Ruim 200 miljoen euro extra inkomsten gemeenten

De opbrengsten van de gemeentebelastingen zijn sinds 2000 met bijna 1,3 miljard euro toegenomen tot 6,8 miljard euro in 2003. Dat is een gemiddelde toename van 7,1 procent per jaar. Voor alle jaren in deze periode hebben belastingen meer geld in het laatje gebracht dan vooraf bij de begrotingen was voorzien.
Voor 2005 verwachten de Nederlandse gemeenten dat de belastingontvangsten tot 7,3 miljard euro zullen oplopen.

Totale begrote en gerealiseerde gemeentelijke belastingopbrengsten

OZB en bouwleges grootste meeropbrengst

In 2003 hebben de gemeentebelastingen ruim 200 miljoen euro meer opgebracht (+ 3 procent) dan in de begrotingen was voorzien. Ruim de helft van deze meeropbrengst kan worden toegerekend aan de OZB en bouwleges samen (respectievelijk 56 miljoen en 53 miljoen euro).

De parkeerbelasting, de afvalstoffenheffing en het rioolrecht droegen samen nog eens bij tot 73 miljoen extra, niet voorzien belastinggeld. Een belangrijke reden kan de conservatieve begrotingsstrategie van gemeenten zijn.

Opvallend groot is de extra opbrengst van de bouwleges. Dit komt vooral doordat er meer aanvragen van nieuwbouwprojecten zijn toegekend dan eerder voorzien.

Meeropbrengsten gemeentelijke belastingen naar bron

Huishoudens gecompenseerd voor ruim 0,4 miljard

Om de lasten voor de huishoudens te verlichten hebben deze 420 miljoen euro compensatie ontvangen in de vorm van de zogeheten Zalmsnip (300 miljoen euro) en kwijtschelding van belastingen (bijna 120 miljoen euro).
Vanaf 2000 namen de verleende kwijtscheldingen gemiddeld met bijna 11 procent per jaar toe. De lastenverlichting via de Zalmsnip is sinds 2000 nagenoeg gelijk gebleven.

Gerealiseerde lastenverlichting

OZB, afvalstoffenheffing en rioolrechten

In 2003 inden de gemeenten 6,3 miljard euro aan belastingen nadat huishoudens waren gecompenseerd voor Zalmsnip en kwijtscheldingen. De OZB, de afvalstoffenheffing en de rioolrechten waren samen goed voor bijna 80 procent van de belastinginkomsten. Naast deze inkomsten speelden de parkeerbelasting en bouwleges nog een belangrijke rol. Deze twee brachten samen ruim 12 procent van de totale belastingopbrengsten op.

Opbrengst gemeentebelastingen, naar bron 2003

Toekomstige ontwikkelingen

In de komende jaren zal de opbouw van de belastingontvangsten van gemeenten er anders uit komen te zien. Zo is met ingang van 2005 de Zalmsnip afgeschaft en liggen er kabinetsplannen om het gebruikersdeel van de OZB vanaf 2006 te laten vervallen. Volgens dat plan wordt laatstgenoemde inkomstenderving voor gemeenten twee jaar lang gecompenseerd door een extra uitkering uit het Gemeentefonds. Voor de periode daarna (vanaf 2008) liggen er voorstellen om een nieuwe gemeentelijke belasting te introduceren in de vorm van ‘opcenten op de inkomstenbelasting’ in plaats van de OZB.

Lia Siebeling