensdelicten kwamen het vaakst voor. Dat meldt het CBS op basis van het vandaag verschenen onderzoek Digitale Veiligheid en Criminaliteit.

[video: https://www.cbs.nlnl-nl/video/581e79ddc93b45179c5afd4dca1840b6]

Het onderzoek naar Digitale Veiligheid en Criminaliteit is een nieuw onderzoek dat het CBS in het najaar van 2018 als pilot heeft uitgevoerd in samenwerking met de politie. Voor dit onderzoek werden 100 duizend personen benaderd, van wie ruim 38 duizend meededen.

Slachtoffers van digitale criminaliteit, 2018
  (% internetgebruikers (12 jaar of ouder))
Totaal8,5
12 tot 18 jaar12,0
18 tot 25 jaar12,7
25 tot 35 jaar11,1
35 tot 45 jaar9,8
45 tot 55 jaar9,3
55 tot 65 jaar5,4
65 tot 75 jaar3,9
75 jaar of ouder3,3

Jongeren het vaakst slachtoffer

Jonge internetgebruikers van 12 tot 25 jaar waren met 12 procent het vaakst slachtoffer van digitale criminaliteit. Van de 65-plussers was nog geen 4 procent slachtoffer.

Vooral vermogensdelicten

4,6 procent was slachtoffer van een vermogensdelict, een delict waaraan de dader geld heeft verdiend. Van hacken was 1,8 procent slachtoffer. Daarnaast was 1,4 procent van de internetgebruikers slachtoffer van niet-seksuele interpersoonlijke incidenten, terwijl 0,7 procent slachtoffer was van interpersoonlijke incidenten met een seksuele (bij)bedoeling. Hierbij gaat het om incidenten in de persoonlijke sfeer, zoals roddel, pesten, stalken of bedreiging. 1 procent was slachtoffer van identiteitsfraude zonder financiële schade.

Slachtoffers van digitale criminaliteit, 2018
  (% internetgebruikers (12 jaar of ouder))
Vermogensdelict4,6
Hacken1,8
Interpersoonlijk incident, niet seksueel1,4
Identiteitsfraude zonder financiële schade1,0
Interpersoonlijk incident, seksueel0,7

Mannen waren net zo vaak slachtoffer van digitale criminaliteit als vrouwen. Mannen werden wel vaker slachtoffer van vermogensdelicten, vrouwen daarentegen vaker van interpersoonlijke incidenten.

Aankoopfraude vaakst voorkomende online vermogensdelict

Binnen de vermogensdelicten werden internetgebruikers met 2,7 procent het vaakst slachtoffer van fraude bij online aankopen. Zij betaalden voor diensten of goederen die niet werden geleverd. Daarnaast is bij 0,5 procent geld van de rekening gehaald of zijn betalingen gedaan vanaf de rekening. Ook van Wangirifraude (een vorm van belfraude) was een half procent van de internetgebruikers slachtoffer.

Slachtoffers van digitale criminaliteit, 2018
  (% internetgebruikers (12 jaar of ouder))
Vermogensdelicten
Geld van rekening gehaald0,5
Aankopen op naam slachtoffer0,2
Aankoopfraude2,7
Verkoopfraude0,2
Nepboete of nepfactuur0,3
Voorschotfraude0,1
Microsoftscam0,2
Wangirifraude0,5
Overige identiteitsfraude0,1
Interpersoonlijke incidenten, niet seksueel
Stalking0,5
Bedreiging0,3
Laster1,0
Interpersoonlijke incidenten, seksueel
Stalking0,4
Bedreiging0,1
Laster0,3
Identiteitsfraude zonder financiële schade
Poging tot geld van rekening te halen0,2
Poging tot aankopen op naam slachtoffer0,5
Overige identiteitsfraude0,3

Interpersoonlijke incidenten vooral laster en stalken

Bij interpersoonlijke incidenten ging het vooral om laster. 1 procent was slachtoffer van laster zonder seksuele (bij)bedoeling, 0,3 procent van seksueel getinte laster. Ook stalking komt met 0,5 procent (niet seksueel getint) en 0,4 procent (seksueel getint) naar verhouding vaak voor. Jongeren, met name jonge vrouwen, waren het vaakst slachtoffer van dergelijke incidenten.

Bijna kwart slachtoffers van aankoopfraude doet aangifte

Aan de slachtoffers van digitale criminaliteit is ook gevraagd of ze aangifte hebben gedaan bij de politie. De frequentie van deze aangiften varieert sterk tussen de verschillende vormen van digitale criminaliteit. Bij aankoopfraude en bij identiteitsfraude zonder financieel verlies deed bijna een kwart van de slachtoffers aangifte. Van hacken deed minder dan 3 procent aangifte. Interpersoonlijke incidenten werden door 10 procent van de slachtoffers aangegeven bij de politie. Belangrijke redenen voor slachtoffers om niet te melden of geen aangifte te doen, waren dat het niet helpt of dat het niet belangrijk genoeg was.

Melding en aangifte van digitale criminaliteit, 2018
 Gemeld bij politie (% slachtoffers)Aangifte gedaan bij politie (% slachtoffers)
Hacken4,82,8
Vermogensdelicten
Geld van rekening gehaald18,918,3
Aankoopfraude24,922,6
Interpersoonlijke incidenten (niet-seksueel)
Laster12,36,4
Stalking23,011,1
Bedreiging18,611,4
Interpersoonlijke incidenten (seksueel)
Laster15,29,6
Stalking16,59,8
Identiteitsfraude zonder financiële schade
Poging tot aankopen op naam slachtoffer24,515,7
Overige identiteitsfraude32,923,5